Inleiding

De donateursbijeenkomst van de Stichting v/h Rotterdamse Tramweg Maatschappij in Ouddorp op zaterdag 29 september 2018 heeft jaarlijks wel een verrassing in petto. En de constante factor is het altijd mooie weer. Dit jaar werden de 250 toegestroomde donateurs aangenaam verrast met het voor het eerst zelfstandig rijden van het Sperwertramstel, dat prominent op de locatie van de remise in de ochtendzon stond te blinken. Het stel was wel vaker als blikvanger buiten gezet, maar nu kon het ook rijden, nog zonder passagiers. Als attractie werd dat natuurlijk even in scene gezet: vanuit de duinen mocht het driedelige stel voor het eerst het remiseterrein oprijden, geflankeerd door andere trams. Alsof Zijne Majesteit in driedelig rokkostuum zelf werd onthaald…!! Maar eerst werd er kort vergaderd.

We beginnen bij het begin: het RTM Museum was deze dag voor publiek gesloten wegens "een besloten bijeenkomst", zo was vooraf aangekondigd op sociale media en in de recente Tramkoerier.

De dag begon zoals bij de RTM intussen bijna gebruikelijk: gastvrijheid voor de ongeveer 250 aanwezige donateurs. Kort na 10.00 uur liep de grote parkeerplaats bij de remise al vol met bezoekers, terwijl de Van Oeveren-pendelbus ook al onderweg was vanaf station Rotterdam-Lombardijen waar het zijn OV-reizigers ophaalde voor een directe rit naar Ouddorp. Service van de zaak… want deze uithoek in De Punt aan het begin van de Brouwersdam is doorgaans niet op het Openbaar Vervoer aangesloten.

Rond 12:00 uur begon het programma zoals te verwachten was: een (korte) vergadering in de remiseloods voor en met de donateurs waarin het bestuur zou terugblikken op het voorbije jaar: het traditionele jaaroverzicht en de stand van de financiën. Na de “koffie met cake”-ontvangst kon iedereen tot dit tijdstip wat rondkijken.

Buiten was het materieel opgesteld dat dienst zou doen op deze dag en in de winkel kon wat rondgesnuffeld worden in het zeer uitgebreide assortiment. De remise liep langzaamaan vol en raakte uiteindelijk tjokvol met donateurs en genodigden. Voorzitter Roel Sparreboom verwelkomde iedereen en gaf meteen maar door, dat voor deze bijeenkomst een half uurtje uitgetrokken was: “we zijn geen praters maar doeners”. Het was opnieuw mooi weer, waarom zouden we dan lang binnen zitten, terwijl er buiten mooie trams te zien zijn. Sparreboom memoreerde dat in 2018 twee vrijwilligers ons door overlijden ontvallen zijn. Henk Ontrop en Ad Venderbos. Twee geliefde mensen die veel voor de Stichting betekend hebben.

We staan er als rijdend museum goed voor. Maar er is ook een schaduwkant: we hebben een hechte groep van vrijwilligers. Door allerlei oorzaken, zoals ziektes, ongevallen, overlijden of ouderdom, zijn enkele vrijwilligers niet meer beschikbaar. Dat zijn droevige omstandigheden, maar gelukkig komen er ook weer medewerkers bij. Daar zijn we niet alleen trots op, maar vraagt ook zorgvuldige coaching en opleiding. Vooral jonge mensen die het ambachtelijke vak nog willen leren, worden schaars. We moeten hen verwelkomen en zuinig op ze zijn, ook in het belang van onze continuïteit.

Er zijn veel positieve zaken te melden. De voortgang van de herbouw van loc 37 heeft een nieuwe mijlpaal beleefd: de ketel is gereed gekomen en na een transport (op 5 september) van de fabriek in ons bezit gekomen voor verdere afbouw. Verder wordt hard gewerkt aan onderhoud en revisie. De nieuwe bedrading van tramstel Sperwer boekt vooruitgang (het is een heidens gepriegel met draadjes, zeker op de koppelingen) en van de MD 1805 zijn de motoren weer gerepareerd. Deze machine moest voortijdig uit de dienst gehaald worden vanwege acute lagerproblemen). Het Stationsbuffet heeft zowel in uitstraling als in assortiment een grote sprong voorwaarts gemaakt, niet onbelangrijk in onze presentatie als geheel. Het boek “Van Oud naar Goud” was een succesnummer. De RTM is springlevend, wordt steeds mooier en dat komt mede door uw steun, zegt Sparreboom.

Jaaroverzicht 2018

Het jaar is dan weliswaar nog niet voorbij maar het seizoen wel. Mark Grootendorst doorliep met een beeldpresentatie de hoogtepunten van het jaar en wat aan vernieuwingen, restauraties en de voortgang van diverse projecten bereikt is. Een kleine opsomming van wat in 2018 is gerealiseerd aan de hand van de gepresenteerde dia’s; achter de schermen (en vaak niet zichtbaar….) wordt keihard gewerkt:

• Infra: spoorvernieuwing vrije baansectie bij Port Zélande: de voorbereidingen, het voorboren van de oplegplaten, het opbreken van oud spoor en afvoeren er van, uitgraven cunet, storten ballast met de 884, nieuw spoor plaatsen, hoogtecontrole met laser, onderstoppen en verkanting aanbrengen. Alles in eigen beheer en met gebruikmaking van onze moderne gereedschappen.
• Infra: verrotte palen rooien, poeren plaatsen, in de verf zetten en nieuwe palen plaatsen.
• Gebouwen: schilderen van de uitbreiding van de toiletvoorziening, onderhoud bestaande gebouwen, aanbrengen lampje watertoren, schoorsteen op het dak.
• Werkplaats en materieel: onderhoud en opfrisbeurt (lakwerk) M67, 112 aspotdeksels vervangen, testen gereviseerde voedingspomp loc 56, onderhoud loc 50: verhelpen defecte draagpotraam, herstellen lagerproblemen MD 1805, voortgang vernieuwing bedrading Sperwertramstel.
• Op de Menheerse Werf wordt gewerkt aan ons bootje: verrot plaatwerk en vernieuwing van het karkas van de Anna Jacoba.
• Vorderingen herbouw replica loc 37: in elkaar zetten frame en voorbereiden van de klinkergaten, gegoten onderdelen voorzien van gaten, pasmaken hoekijzers, cilinderblok op zijn definitieve plaats brengen, keteltransport van Tiel naar Ouddorp. De ketel staat even tijdelijk als blikvanger bij het buffet.
• Propaganda op diverse beurzen. Er wordt op diverse beurzen aandacht gegeven aan ons RTM-museum.
• Een succesvolle start van het rijseizoen op 2e Paasdag.
• De Driedaagse Mei Manifestatie. Met een avondrit in bijzondere sferen.
• 2e Pinksterdag was een grote belevenis.
• Hitte in juli: stoomtractie tijdelijk vervangen door dieseltractie i.v.m. brandgevaar, inzetten blustram. Verdorde en vergeelde grasbermen en verdroogde blaadjes aan de bomen en struiken door de aanhoudende zomerwarmte en het langdurig uitblijven van wat regenwater.
• Kinderdagen en lange trams in augustus.
• Oude voertuigendag met oldtimers.
• Uitstapje loc 54 naar de Vestingdagen in Hellevoetsluis: een bijzonder transport per dieplader.
• Open Monumentendag in september met klederdrachten en Mijnheer Pastoor zag dat het goed was.
• Afdeling autobussen: voor nieuw onderdak van de beide museumbussen wordt gezocht naar een oplossing. Volg de ontwikkelingen in de Tramkoerier.
  

Al deze activiteiten worden uitgevoerd door vrijwilligers. Het rond krijgen van de benodigde dienstroosters is nog wel eens een puzzel. Meld u aan: denk je dat je iets niet kan, we leren het je snel, zegt Mark Grootendorst.
Gelukkig trekt het nieuwe museumgebouw steeds meer bezoekers, het is een echte magneet geworden in dit deel van de provincie.

Het rijprogramma

Voor deze donateursdag was in de middag weer een aantrekkelijk rijprogramma samengesteld, waarbij maar liefst vier tramcomposities ingezet werden, zodat vrijwel al het beschikbare rijdend materieel op de baan gebracht werd. Door onderweg van tractiesoorten te wisselen konden vele afwisselende beelden gemaakt worden. Via ingenieuze “kortsluitslagen” met losse locritten konden alle tramritten weer hun vervolgritten rijden. Van logistiek hebben ze bij de RTM wel kaas gegeten. Het bovenstaande dienstregelingsschema laat zien hoe het materieel zijn diensten reed. Rond 15:15 uur waren alle trams weer geheel op tijd terug in het depot.

Ingezet werden:

• M67 met de houten rijtuigen AB 414 en AB 417, tramritten 10/11;
• MD1805 en stoomloc 54 met een goederenstam, tramritten 20/21 tot/van Middelplaat Haven;
• MABD 1804 en MD 1805 met stalen rijtuigen, 291 en rijtuig ABR 1517 met werkend buffet, tramritten 40/41;
• Stoomloc 50 met houten personenrijtuigen, tramritten 30/31.
  

Bijzonderheden (zie dienstregelingsschema):

• Tram 10 haalde tram 30 in via de overloopwissels te wisselplaats Punt-West (zie foto).
• De MD 1805 werd in Middelplaat Haven losgekoppeld van goederentram en ging los (rit 21L) door naar West Repart/Dolfijn (zie foto). Stoomloc 54 kwam los (rit 20L) van Remise naar Middelplaat Haven voor retourrit goederenstam.
• MD 1805 kwam terug met stalen rijtuigen vanaf West Repart/Dolfijn naar Remise (zie foto).
• MABD 1804 kwam los retour van West Repart naar Remise (zie foto), tramrit 52.
  

Een zeer gevarieerde materieelinzet die leuke en verrassende fotomomenten opleverde.

Met goed gevoel naar huis

De gele Van Oeveren-pendelbus vertrok om 16:15 uur weer naar Rotterdam-Lombardijen, waarna de rust terugkeerde en alle gasten voldaan konden terugkijken op een geslaagde dag en hun vriendencontacten konden aanhalen.

Word donateur!

Wie nog geen donateur is, raad ik dat van harte aan! Dan zien we elkaar zeker weer op de laatste zaterdag van september 2019. Maar eerst gaan we nog op weg naar twee evenementen in 2018: de herfstvakantie en Kerstmis komen er aan. En de rijdagenfolder 2019 staken we vast in de binnenzak.

Hieronder een impressie in foto’s van deze bijzondere dag.

Aan het rijprogramma ging vooraf het binnenrijden vanuit de duinen op het emplacement van de remise van het Sperwer-tramstel en de goederenstam met de stoomlocomotieven 50 en 54 in dubbeltractie. Daarmee werd het thema van deze dag: “Al het goede komt uit de duinen….” ingeluid. Daarna werd met het materieel en de tractievoertuigen gerangeerd om de vier tramcomposities op de juiste sporen te krijgen. Vanaf 13:15 uur vertrokken op “zichtafstand” binnen een kwartier de tramritten 40, 20, 20L, 30 en 10.
		Als eerste vertrok om 13:15 uur tram 40: MABD 1804 met de rijtuigen: PD 291 (postbagagewagen, groen) + B 1515 + ABR 1517 (buffetrijtuig, groen). en AB 1513 ..........
...... gevolgd als tweede tram 20, MD 1805 met goederenstam (tot Middelplaat Haven),.........		.......gevolgd als derde tram 30, loc 50 met houten rijtuigen, .........
MABD 1804 heeft inmiddels de keerlus (De Punt) doorlopen en zal na passage van de remise de Brouwersdam oprijden, op weg naar West Repart/Dolfijn. Het duingebied behoort hier tot de meest attractieve, waardevolle en fotogenieke locaties.		.......gevolgd als vierde tram 10, M67 met de houten rijtuigen AB 417 + AB 414, .........
Ontmoeting tussen tram 10 (links) en tram 30 (rechts) bij de keerlus. Tram 10 zal tram 30 inhalen bij de wisselplaats De Punt West (zie volgende foto’s).		Loc 50 met tram 30 in het duingebied, kort na het passeren van de keerlus.
Loc 54 spoedt zich als losse locrit (20L de vijfde vertrektram uit de Remise) naar Middelplaat Haven om daar de goederentram 21 op te halen die door motorwagen 1805 daar naar is gebracht (zie foto hiervoor).		Inmiddels wacht tram 30 bij de wisselplaats in De Punt West op voorbij rijden door tram 10. De inhaling is mogelijk via de overloopwissels tussen beide sporen.
De “Leider van den Dienst”, Mark Grootendorst, controleert zijn documenten en onderhoudt via telefoon- en mobilofoonverkeer contacten met het rijdend personeel onderweg. “De veilige loop der trams” wordt voortdurend bewaakt, zeker als gelijktijdig vijf (!!) trams op de baan zijn. In dienstregelingen en tijd-weggrafieken is alles vooraf in schema gezet. Als alles klopt, er geen vertragingen of defecten zijn, gaan de wissels om en worden rijopdrachten verstrekt.
Intussen is de M67 met tram 10 bij de wisselplaats aangekomen om tram 30 in te halen. Pünktlich um 13:37 Uhr.
Een paar kilometer verderop is tram 40 Port Zélande (13:37/13:50) gepasseerd en berijdt hier ter hoogte van het Informatiecentrum Grevelingen van Staatsbosbeheer de vrije baan met vernieuwd spoor (!!), op weg naar Middelplaat Haven en eindpunt West Repart.
Aankomst van goederentram 20 in Middelplaat Haven.
Spoorbezetting in Middelplaat Haven, plm. 14:00 – 14:20 uur. MD 1805 heeft de goederentram 20 binnen gebracht (aankomst om 14:03 u.) en is losgekoppeld. De motorwagen vertrekt meteen los naar West Repart als tram 21L om daar reizigerstram 41 op te halen. Langs het perron staat stoomloc 50 met tram 30, aankomst om 14:05 u. en blijft een kwartier staan i.v.m. wachten op tegentram uit West Repart. De goederentram keert hier voor de terugrit naar Ouddorp Remise als tram 21, vertrek om 14:15 u. met stoomloc 54 die in de verte ook aankomt als losse loc uit de Remise (tram 20L). Daarna keert de rust hier weer terug. De halte Middelplaat Haven ligt op een verlaagd plateau langs de parallelweg van de N57. Het terrein wordt ook benut als aanlegsteiger voor de rondvaartboot over de Grevelingen. Bij vertrek moeten de trams in beide richtingen flink aanzetten, “heuvel” op. Er zijn plannen om hier de trambaan weer op straatniveau te brengen en het lagere terrein opnieuw in te richten. Er is hiervoor nog geen tijdfasering te geven.
Tram 41 met MD 1805 keert terug van West Repart in Middelplaat Haven..... waarna loc 50 met tram 30 in de tegenrichting vertrekt.
M67 met tram 11 is op de terugweg van West Repart/Dolfijn naar Ouddorp Remise, in de spoorboog ter hoogte van Informatiecentrum Grevelingen.		Motorrijtuig MABD 1804 is als tram 52 op de terugweg van West Repart/Dolfijn naar Ouddorp Remise, ter hoogte van Informatiecentrum Grevelingen.
Motorrijtuig MABD 1804 heeft als tram 52 de remise bijna weer bereikt en passeert hier de boog bij de hoofdingang van het museum.		Ook loc 50 met tram 31 heeft het museum weer bereikt en passeert hier de spoorwegovergang tussen het parkeerterrein en de toegangsweg naar het museum, ter plaatse bekend als de G.C. Schellingerweg. De tram moet nog even de keerlus berijden en eindigt dan op het remiseterrein waar de reizigers langs perronspoor 8 of 9 uitstappen.
Ook de M67 met tram 11 is weer teruggekeerd.
Nog even nagenieten.....en wat laatste foto's maken.
The end of the day. Rond 15:15 uur waren alle trams weer geheel op tijd terug in het depot. Het personeel is nog druk met het rangeerwerk en dan wordt nog wat nagepraat over een geslaagde donateursdag. De pendelbus vertrekt rond 16:15 uur naar station Rotterdam-Lombardijen en de laatste auto’s van bezoekers verlaten het parkeerterrein. In de duinen zoeken de meeuwen hun nachtplek op. Alle vrijwilligers dank !!