Inleiding

De Open Monumentendag 2018, op 8 september, had als thema “In Europa”. Niet zo verwonderlijk dat tal van railbedrijven en musea met rijdend railerfgoed hierop inspeelden. Zo ook de Museum Stichting v/h RTM die aansloot met een evenement op deze dag. Je kunt het thema breed uitleggen; reizen in Europa met trein of tram heeft voor veel mensen een nieuwe wereld laten opengaan, vroeger, maar ook vandaag de dag. En de ontwikkeling van de spoor- en tramwegen heeft zeker ook bijgedragen aan wat we nu ons rijdend railerfgoed noemen. De RTM heeft bijgedragen aan de ontsluiting van de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden in de vorige eeuw….. en die liggen ook in Europa.

Maar er gebeurde meer in deze week.

De eerste week van september 2018 bevatte nóg een bijzondere dag: het transport van de ketel van de in aanbouw zijnde replica van stoomloc 37 was klaar en moest op transport naar de klant: de RTM!

Ketel loc 37 afgeleverd aan de klant

Eind augustus werd ik telefonisch benaderd door Jan de Bruin. We spreken elkaar regelmatig in Ouddorp, dus ook een bijpraat-momentje per telefoon is niet ongewoon. Of ik het leuk zou vinden om een fotoreportage te maken van het opladen en het transport van de nieuw gebouwde ketel van stoomloc 37 die bij de RTM als replica in aanbouw is. De ketel was klaar en kon naar de klant… en “het is toch bij jou in de buurt”. Dat laatste was een aangename verrassing: de ketel werd gebouwd in mijn woonplaats Tiel, bij de firma Oostendorp, Apparaten- en Machinebouw. Daar fiets ik wel eens langs, zonder besef wat ze daar nu precies maken in de fabriek die op steenworp afstand ligt van het stadscentrum. Oostendorp, een bekende naam en firma in de Betuwe, bleek de stoomketel te hebben gebouwd. Dat was dus een “thuiswedstrijd” in de hobby. Begin september zou het transport met een vrachtwagen moeten plaatsvinden van Tiel naar Ouddorp. De voorlopige planning was, dat op woensdag 5 september, laat in de middag of vroege avond e.e.a. zou kunnen plaatsvinden door eigen RTM-medewerkers. Ik noteerde dag en tijdstip.

Om op een fabrieksterrein rond te lopen, moesten er wel wat afspraken gemaakt worden. In goede samenspraak en communicatie met Mark Grootendorst, Pieter Tanis, Guido Baars, Jan de Bruin en de firma Oostendorp, de heer Gerrit van Os, werd vooraf geregeld, dat ik het bedrijfsterrein kon betreden.

Dinsdagavond belde Guido mij op: het wordt wat vroeger op deze dag: 8 uur ’s morgens! Geen probleem, daar kom ik graag eerder mijn bed voor uit. Om kwart voor acht meldde ik mij bij de fabriekspoort, waar Guido en Pieter met hun truck van de firma Biemond en Van Pelt uit Zwijndrecht ook al gearriveerd waren. De truck werd achteruit de fabriekshal ingereden en in nauwelijks een half uurtje was de klus geklaard: de ketel stond vastgesjord op de platte bak en de vervoersdocumenten werden afgetekend. Wat een belevenis !!!. Het fotograferen in je eigen woonplaats van een bijzondere mijlpaal voor de RTM. Voelde mij vereerd dit te mogen doen. Om 08:40 uur vertrok het transport voor de 120 kilometer lange rit via de A15 naar Ouddorp. De foto’s hieronder geven een impressie. Bij de passage van de spoorwegovergang in de Predikbroedersweg/Kijkuit (spoorlijn Tiel – Kesteren – Arnhem) zag de ketel voor het eerst spoorrails…

Bij thuiskomst meteen de foto’s in orde gemaakt en opgestuurd naar Mark Grootendorst. Met alle digitale technieken gaat dat snel…

Drie dagen later zag ik de ketel staan: in het museumgebouw, bij de cateringbar staat hij tijdelijk opgesteld als blikvanger voor de bezoekers en de donateurs. Houd de Tramkoerier in de gaten! Er volgen nog interessante artikelen door Jan de Bruin over deze historische locomotief.

Pieter Tanis (links) en Guido Baars (rechts) zijn er klaar voor. De historische rit met hun bijzondere vracht naar Ouddorp kan beginnen. Om plm. 08:40 uur verlaat de truck het fabrieksterrein van de firma Oostendorp in Tiel. Goede reis mannen...
Op weg naar Ouddorp !!. Bij de spoorwegovergang in de Predikbroedersweg/Kijkuit in Tiel (spoorlijn Tiel - Kesteren - Arnhem) passeert de ketel voor het eerst spoorrails. Een goede reis en een mooie toekomst gewenst.
En dit moet hem worden !! Links: Middelharnis, 26 november 1955. Loc 37 tijdens de laatste bietencampagne op Flakkee waar gebruik gemaakt werd van de tram. Rechts: Rotterdam Rosestraat, 14 januari 1956, loc 37, 5 dagen voor de afvoer van deze fraaie machine. Beide foto’s uit het RTM Archief, met dank aan Eric van der Reiden.

Open Monumentendag

Na mijn bezoeken aan de RTM op de “Driedaagse Meimanifestatie” en met Pinksteren stond nog één bezoek op mijn wensenlijst: de afsluiting van het rijseizoen is altijd weer leuk om naar Ouddorp af te reizen. De lange, hete en vooral gortdroge zomerperiode had zo zijn beperkingen, ook bij de RTM waar de stoomtractie tijdelijk werd ingewisseld voor dieseltractie vanwege bermbrandgevaar. Hoewel de “blustram” ook wel weer een bijzonderheid was… de foto’s staan ongetwijfeld op de website en de facebookpagina van de RTM.

Het kon niet missen. Bij de ingang van het museumgebouw werden de bezoekers welkom geheten door de vlag van de Open Monumentendag.

Bij binnenkomst in het museumgebouw stond ie daar te pronken: in grijze dekverf de nieuwe ketel van loc 37. Voor de rijdende dienst was loc 50 ingezet, met de rijtuigen AB417, AB414 (beide 1913, Allan & Co´s Koninklijke Nederlandsche Fabrieken van Meubelen en Spoorwegmaterieel N.V., Rotterdam), BD438 (1898, S.A. de Construction 'la Métallurgique', Nijvel) en de AB 398 (1906, Allan) met goederenwagon 715 . Tevens reed motorrijtuig MABD 1602 “Reiger” (1950) met rijtuig ABR 1517 (met restauratie-afdeling) en bagagepostrijtuig BPD 1631 (naar het voorbeeld van de Zeeuwse combinaties in 1953).

Op het remiseterrein liep het ensemble “Uit Grootmoeders Tijd” rond, spontaan aangevuld met een groep andere reizigers in klederdracht, de dorpspastoor met bijbel in de hand voorop…

Zo’n driehonderd bezoekers in goed bezette trams hadden weer een leuke en boeiende dag. En we spraken weer de ons bekende en vertrouwde vrienden, vrijwilligers bij de RTM: Mark Grootendorst, “Leider van den Dienst”, Guido Baars, Remco de Feiter, Rinus van den Tol (machinisten), Paul Hekking (conducteur), André en Edwin Brauns (rangeerders) en Wijnand de Gooijer (winkelbeheerder). Marius van Rijn met echtgenote, op doorreis, konden we ook even de hand schudden bij “zijn extra dienstje” op de bok. We kennen Marius natuurlijk van de Stoomtram Hoorn – Medemblik, maar vooral van zijn enorme gedrevenheid bij de Tramweg Stichting om materieel te bewaren wat toen naar de sloop dreigde te gaan.

Met een uitstekend verzorgde catering konden we op tijd van ons natje en droogje genieten, want railerfgoed maakt hongerig…. of zou het gewoon door de frisse zeewind komen ?….

Tenslotte mochten we in de werkplaats een tipje van de sluier oplichten: een korte blik op het frame van loc 37 en de inmiddels gemaakte vorderingen. Vanwege “bedrijfsgeheim” hebben we daar maar geen foto’s van gemaakt: in de Tramkoerier leest u er alles over. Nu de ketel op zijn bestemming was aangekomen werd een nieuwe mijlpaal in dit project gerealiseerd. Een felicitatie waard ! En bij felicitaties hoort natuurlijk een cadeautje: een extra donatie in het fonds van de 37 werd in dank aanvaard. En bij deze mijn oproep dit ook te doen !!

Hieronder een fotoreportage, waarbij ik vooral de “mens en zijn machine” (lees: de vrijwilliger) in beeld heb willen brengen.

Met de donateursdag op 29 september in het vooruitzicht zouden we nog leuke en verrassende tijden tegemoet gaan. Steun de RTM en vooral loc 37 !!!

		Bij binnenkomst in het museumgebouw stond de nieuwe ketel van loc 37 als blikvanger tijdelijk opgesteld bij de cateringbar. Een pronkstuk om trots op te zijn. De collectebus nodigde uit om een gift te deponeren. Dat kan natuurlijk altijd ook giraal op het bankrekeningnummer van de Stichting RTM te Ouddorp. Bankrekening IBAN NL58 RABO 0351 2008 00. In de Tramkoerier zijn de zeer interessant artikelen te lezen van Jan de Bruin over dit project. De herbouw is een technische monsterklus waarvoor veel vakmanschap en ambachtelijke arbeid nodig zijn, geheel uitgevoerd door vrijwilligers. Het gereed zijn zal nog geruime tijd in beslag nemen, maar er komt een dag dat loc 37 wellicht weer een bietentram zal rijden.
De tram van 11:45 uur wordt gereed gemaakt. Water nemen, technische controle en aankoppelen aan de rijtuigstam AB417, AB414, BD438, AB 398 met achterop goederenwagon 715.
Het personeel van de dieseltram: motorrijtuig MABD 1602 “Reiger” met rijtuig AB 1517 en bagagepostrijtuig BPD 1631 is klaar voor vertrek om 14:30 uur. Foto rechts: André Brauns, Guido Baars en Edwin Brauns (v.l.n.r.).
Foto links: de stoomtram keert terug de Brouwersdam en moet de keerlus nog berijden om het perron in de remise te bereiken. De M67 heeft geen dienst, maar is even buiten gezet. Foto rechts: in afwachting daarvan wordt op het perron druk overlegd…. of is het gewoon een gezellig praatje van vrijwilligers en bekenden onderling?? Van links naar rechts: Edwin Brauns, Paul Hekking, Mark Grootendorst, Guido Baars en Marius van Rijn.
Mark Grootendorst, Marius van Rijn en Guido Baars (v.l.n.r.). in een ontspannen gesprekje, in afwachting van het vertrek met de dieseltram; MABD 1602 “Reiger” rechts op spoor 8.
De stoomtram met loc 50 komt aan in de remise op spoor 9. Foto rechts: Rinus van den Tol, Marius van Rijn en Guido Baars (v.l.n.r.).
The end of the line: motorrijtuig 1602 loskoppelen en omrijden in Westrepart voor de terugrit met tram naar De Punt West, remise. André Brauns (op deze foto) en Guido Baars (op volgende foto’s) aan het werk.
De laatste tramrit op deze dag keert rond half vijf ’s middags terug over de Brouwersdam en heeft de remise in Ouddorp De Punt bijna bereikt. Aan een mooie Open Monumentendag 8 september 2018 kwam hiermee een einde. Tot ziens op de donateursdag op 29 september.