[0] [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [8A] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [20] [21] [22] [23] [24] [25] [26]

Sporen in Den Bosch

Net als Den Haag heeft 's-Hertogenbosch een dubbele naam: beide steden hebben een lange gecompliceerde naam, al dan niet officieel, terwijl ze in de praktijk veelal met een eenvoudigere naam worden aangeduid. 's-Gravenhage en 's-Hertogenbosch worden veel frequenter aangeduid als Den Haag en Den Bosch. Men denkt vaak dat de lange namen ouder zijn, maar het tegendeel is waar: Den Bosch is ouder dan 's-Hertogenbosch.
Er is echter verschil tussen de twee steden. De naam Den Haag is officieel toegestaan. Men ziet die naam op wegwijzers en bij de spoorwegen. Voor Den Bosch ligt dat anders: de enige officiële naam is 's-Hertogenbosch, in spoorvaktaal met de geografische verkorting aangeduid als: Ht. Ook in andere talen wordt 's-Hertogenbosch met de lange naam aangeduid: Bois-le-Duc in het Frans, Boscoducale in het Italiaans, Bolduque in het Spaans en Herzogenbusch in het Duits. De Latijnse naam is Silva Ducis of Buscum Ducis.

Het Genootschap ter bevordering van het gebruik van de naam 's-Hertogenbosch probeert het gebruik van de officiële naam te bevorderen.

De naam geeft wel eens problemen met alfabetische ordening en met computers. Zo moest men vroeger in de reisplanner van NS de naam als Hertogenbosch opgeven, 's-Hertogenbosch werd door de website niet begrepen en zelfs veranderd in Heerhugowaard.

Bron: Wikipedia.

De spoorwerken in ’s-Hertogenbosch hebben van ProRail de naam “Sporen in Den Bosch” gekregen. In dit thema zal de naam Den Bosch gebruikt worden.

Inleiding

Het wordt steeds drukker op het spoor. Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft daarom een aantal knelpunten in het spoorwegnet aangewezen waarin geïnvesteerd moet gaan worden om deze klaar te maken voor de toekomst. Eén van deze knelpunten is het spoor in en rond Den Bosch. Het plan is het spoor aan te passen om van Den Bosch weer een goed functionerend knooppunt te maken dat klaar is voor meer treinverkeer.

Wat houdt het project precies in?

Als het project gereed is rijden de treinen vanuit Den Bosch richting Nijmegen en richting Utrecht ieder over hun eigen sporen. Zo kunnen ze ongehinderd uit Den Bosch vertrekken of het station binnen rijden. Om dit mogelijk te maken wordt aan de noordzijde van de Dieze een fly-over gebouwd, zodat het treinverkeer vanuit Nijmegen ongelijkvloers kruist met de treinen van en naar Utrecht. Ook komen er twee nieuwe sporen over de Dieze bij en wordt de bestaande Diezebrug vervangen door een nieuw stiller type brug. Aan weerszijden van de bestaande Diezebrug wordt een spoorbrug gebouwd, één voor de treinen vanuit Den Bosch richting Nijmegen en één voor de treinen vanuit Nijmegen richting Den Bosch. Ook wordt de sporenlay-out geoptimaliseerd zodat efficiënter gebruik kan worden gemaakt van de sporen. Op het station zelf worden de twee eilandperrons (spoor 3/4 en spoor 6/7) aan beide zijden verlengd. (Bron: ProRail).
Verder is op het station Den Bosch zelf een tijdelijk noodperron gebouwd, dat spoor 6 gedeeltelijk overkapt. ProRail begon op 25 augustus 2012 met de bouw van dit tijdelijke perron. Deze werkzaamheden duurden tot 9 september. Daarna startte de verbouwing van het derde perron (met de sporen 6 en 7) dat aan beide zijden wordt verlengd en aan de noordzijde roltrappen gaat krijgen naar de loopbrug. Die waren er voor perron 3 tot nu toe alleen aan de zuidkant.

Gedurende alle werkzaamheden die duren tot april 2013 vertrekken treinen van andere perrons dan gebruikelijk. De aankomst- en vertrektijden blijven hetzelfde. Het tijdelijke perron is gebouwd aan de zuidzijde van perron 3 (dit is het perron dat ligt aan de kant van het Paleiskwartier, Paleis van Justitie). Het zorgt ervoor dat reizigers en de aannemer voldoende ruimte hebben tijdens de werkzaamheden die daarna gaan plaatsvinden. Perron 3 wordt aan de zuidzijde met 68 meter verlengd en aan de noordzijde met 290 meter.

De sporenlay-out op het station wordt als gevolg van bovenstaande ook aangepast. Dit betreft bijvoorbeeld het verplaatsen, vernieuwen en verwijderen van wissels. Hierdoor is er in de toekomst een betere doorstroming van het treinverkeer mogelijk. De werkzaamheden zijn allemaal onderdeel van het project Sporen in Den Bosch. Dit zorgt ervoor dat de sporen en het station in 2014 klaar zijn voor meer treinen en meer reizigers. (Bron: Persbericht ProRail op 22 augustus 2012).

De werkzaamheden

In het weekend van 18 en 19 augustus 2012 werd het deel van de fly-over waar straks de treinen vanuit Nijmegen richting Den Bosch overheen gaan rijden in delen op hun plaats gehesen. Dit zijn zes betonnen liggers die variëren tussen 202 en 303 ton zwaar en tussen de 32 en 48 meter lang.

In de voorgaande nacht (16 op 17 augustus) werd een compleet steunpunt van 14 x 6 x 6 meter en 300 ton zwaar over de sporen van en naar Utrecht heen gezet. Hier rusten nu de betonnen liggers op. Voor deze operatie werd gebruik gemaakt van één van de grootste kranen van Europa.

Meekijken via twee webcams.

Het complete schouwspel was vanaf 8 augustus via twee webcams te volgen via de site van ProRail: www.prorail.nl/sporenindenbosch. Klik hier.

In de periode voorafgaand aan het weekend was onder andere te zien hoe de 750 tons rupskraan wordt opgebouwd. Met 60 vrachtwagens werd de kraan in delen naar de bouwlocatie gebracht waarna het ongeveer een week duurde voordat de kraan volledig opgebouwd was.

Het treinverkeer tussen Utrecht en Den Bosch werd tijdelijk stilgelegd. Een vervangende busdienst werd ingelegd.
Inmiddels is dit deel van het werk succesvol afgerond, zo meldde ProRail. Onder tropische weersomstandigheden werd in genoemd weekend de spectaculaire klus geklaard.De webcams zijn nog operationeel.

Stefan Verkerk maakte in opdracht van ProRail een fotoreportage, klik hier.

Raymond Kiès volgde de grote infrawijziging vanaf het eerste begin en stelde zijn onderstaande fotoreportage beschikbaar voor deze website, waarvoor ik hem veel dank verschuldigd ben. De voorbereidende werkzaamheden begonnen in het voorjaar van 2011 met de sanering van het emplacement: het opruimen van niet meer in exploitatie zijnde sporen en opstallen, waaronder die van het voormalige PTT-expeditiecentrum.

De foto's zijn in chronologische volgorde geplaatst, zodat een tijdsbeeld ontstaat van de voortgang van het totale ombouwproject.

Diezebrug en omgeving

Bouwwerkzaamheden voorjaar 2011

Den Bosch, 11 april 2011. Voorbereidende werkzaamheden voor een nieuwe sporenlayout: slopen van de voormalige opstelsporen en PTT-knooppuntexpeditie aan de noordzijde van het Bosche emplacement. Rechts komt een treinstel SGMm3 binnen rijden en is zojuist de tweesporige Diezebrug gepasseerd.

Den Bosch, 11 april 2011. Voorbereidende werkzaamheden voor een nieuwe sporenlayout: slopen van de voormalige opstelsporen en PTT-knooppuntexpeditie aan de noordzijde van het Bosche emplacement. Rechts komt een Dubbeldekker van het type VIRM binnen rijden en is zojuist de tweesporige Diezebrug gepasseerd. Links het laad- en losperron van het expeditiecentrum van PTT.

Den Bosch, 11 april 2011. Voormalige opstel- en postsporen, gezien naar het zuiden. In de verte ligt het station. Een Intercity, bestaande uit VIRM-materieel loopt binnen.

Den Bosch, 11 april 2011. Voormalige opstelsporen.

Bouwwerkzaamheden voorjaar 2012

Den Bosch, 23 maart 2012. Bouw van pilaren en steunkolommen ten behoeve van de fly-over en overbrugging van de Dieze. Een trein met SLT-materieel passeert de tweesporige brug.

Den Bosch, 23 maart 2012. Panorama op de reconstructie van het noordelijk emplacement. Oude opstelsporen en het expeditiecentrum van voormalig PTT zijn hier al verdwenen.

Den Bosch, 23 maart 2012. Bouw van pilaren en steunkolommen ten behoeve van de fly-over en overbrugging van de Dieze. Een SGMm3-Sprinter passeert de tweesporige brug en heeft binnen enkele minuten het station bereikt.

Bouwwerkzaamheden zomer 2012

Den Bosch, 19 augustus 2012. In het weekend van 18 en 19 augustus 2012 werd het deel van de fly-over waar straks de treinen vanuit Nijmegen richting Den Bosch overheen gaan rijden in delen op hun plaats gehesen. Dit zijn zes betonnen liggers die variëren tussen 202 en 303 ton zwaar en tussen de 32 en 48 meter lang.

Den Bosch, 19 augustus 2012. In het weekend van 18 en 19 augustus 2012 werd het deel van de fly-over waar straks de treinen vanuit Nijmegen richting Den Bosch overheen gaan rijden in delen op hun plaats gehesen. Dit zijn zes betonnen liggers die variëren tussen 202 en 303 ton zwaar en tussen de 32 en 48 meter lang.

Den Bosch, 19 augustus 2012. Plaatsen van de betonnen liggers van de fly-over in het spoor vanuit Nijmegen richting Den Bosch. Het hoger gelegen spoor kruist ook de Dieze. Hierdoor ontstaat straks een conflictvrije, gelijktijdige en ongelijkvloerse rijweg zowel vanuit Nijmegen als vanuit Utrecht. De perronsituatie zal daarop ook aangepast worden.

Den Bosch, 19 augustus 2012. De splitsing van de spoorlijnen naar Nijmegen (op deze foto afbuigend naar rechts) en Utrecht (afbuigend naar links), gezien naar het noordoosten. Dit spoorwegknelpunt zal na het gereedkomen van de fly-over in het spoor Nijmegen – Den Bosch (óver de Utrechtse sporen) voor meer punctualiteit zorgen, omdat de binnenkomende en vertrekkende treinen over eigen rijwegen kunnen beschikken en elkaar niet meer hoeven hinderen. Dit zal de treinafwikkeling sterk verbeteren en betrouwbaarder maken.

Bouwwerkzaamheden najaar 2012

Den Bosch, 17 november 2012. De langsliggers van de fly-over zijn geplaatst. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Zandpakket ter plaatste van de vroegere opstelsporen. Vergelijk met de foto's van april 2011. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Nieuwe bruggen over de Dieze. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Nieuwe bruggen over de Dieze. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Fly-over en bestaand spoor. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. De Veemarktweg loopt aan de zuidzijde van de Dieze onder het spoor door. Op de achtergrond passeert een VIRM-trein de oude spoorbaan, met daarachter de nieuwe fly-over en rechts de nieuwe spoorbruggen in aanbouw. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Een VIRM-trein passeert de oude spoorbaan, met daarachter de nieuwe fly-over en rechts de nieuwe spoorbruggen in aanbouw. Foto: Raymond Kiès.

Bouwwerkzaamheden station en emplacement

Den Bosch, 18 september 2012. Reconstructie sporensituatie en tijdelijk perron, gebouwd óver spoor 6. Middenspoor 5 geldt tijdelijk als perronspoor. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 18 september 2012. Reconstructie sporensituatie en tijdelijk perron, gebouwd óver spoor 6. Middenspoor 5 geldt tijdelijk als perronspoor. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 18 september 2012. Reconstructie sporensituatie. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 18 september 2012. Reconstructie sporensituatie en tijdelijk perron, gebouwd óver spoor 6. Middenspoor 5 geldt tijdelijk als perronspoor. De Sprinter, bestaande uit SLT-treinstellen staat op spoor 4. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 18 september 2012. Reconstructie sporensituatie. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 18 september 2012. Reconstructie sporensituatie. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Reconstructie sporensituatie met verlenging van het derde perron en bouw vierde perron. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Reconstructie sporensituatie. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Verlenging derde perron in noordelijke richting. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Verlenging derde perron in noordelijke richting. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Verlenging derde perron in noordelijke richting. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Verlenging derde perron in noordelijke richting. Een ICM-trein komt binnen op spoor 5, het oorspronkelijke middenspoor, dat tijdelijk even verderop zuidwaarts een perronspoor is geworden; spoor 6 is hiertoe met een steigerperron overbrugd. Zie vorige foto's van 18 september 2012. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Spoor 1 zal in de toekomst aan de noordzijde een kopspoor worden, waardoor dit spoor dan niet meer bereikbaar zal zijn vanuit de richting Utrecht en Nijmegen. Een VIRM-treinstel staat hier nog klaar voor vertrek. Het spoor zal nog uitsluitend gebruikt worden voor de internationale autoslaaptreinen naar het zuiden. Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Spoor 1 zal in de toekomst aan de noordzijde een kopspoor worden, waardoor dit spoor dan niet meer bereikbaar zal zijn vanuit en naar de richting Utrecht en Nijmegen. Een Sprinter-treinstel van de serie SGM3m vertrekt hier nog in noordelijke richting. Achter het treinstel is nog juist de voormalige NX-post te zien. Den Bosch wordt bediend door de post in Eindhoven. Het spoor zal nog uitsluitend gebruikt worden voor de internationale autoslaaptreinen naar het zuiden. Raymond Kiès.

Een rijweg van station naar Diezebrug Aansluiting

Onderstaande 9 foto’s zijn een weergave van een rijweg vanuit station ’s Hertogenbosch in de richting Utrecht. De laatste foto’s laten de splitsing zien van de spoorlijnen naar Utrecht (naar links) en naar Nijmegen (naar rechts) even ten noorden van het station ter hoogte van de tweesporige Diezebrug. Deze splitsing heet Den Bosch Dieze Aansluiting (Htda). De afkomende treinen uit Nijmegen worden in de toekomst óver de sporen van/naar Utrecht geleid middels de fly-over. Hierdoor kunnen treinen uit Utrecht en Nijmegen gelijktijdig binnenkomen en hoeven niet meer op elkaar te wachten (in geval van een geringe vertraging). Ook kunnen treinen naar Utrecht en Nijmegen in de toekomst gelijktijdig uitrijden. Dit komt de punctualiteit ten goede. De foto’s zijn gemaakt uit de cabine van trein 3548 die op weg was van Eindhoven naar Schiphol (VIRM-treinstel 8616, cabine 1) door Bas van Heezik op 24 oktober 2012.










Fabrieksaansluiting Brouwerij Heineken

Consequentie van de reconstructie van het emplacement in Den Bosch is dat de aansluiting van het fabrieksspoortje naar brouwerij Heineken verbroken moest worden.
Deze aansluiting werd al tijden niet meer gebruikt en is door de ombouw van Den Bosch definitief afgekapt. Hieronder nog enkele foto’s, gemaakt door Raymond Kiès in april 2011 en november 2012. Het spoortje zal opgebroken worden.

Den Bosch, 17 november 2012. Het meest westelijke spoor waarvan het raccordementsspoor naar brouwerij Heineken aftakte. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Het raccordementsspoor naar brouwerij Heineken verlaat hier het emplacement en steekt de Parallelweg over. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 17 november 2012. Het raccordementsspoor naar brouwerij Heineken kruist hier de Edisonstraat...... Foto: Raymond Kiès.

....om vervolgens de woonwijk te doorkruisen. Den Bosch, 17 november 2012. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 11 april 2011. Raccordementsspoor naar de brouwerij van Heineken. Deze aansluiting werd al tijden niet meer gebruikt en is door de ombouw van Den Bosch definitief afgekapt. Het spoor volgt hier de Oude Engelenseweg. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 11 april 2011. Fabrieksaansluiting van het raccordementsspoor naar de brouwerij van Heineken. Deze aansluiting werd al tijden niet meer gebruikt en is door de ombouw van Den Bosch definitief afgekapt. Het spoortje is hier gefotografeerd bij het punt waar het het fabrieksterrein opgaat. Foto: Raymond Kiès.

Nieuwe spoorbrug Zuid-Willemsvaart Rosmalen

Rijkswaterstaat legt een nieuw stuk kanaal aan van negen kilometer. Het is een aftakking van de huidige Zuid-Willemsvaart. Het nieuwe deel begint bij Den Dungen en mondt uit in de Maas. Rijkswaterstaat maakt zo de Zuid-Willemsvaart geschikt voor grotere schepen, klasse IV met drie lagen containers. Hiermee wordt bereikt:

Omlegging Zuid-Willemsvaart Den Dungen - Maas. Bron: Rijkswaterstaat.

De planning is, dat op of rond 31 december 2014 de Nieuwe Zuid-Willemsvaart bevaarbaar is voor scheepvaart. In het najaar van 2011 is gestart met de eerste graafwerkzaamheden om zand te winnen voor het ophogen van de bruggen. Het nieuwe kanaal kruist in Rosmalen de spoorlijn ’s Hertogenbosch – Nijmegen waarvoor een nieuw spoorviaduct is gebouwd. Bron: Rijkswaterstaat

Rosmalen - Den Bosch, 9 november 2011. Intercity Zwolle - Roosendaal, bestaande uit ICM-materieel. De foto is genomen op de plaats waar de spoorlijn richting Nijmegen de A2 kruist. De trein rijdt over het nieuwe, opgeschoven baantracé. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch - Rosmalen, 9 november 2011. E-loc 1753 trekt een Intercity Roosendaal - Zwolle, bestaande uit ICR-materieel. De foto is genomen op de plaats waar de spoorlijn richting Nijmegen de A2 kruist. De trein rijdt over het nieuwe baantracé. Foto: Raymond Kiès.

ProRail heeft op maandag 12 november 2012 het nieuwe spoorviaduct in Rosmalen vrijgegeven voor het treinverkeer. De eerste vroege reizigerstrein van NS ging er rond half zes overheen. Onder het viaduct loopt straks de Zuid Willemsvaart door, die door Rijkswaterstaat wordt omgelegd. ProRail en aannemer MNO Vervat moesten in het voorafgaande weekend hard doorwerken om op tijd klaar te zijn. In minder dan 52 uur moest onder meer het spoor op het viaduct worden aangesloten en de bovenleiding worden bevestigd. Ook de beveiliging van het spoor moest nog in werking worden gesteld en uitgebreid worden getest. Om het viaduct te kunnen bouwen werd eerst een tijdelijk spoor aangelegd. Ruim een jaar reden de treinen hier overheen terwijl daarnaast het viaduct werd gebouwd. Nu de nieuwe brug klaar is, wordt het hulpspoor weer opgebroken. Ook bouwt ProRail nog aan de onderdoorgang van het wegverkeer bij de Empelseweg. Deze zal uiterlijk 1 augustus 2013 gereed zijn.

Onderstaande 4 foto’s zijn gemaakt door Raymond Kiès op vrijdag 16 november 2012, enkele dagen na de ingebruikname.

Een Sprinter, bestaande uit SGM3m passeert het nieuwe spoorviaduct. Foto: Raymond Kiès, 16 november 2012.

Nu nog zand, straks water. Foto: Raymond Kiès, 16 november 2012.

Het betonnen ruwbouwskelet zal nog afgewerkt worden. Foto: Raymond Kiès, 16 november 2012.

Een bouwsteiger als fotostandpunt?? Foto: Raymond Kiès, 16 november 2012.

Bossche Bollen

Wie in Den Bosch het spoorse leven wat aanschouwt, kan met enige regelmaat nog wel oud-gedienden tegen komen. Nee, hier wordt niet bedoeld de stationschef in zwart uniform met gouden biezen en vertrekstaf, maar oud materieel met een rijke staat van dienst. Met een knipoog naar de smakelijke lekkernij uit deze stad, hieronder wat bijzondere foto's als toetje.

Het station is vertrek- en aankomstpunt in Nederland van het internationale autoslaaptreinvervoer naar bekende wintersportbestemmingen (SkiTrein.nl en AlpenExpress.nl). In het vaste seizoen daarvoor wordt met autotransportwagens gerangeerd naar en van de autolaadbrug en worden de treinen samengesteld op spoor 1. EETC is de vervoerder van die internationale transporten (Euro-Express Treincharter BV). Op de foto's zien we e-loc 1254 op spoor 2 staan, in afwachting van wat werk. Loc 1254 heeft een lange geschiedenis. De loc kwam in dienst bij NS als 1214 in september 1952. Uit dienst in mei 1998. In maart 2000 kwam de locomotief in dienst van ACTS en werd omgenummerd naar 1254. De loc is eigendom van EETC (www.eetc.nl) en werd in het kleurenschema van EETC en bestickerd met het logo van de NVBS gepresenteerd tijdens de perspresentatie te Amersfoort op 19 februari 2011. De loc kreeg bij die gelegenheid de naam van ACTS-oprichter en directeur Ir. J. Hoekwater. Op 12 november 2011 nam de loc deel aan de locomotievenparade in Amersfoort ter gelegenheid van de festiviteiten rond de 80e verjaardag van de NVBS. Zie hiervoor pagina 4 onder NVBS-excursies, klik hier.

Den Bosch, 17 november 2012. Loc 1254 op spoor 2. Foto: Raymond Kiès

Den Bosch, 17 november 2012. Loc 1254 op spoor 2. Foto: Raymond Kiès

Den Bosch, 17 november 2012. Autotransportwagens, in afwachting van hun belading. Foto: Raymond Kiès

Bouwwerkzaamheden Diezebrug en fly-over voorjaar 2013

Als gevolg van wat opgelopen vertraging in het project door winterse omstandigheden met sneeuw en vorst draaien de aannemers overuren om alles op tijd af te krijgen. Inmiddels heeft de Dieze een mooie "hoed" gekregen. De drie nieuwe sporen over het water zorgen straks dat de verbindingen tussen Den Bosch, Utrecht en Nijmegen sneller en beter gaan verlopen wat de punctualiteit van de treinenloop zal bevorderen. Wanneer het project af is, moet het station straks 6 intercity's en 6 stoptreinen verwerken in een uur. Daarvoor is het ook nodig dat perron 3 wordt aangepast. Er komt een langere overkapping zodat 2 treinen achter elkaar stil kunnen staan en de cross-platform overstap voor reizigers geoptimaliseerd kan worden. Op dit moment hebben 2 perrons groene metalen bogen (monumentale overkappingen). Het nieuwe perron krijgt niet precies hetzelfde maar wel iets dat in de sfeer en stijl past van de monumentale bogen op de andere 2 perrons. Op 15 april 2013 moet de fly-over klaar zijn en in juni 2014 moet het hele project afgerond zijn. Raymond Kiès volgt het project al enkele jaren en legt met zijn bijzondere fotografie de veranderingen van de ombouw en vernieuwingen vast. Het totale beeld geeft een impressie van een nieuw spoorlandschap. Hieronder een reportage van de werkzaamheden in het voorjaar 2013.

Den Bosch, 1 maart 2013. Panorama op de fly-over en Diezebrug. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Onderdoorgang Veemarktweg die aan de zuidzijde van de Dieze onder het spoor door loopt. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Panorama kijkend richting station, met op de voorgrond het zandpakket voor het nieuwe spoortalud, afkomend van de fly-over. Vergelijk met de foto's van 17 november 2012 hiervoor. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Met betonnen tafels en enkelsporige liggers kruist het spoor vanuit Nijmegen eerst de sporen van en naar Utrecht en vervolgens de Dieze, om daarna afdalend het station te bereiken. Op 15 april 2013 moet de fly-over klaar zijn. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Doorkijkje fly-over en Diezebrug. Een Intercity nadert over het bestaande spoor het even verderop gelegen station. De betonnen tafels rusten op vierbenige pilonen. Op 15 april 2013 moet de fly-over klaar zijn. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Diezebrug, gezien vanuit het oosten. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. De Veemarktweg loopt aan de zuidzijde van de Dieze onder het spoor door. Vergelijk deze foto met die van 17 november 2012. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Dubbelsporige nieuwe Diezebrug. Hierop komen de sporen naar Nijmegen en Utrecht te liggen waardoor een gelijktijdig en onafhankelijk vertrek uit Den Bosch mogelijk is. Daarachter, niet zichtbaar, de oude tweesporige brug, die ook vernieuwd en omgebouwd wordt. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Opstelterrein noordzijde. Een Intercity bestaande uit een VIRM-zeswagen-treinstel verlaat Den Bosch. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Doorkijkje onder de oude (links) en nieuwe spoorbrug over de Dieze. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Doorkijkje onder de nieuwe betonnen spoorbrug over de Dieze. Een Sprinter-trein met een SLT-treinstel rijdt over de oude, tweesporige stalen spoorbrug die ook vervangen zal worden. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Fly-over en nieuwe spoorbrug met daartussen het bestaande spoortracé over de Dieze. De scheepvaart heeft meer ruimte gekregen. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Fly-over. Een trein bestaande uit een DDAR-stam met e-loc uit de serie 1700 rijdt over de oude stalen spoorbrug die ook vervangen zal worden. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Fly-over. Een Intercity-trein bestaande uit een VIRM-treinstel rijdt over de oude stalen spoorbrug. De foto is gemaakt vanaf de Diezekade/Veemarktweg. Foto: Raymond Kiès.

Diezebrug Aansluiting

Onderstaande 5 foto’s zijn een weergave van de sporensituatie eind februari 2013 bij Diezebrug Aansluiting en laten de splitsing zien van de spoorlijnen naar Utrecht (naar links) en naar Nijmegen (naar rechts) even ten noorden van het station ter hoogte van de tweesporige Diezebrug. Deze splitsing heet Den Bosch Dieze Aansluiting (Htda). De afkomende treinen uit Nijmegen worden in de toekomst óver de sporen van/naar Utrecht geleid middels de fly-over. Hierdoor kunnen treinen uit Utrecht en Nijmegen gelijktijdig binnenkomen en hoeven niet meer op elkaar te wachten (in geval van een geringe vertraging). Ook kunnen treinen naar Utrecht en Nijmegen in de toekomst gelijktijdig uitrijden. Dit komt de punctualiteit ten goede. De foto’s zijn gemaakt uit de cabine van trein IC 3530 die op weg was van Heerlen naar Schiphol (VIRM-treinstel 8707, cabine 1) door Bas van Heezik op 27 februari 2013. Vergelijk de foto’s met die van 24 oktober 2012 hiervoor en zie hoe de bouw vordert.






Bouwwerkzaamheden station en emplacement Den Bosch voorjaar 2013

Den Bosch, 1 maart 2013. Zicht op perronspoor 7 en doorgaand spoor 8, met rechts het nieuwe en verlengde derde perron. Links ligt de Magistratenlaan langs het Paleis (van Justitie)kwartier, overgaand in de Parallelweg in noordelijke richting. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Overkapping derde perron in Den Bosch in aanbouw. Meer informatie op de website van ProRail, klik hier. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. De sporen 7 en 8, gezien naar het zuiden. Een werkkraan op raillorries is met een klusje bezig.Rechts ligt de Magistratenlaan langs het Paleis (van Justitie)kwartier. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Overkapping derde perron in Den Bosch in aanbouw, gezien naar het noorden. Een VIRM-treinstel op spoor 4 steekt zijn neus nog even in beeld. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Een Sprinter SLT-treinstel komt binnen over het middenspoor 5......

......om even later voor stoptonend sein te wachten tot het (perron)spoor 5 vrij is van de VIRM-trein. Spoor 6 langs het derde perron is opgebroken en wordt vernieuwd weer teruggelegd. Aan de zuidkant is een tijdelijk noodperron aangelegd langs spoor 5 óver spoor 6 heen. Foto's: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Een binnenkomende Intercity bestaande uit een VIRM-treinstel loopt binnen via spoor 5 en vervolgt zijn rijweg via de wissels naar perronspoor 4. Op de achtergrond is de fly-over in aanbouw nog te zien en het reeds nieuw gelegde spoor daarvan. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. Even later komt een DDAR-treinstam (met achterop lopende e-loc 1720) ook over spoor 5 Den Bosch binnen en zal verderop stoppen langs het over spoor 6 gelegde noodperron. Spoor 6 langs het derde perron aan de noordzijde is opgebroken en wordt vernieuwd weer teruggelegd. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. De omvang van de bouwwerkzaamheden op het derde perron is hier goed te zien. ICM loopt binnen over spoor 5. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013. De sporen 7 en 8, het derde perron, de voetgangerstraverse en de gebouwen in het Paleiskwartier, gezien naar het noorden......

......en gezien naar het zuiden. .....Foto's: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013, opbouw van de overkapping van het derde perron.Op dit moment hebben 2 perrons groene metalen bogen (monumentale overkappingen). Het vernieuwde en verlengde derde perron krijgt niet precies hetzelfde maar wel iets dat in de sfeer en stijl past van de monumentale bogen op de andere 2 perrons. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 1 maart 2013, derde perron. Hier is het tijdelijke noodperron te zien, dat óver spoor 6 heen is gebouwd om ruimte te maken voor de werkzaamheden (achter de metalen schutting). Als alles klaar is krijgt spoor 6 zijn perronspoorfunctie weer terug en zal spoor 5 waar op deze foto de DDAR rijdt weer een middenspoor worden. De VIRM-Intercity staat klaar voor vertrek op spoor 4. Foto: Raymond Kiès.

Bouwwerkzaamheden station en emplacement Den Bosch, de stand van zaken in maart en april 2013

In het weekend van 16 en 17 maart werden aan de zuidzijde van het emplacement van station Den Bosch de brugdelen ingehesen van de Ponte Palazzo, een nieuwe fiets- en voetgangersbrug van tweehonderdvijftig meter tussen het Paleiskwartier en de binnenstad. De passage is tien meter breed en wordt een recreatieve route met bomen en struiken. Het ontwerp is van Mels Crouwel en de bouw wordt verzorgd door aannemer Mobilis. Eind 2013 moet de Ponte Palazzo gereed zijn.

In het weekend van 13 en 14 april werd de fly-over aangesloten waarmee het spoor uit de richting Nijmegen aan de noordzijde van het emplacement de sporen van en naar Utrecht kruist en hoog de rivier de Dieze oversteekt. Deze ongelijkvloerse en kruisingsvrije nieuwe verbinding werd op 15 april in gebruik genomen.

Spoor 7 langs het verlengde perron werd tegelijk weer in dienst gesteld en is nu het enige perronspoor voor treinen in zuidelijke richting, maar er kunnen twee treinen tegelijk aan behandeld worden. Ook het perronloze spoor 8 staat weer ter beschikking van de treindienst en wordt gebruikt om de intercity´s naar het zuiden de stoptrein naar Deurne te laten passeren. De sporen 4, 5 en 6 gingen buiten dienst voor vernieuwing en het aanpassen van de aangrenzende wisselstraten; zij komen op 11 juli weer in dienst. Het over spoor 6 gebouwde noodperron langs spoor 5 werd daarbij verwijderd. Van 27 juni tot en met 11 juli zal er vijftien dagen lang geen treinverkeer mogelijk zijn over de sporen ten noorden van Den Bosch. In deze periode wordt de oude Diezebrug vervangen en wordt een groot deel van het noordelijk emplacement gewijzigd en aangesloten op de sporen 4, 5 en 6. De nieuwe enkelsporige brug over de Dieze voor treinen richting Nijmegen komt begin 2014 in dienst, waarna in het eerste halfjaar van 2014 de sporen 1, 2 en 3 en de aansluitende emplacementsporen worden verbouwd (bron: NVBS-maandblad Op de Rails, uitgave mei 2013).

Den Bosch, 22 april 2013, De fly-over met het spoor uit de richting Nijmegen kwam een week eerder, op maandag 15 april in gebruik. Een intercity met ICM-treinstellen passeert het bouwwerk. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 22 april 2013, De fly-over met het spoor uit de richting Nijmegen kwam een week eerder, op maandag 15 april in gebruik. Een intercity met e-loc 1700 en ICR passeert het bouwwerk. Foto: Raymond Kiès.

Ponte Palazzo, Den Bosch, 22 april 2013. Foto: Raymond Kiès.
Den Bosch was op zondagochtend 17 maart al vroeg het toneel van spectaculaire werkzaamheden. Een enorme hijskraan plaatste de 400.000 kilo wegende brug, de Ponte Palazzo, over het spoor heen. Het is het eerste deel van een bijzonder vorm gegeven fiets- en voetgangersbrug die ProRail bouwt in opdracht van de gemeente Den Bosch. De hijswerkzaamheden stonden gepland rond 06:00 uur zondagochtend en konden ook live gevolgd worden volgen via een webcam. Op de voorafgaande zaterdag werden de voor-bereidende werkzaamheden verricht.
ProRail bouwt jaarlijks heel wat bruggen en viaducten voor overheden in alle vormen en maten. Maar de Ponte Palazzo mag toch wel van een uniek ontwerp worden genoemd. Het is een massief stalen brug met aan de buitenzijde cortenstaal dat die bijzondere roestbruine kleur geeft. Bovenop de brug komt straks een park te liggen en de lift gaat niet recht omhoog, maar schuin omhoog.
De Ponte Palazzo wordt totaal 250 meter lang en verbindt het Paleiskwartier in Den Bosch met het centrum. Het deel dat over 7 sporen heen is geplaatst, is 57 meter lang en weegt bijna 400.000 kilo. Om het op zijn plek te krijgen, werd gebruik gemaakt van een kraan met een draagvermogen van 700 ton. Het treinverkeer Den Bosch - Boxtel en Den Bosch - Tilburg werd uiteraard stilgelegd. Een maand later zien we twee oudgedienden, plan V-materieel de nieuwe brug passeren.

Ponte Palazzo, Den Bosch, 22 april 2013. Foto: Raymond Kiès.

Ponte Palazzo, Den Bosch, 22 april 2013. Foto: Raymond Kiès.

Ponte Palazzo, Den Bosch. Schetsontwerp. Op de brug wordt een verhoogd park aangelegd. Het ontwerp is van voormalig rijksbouwmeester Mels Crouwel. Meer informatie op de website van ProRail, klik hier.

Den Bosch. De sporen 4, 5 en 6 gingen medio april 2013 buiten dienst voor vernieuwing en het aan-passen van de aangrenzende wisselstraten; zij komen op 11 juli weer in dienst. Het over spoor 6 gebouwde noodperron langs spoor 5 werd daarbij verwijderd. Foto: Raymond Kiès, 23 april 2013.

Den Bosch. De Sprinter van 16:11 uur op spoor 7b naar Deurne wordt gepasseerd door een Intercity, die zojuist van spoor 7a is vertrokken en via een verbindingswissel en spoor 8 in zuidelijke richting vertrekt. Foto: Raymond Kiès, 23 april 2013.

Den Bosch, 23 april 2013. Werkzaamheden aan de sporen 4, 5 en 6. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 23 april 2013. Werkzaamheden aan de sporen 4, 5 en 6. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, de sporen 7a en 8a gezien naar het noorden. Foto: Raymond Kiès, 23 april 2013.

Den Bosch, de sporen 7b en 8b gezien naar het zuiden. Spoor 7 langs het verlengde perron werd medio april weer in dienst gesteld en is nu tijdelijk het enige perronspoor voor treinen in zuidelijke richting, maar er kunnen twee treinen tegelijk aan behandeld worden op de a-, respectievelijk de b-sectie. Ook het perronloze spoor 8 staat weer ter beschikking van de treindienst en wordt gebruikt om de intercity´s naar het zuiden de stoptrein naar Deurne te laten passeren. Het plan V-materieel staat op spoor 7b. Rechts ligt de Magistratenlaan langs het Paleis (van Justitie)kwartier. Vergelijk ook eerdere foto's van dit fotostandpunt. Foto: Raymond Kiès, 23 april 2013.

Stamlijn De Rietvelden opgebroken

Sinds het verbreken van de aansluiting van het raccordementsspoor van het vernieuwde emplacement in Den Bosch was er geen mogelijkheid meer dit spoor te berijden. De bediening van klanten via dit industriespoor was al eerder beëindigd. Heineken ontving tot 1991 op regelmatige basis spoorvervoer. In 1999 was er nog een speciale promotietrein met daarop ter promotie de nieuwe kratten. Het tracé heeft geen functie meer en ProRail heeft de lijn aangemerkt als “in onbruik”. Begonnen is daarom het spoor te saneren. Allereerst in de bermen langs de weg waarlangs het spoortje liep; voor het verwijderen van de overwegbeplatingen in de diverse kruisende wegen is wat zwaarder materieel nodig. Onderstaande 7 foto’s, gemaakt door Raymond Kiès op 17 mei 2013 geven een impressie van de verwijderde rails en dwarsliggers. Slechts wat omgewoelde grond herinnert nog aan vergane glorie. Een aannemer (Berende BV Spoorwerken) verwijdert de rails en de dwarsliggers. Daarna wordt de grond eronder afgevlakt. Het gedeelte tussen de Ruiterskampweg en de Zandzuigerstraat is al eerder verwijderd, bij een herinrichting. Het eerste gedeelte door de wijk Boschveld, inclusief de kruising Oude Engelenseweg, blijft voorlopig liggen. Bij het laatste gedeelte worden alleen het spoor en de dwarsliggers verwijderd tussen de inritten in. Dat is vanaf kruising Zandzuigerstraat/Rietveldenweg - Graaf van Solmsweg. Zo hebben omwonenden er geen last van.

De kosten van verwijdering van bielzen en spoorstaven worden gedragen door de sponsoren van de SGB. De herinrichting komt voor rekening van de gemeente. Stamlijn De Rietvelden is aangelegd in de jaren '50 en heeft een lengte van 2750 meter. De laatste gebruiker is Heineken geweest in de jaren '90. Daarna is de lijn blijven liggen, tot de gemeente in 2011 besloot de lijn op te breken. De SGB kreeg het spoor van de gemeente. Het verwijderen van de rails is inmiddels begonnen. De werkzaamheden leveren geen belemmeringen op voor verkeer of aanwonenden.

Meer informatie is te vinden op diverse websites:
Vanaf het station in Den Bosch loopt de in onbruik geraakte goederenspoorlijn naar bedrijventerrein De Rietvelden. Deze zogenaamde stamlijn heeft officeel de naam "'s-Hertogenbosch stamlijn De Rietvelden" en heeft volgens de ProRail-netverklaring de status "in onbruik". De stamlijn heeft een lengte van zo'n 3,5 kilometer. Vanaf het station gaat het spoor in noordoostelijke richting naar industrieterrein De Rietvelden. De stamlijn kent al geruime tijd geen structureel spoorvervoer meer en wordt opgebroken.
Fragment topografische kaart 1:50000.

Bij de poort van Heineken.

Toegang Heineken.

Dezelfde locatie als de vorige foto, in de tegenovergestelde kijkrichting.

Oude Engelenseweg.

Deze foto is genomen vanaf de Oude Vlijmenseweg/Oude Engelenseweg richting het station.

Kruising Oude Vlijmenseweg/Oude Engelenseweg.

Oude Engelenseweg.

Den Bosch, omgeving Oude Engelenseweg. Bron: Google Maps.

Bouwwerkzaamheden station en emplacement Den Bosch, de stand van zaken in mei en juni 2013

Den Bosch, de sporen 7a en 8a gezien naar het noorden. Op spoor 7a is plan V-treinstel 475 als trein 4465 uit Nijmegen aangekomen. Het stel rijdt nog door om op spoor 7b te stoppen en kortere tijd later verder te gaan als trein 9667 naar Deurne. Hiermee wordt spoor 7a weer vrijgemaakt voor de achteropkomende Intercity die via spoor 8 als eerste zal uitrijden. Zie volgende foto. Zolang aan de sporen 4, 5 en 6 nog gewerkt wordt, is dit een tijdelijke afhandeling voor treinen naar zuidelijke richting (Eindhoven en verder). Foto: Raymond Kiès, 18 mei 2013.

Den Bosch. Intercity 865 uit Noordholland (VIRM-treinstellen 9583 en 9477) is op perronspoor 7a behandeld en vertrekt via spoor 8 naar Eindhoven/Sittard/Maastricht. Plan V-treinstel 475 op spoor 7b wacht zijn beurt af om even later als trein 9667 naar Eindhoven en Deurne te vertrekken. Foto: Raymond Kiès, 18 mei 2013.

Den Bosch, 18 mei 2013. Spoorvernieuwing aan de sporen 4, 5 en 6. Op de achtergrond is de Ponte Palazzo te zien (emplacement zuidzijde). Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 18 mei 2013. Spoorvernieuwing aan de sporen 4, 5 en 6 (van rechts naar links), gezien in noordelijke kijkrichting. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 18 mei 2013. Spoorvernieuwing aan de sporen 4, 5 en 6 (van rechts naar links), gezien in noordelijke kijkrichting. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 18 mei 2013. Spoorvernieuwing aan de sporen 4, 5 en 6 (van links naar rechts), gezien in zuidelijke kijkrichting. Foto: Raymond Kiès.

Den Bosch, 18 mei 2013. Spoorvernieuwing aan de sporen 4, 5 en 6 (van rechts naar links), gezien in noordelijke kijkrichting. Foto: Raymond Kiès.

Intercity 3665 (VIRM-treinstel 9422) "landt" vanaf de fly-over in het station Den Bosch. De trein, op weg van Zwolle naar Roosendaal, zal naar spoor 7a geleid worden. Het sein rechts lijkt op geel te staan, maar is in werkelijkheid natuurlijk rood (onderste lamppositie). Foto: Raymond Kiès, 18 mei 2013.

Stoptreinen heten tegenwoordig Sprinters (...). Een plan V-treinstel (waarvan we het nummer niet genoteerd hebben) komt als trein 4467 in Den Bosch aan op spoor 7a/7b, uit Nijmegen en zal verder gaan naar Eindhoven en Deurne. Foto: Raymond Kiès, 18 mei 2013.

Den Bosch, 18 mei 2013. Het uiteinde van het verlengde 3e perron aan de noordzijde. Langs dit perron liggen de sporen 6 en 7. Uiterst links is het perronloze spoor 8 te zien. Omdat aan de sporen 4, 5 en 6 ten tijde van deze foto nog gewerkt wordt, is spoor 7 tijdelijk het enige perronspoor in zuidelijke richting, maar er kunnen twee treinen tegelijk aan behandeld worden, op spoor 7a en spoor 7b. De intercitys (stoppen op 7a, vertrek via spoor 8) rijden de sprinters (op spoor 7b) voorbij. Zie hiervoor. In de zomer van 2013 zal hierin weer verandering komen als het noordelijk emplacement in een meerdaagse buitendienststelling omgebouwd wordt. Toelichting hierboven. Foto: Raymond Kiès, 18 mei 2013.

Grote buitendienststelling zomerperiode 2013

Van 27 juni t/m 11 juli vond een grote buitendienststelling plaats. De volledige noordkant van het station ging op de schop en werden 3 nieuwe betonnen brugdelen over de Dieze ingeschoven. In deze periode werkten dagelijks 400 man aan de vernieuwing van het spoor. De oude brug over de Dieze werd gesloopt en een stillere spoorbrug wordt geplaatst. ProRail bouwde ook de fly-over verder af. Tijdens de werkzaamheden konden belangstellenden de werkzaamheden bekijken vanaf tribunes. Via een webcam kon het werk live gevolgd worden.

Webcam, vanaf medio juli 2013 niet meer in gebruik.

Aanpassing treinverkeer

Het treinverkeer werd aangepast. Hieronder een overzicht van de wijzigingen 27 juni t/m 11 juli 2013 t.b.v. werkzaamheden Den Bosch

Van donderdag 27 juni t/m vrijdag 5 juli én maandag 8 juli t/m donderdag 11 juli (tot 12.00 uur):

Situatieschets:

Bron NS

Op zaterdag 6 en zondag 7 juli:

Situatieschets:

Bron NS

Op donderdag 11 juli vanaf 12.00 uur:

Situatieschets:

Bron NS

The days after,....de verdere afbouw

De eerste reizigers reden op vrijdag 12 juli over nieuwe spoorbrug in Den Bosch. Het station was op die dag weer volledig bereikbaar voor reizigers. De vijftien dagen durende spoorvernieuwingsklus is op tijd klaar gekomen. ProRail en aannemers Strukton Rail en Heijmans hebben in die tijd de spoorbrug over de Dieze, sporen en perrons vernieuwd. Reizigers werden daarom door NS en ProRail op croissants getrakteerd.

Het treinverkeer rond Den Bosch is met de nieuwe brug en sporen betrouwbaarder geworden. ProRail werkt nog verder aan het spoor bij Den Bosch. Het project is nu op de helft. Er komt nog een extra brug bij over de Dieze wat de betrouwbaarheid en ruimte op het spoor verder verbetert. Treinen van en naar Utrecht en Nijmegen krijgen uiteindelijk voor elke richting twee eigen sporen over de Dieze, onder meer door middel van de flyover.

In de bouwperiode van vijftien dagen is er onophoudelijk gewerkt volgens een strak schema. Op de laatste dag, 11 juli, bleek opnieuw hoe strak dat schema in elkaar stak. Bij de controles en testen die zijn gedaan voordat het spoor weer in gebruik kon worden genomen, werd een defect in de bovenleiding ontdekt. Dit is zo snel mogelijk hersteld. Anders dan gepland konden de treinen daardoor niet vanaf de start van de dienstregeling rijden, maar vanaf 7.30 uur. De reizigers zijn de eerste uren nog met bussen vervoerd.

NS is tevreden over het verloop van de businzet in de afgelopen vijftien dagen en met de reacties van de reizigers. In totaal zijn er een half miljoen reizigers per bus vervoerd. Maanden van tevoren werden reizigers op de hoogte gesteld van de buitendienststelling via onder andere de media, reisinformatieposters op het station, folders en informatiekaartjes en lichtkranten. De meeste reizigers hadden zich goed op de hoogte gesteld van de werkzaamheden, zo bleek uit reacties.

NS zette extra medewerkers in op het station om reizigers van informatie te voorzien. Onder de 400 extra diensten die werden ingeroosterd waren servicemedewerkers, maar ook kantoorpersoneel. Reizigers gaven feedback op de businzet. Hieronder waren veel complimenten, maar ook klachten en verbeterpunten. Dagelijks werd gekeken wat er verbeterd kon worden naar aanleiding van klantreacties. Zo werden vertrektijden van bussen aangepast om beter aan te kunnen sluiten op de treindienst en bussen voorzien van informatiefolders.

Op de helft

Nu deze werkzaamheden er op zitten, is het project over de helft. Aan de noordkant wordt verder gegaan met de bouw van enkelsporige brug en de afbouw van de fly-over en de dubbelsporige brug. Hier wordt nog een gouden, aluminium netkous omheen geplaatst. En aan de zuidkant gaat het emplacement op de schop. Ook hier zal in 2014 het volledige spoor nog worden vernieuwd.

De werkzaamheden zijn allemaal onderdeel van het project ‘Sporen in Den Bosch’. Hierdoor kunnen er in de toekomst meer treinen van en naar Den Bosch rijden. Ook wordt het spoor robuuster doordat treinen elkaar ongelijkvloers kruisen en niet meer op elkaar hoeven te wachten. Het station krijgt langere perrons die beter bereikbaar worden gemaakt. Het is de ambitie van ProRail om het spoor nóg betrouwbaarder te maken, daar zijn ze dag in dag uit mee bezig. Zo wordt effectief een van de drukst bereden sporen van Europa aan de gang gehouden met meer treinen en meer reizigers.

Sporen in Den Bosch in cijfers

In een gebied zo groot als een postzegel liepen 400 man per dag rond, voor het afvoeren van oude grond en ballast reden circa 1400 vrachtwagens rond, 65 km nieuwe bovenleiding, 240 nieuwe funderingsblokken voor de bovenleiding, 197 nieuwe bovenleidingpalen, 75 nieuwe bovenleidingbalken, 55.000 ton ballast vervangen, 23.2 km nieuwe spoorstaaf, 19.500 nieuwe dwarsliggers, 2 nieuwe wisselcomplexen, 390 km nieuwe kabel waarvan 15km hoogspanningskabels, 4 km nieuwe kabelkokers, 5 km nieuwe telecom/glasvezelkabel, 284 m1 nieuwe perronkap op perron 3, 150 meter lange nieuwe Diezebrug, 3 dekken, 3400 ton weegt het zwaarste dek, 2 nieuwe relaishuizen, 21 nieuwe relaiskasten, 64 nieuwe seinen, 9 nieuwe ATBvv installaties, 1000 appeltaartjes voor omwonenden.
Bron: Persbericht ProRail op 12 juli 2013.

Enkelsporige brug naar Nijmegen

Op 22, 23 en 24 juli werden de liggers voor de enkelsporige brug met behulp van een grote kraan op hun plaats gelegd. Daarna volgden de betonnen schalen die tussen de liggers in liggen. Gedurende deze werkzaamheden was de Veemarktweg afgesloten voor alle verkeer (ook in de nachtperiode) en is de Dieze maandag en dinsdag overdag gestremd. Tot en met 26 juli waren deze werkzaamheden live te volgen via de webcam.

Daarnaast wordt de aarden baan voor het spoor vanaf het emplacement naar de enkelsporige brug aangelegd. Hiervoor moeten ook damwanden aangebracht worden. Na 26 juli bouwt aannemer Heijmans de enkelsporige brug verder af terwijl aannemer Strukton het spoorwerk vanaf het emplacement richting de brug aanlegt. Begin december is de brug zover gereed dat Strukton het spoor over de brug kan aanleggen. Medio januari 2014 is de enkelsporige brug gereed en rijden de treinen van en naar Utrecht en van en naar Nijmegen ieder over hun eigen sporen. Zo krijgt het knooppunt Den Bosch meer capaciteit.

Fly-over en Diezebrug

De resterende pijlers van de oude Diezebrug worden tussen half augustus en eind september vanaf het water gesloopt. Ook werkt de aannemer verder aan het vakwerk op de fly-over en de dubbelsporige brug.

De onderstaande vier foto's gemaakt door Bertus Kers geven een impressie van de fly-over vanuit de cabine van trein 4465 op 21 augustus 2013.





Laatste hand aan nieuwe spoorbrug Den Bosch

In het weekend van 18 en 19 januari 2014 werd in Den Bosch de laatste hand gelegd aan de nieuwe spoorbrug, die bestemd is voor treinen van Den Bosch richting Nijmegen. Op maandag 20 januari reed de eerste trein eroverheen.
Dit is een belangrijke mijlpaal in Den Bosch, want hiermee is de verdubbeling van het aantal sporen over de rivier de Dieze bijna klaar. Bouwmanager Frans van Dommelen vertelt.

Meer treinen van en naar Den Bosch

Sinds de start van het project is door ProRail, Heijmans en Strukton hard gewerkt om het aantal sporen over de Dieze te verdubbelen van 2 naar 4. Eerst is de fly-over gebouwd voor de treinen van Nijmegen naar Den Bosch. Daarna is de bestaande dubbelsporige brug vervangen voor het treinverkeer van en naar Utrecht. En nu als laatste is de enkelsporige brug gebouwd voor de treinen van Den Bosch naar Nijmegen. Door al deze vernieuwingen kunnen er in de toekomst meer treinen rijden van en naar Den Bosch.
(Bron: Nieuwsbericht van ProRail op 17 januari 2014)

Grote buitendienststelling voorjaar 2014

Na het gereedkomen van de herinrichting van het noordelijk emplacement werd in 2014 ook het zuidelijk emplacement aangepakt voor vernieuwing.

In de periode van donderdag 27 maart tot en met woensdag 16 april vonden in Den Bosch omvangrijke spoorvernieuwingen plaats. In 21 dagen werden alle sporen tussen de perrons en het Drongelens kanaal vernieuwd. Dit is aan de zuidkant van het emplacement. Een enorme operatie met grote gevolgen voor het treinverkeer. Het meest ingrijpend was dat er 18 dagen lang geen treinen maar NS-bussen reden tussen 's-Hertogenbosch - Boxtel v.v. en tussen 's-Hertogenbosch - Tilburg v.v. De spoorvernieuwing in Den Bosch was live te volgen via een webcam die bevestigd was op de Paleisbrug, Ponte Palazzo.
ProRail en Strukton startten op donderdag 27 maart met de laatste grote stap in het project Sporen in Den Bosch. Vanaf 19:00 uur werd er gewerkt aan de noordzijde van het station. Hier vonden tot zondag werkzaamheden plaats om perron 1 weer in gebruik te kunnen nemen. Op zondag verplaatste het werk zich naar de zuidzijde waar alle sporen tussen het perron en het Drongelens kanaal werden vernieuwd. Een megaklus.

Bovenleiding, ballast, wissels, sporen, dwarsliggers, seinen en kabels; ProRail en Strukton haalden aan de zuidzijde alles weg om het vervolgens te vernieuwen. Een omvangrijke klus waar circa 2000 mensen voor werden ingezet. Zij werkten - 24 uur per dag - in ploegen om uiterlijk donderdagochtend 17 april om 05:00 uur klaar te zijn. Met het gereedkomen van het werk heeft Den Bosch een volledig nieuw spoor dat klaar is voor de toekomst. Dankzij een betere inrichting met minder wissels, is er minder kans op storingen en kunnen treinen met een hogere snelheid het station binnen rijden door een effectievere sporenlayout. Het betekende ook, dat er in de toekomst meer treinen van en naar Den Bosch kunnen rijden.

Aanpassing treinverkeer

Het treinverkeer werd aangepast. Hieronder een overzicht van de wijzigingen 27 maart t/m 16 april 2014 t.b.v. werkzaamheden Den Bosch

Bron: Folder NS

Den Bosch, 29 juni 2013. Foto: Your Captain Luchtfotografie/ProRail. De foto werd gemaakt ten tijde van de grote buitendienststelling van 27 juni t/m 11 juli 2013. De volledige noordkant van het station ging toen op de schop en werden 3 nieuwe betonnen brugdelen over de Dieze ingeschoven. In deze periode werkten dagelijks 400 man aan de vernieuwing van het spoor. De oude brug over de Dieze werd gesloopt en een stillere spoorbrug wordt geplaatst. ProRail bouwde ook de fly-over verder af. Aan de bovenzijde van deze foto zijn de werkzaamheden waar te nemen, o.a. aan de verse ballast waarop nog sporen gelegd moeten worden en de bouwkranen ter hoogte van de bruggen over de Dieze. In het voorjaar van 2014 wordt het zuidelijk emplacement opnieuw ingericht. Zie ook het thema op deze website, klik hier.

Den Bosch, 31 maart 2014. Eerst slopen, dan inmeten. Foto: ProRail/fotograaf Stefan Verkerk.

Den Bosch, 4 april 2014. Verse ballast en inbrengen voorgebouwde spoor- en wisselsecties.
Foto: ProRail/fotograaf Stefan Verkerk.

Den Bosch, 4 april 2014. Strakke routes maken. Op de achtergrond de Paleisbrug, Ponte Palazzo, die op 17 maart 2013 werd geplaatst. Foto: ProRail/fotograaf Stefan Verkerk.

Den Bosch, 4 april 2014. "Tikkie bij". Foto: ProRail/fotograaf Stefan Verkerk.

Den Bosch, 4 april 2014. Dan past ie. Foto: ProRail/fotograaf Stefan Verkerk.

Den Bosch is klaar voor de toekomst

Het werk is gedaan, de klus is geklaard. 21 dagen lang is er volcontinue gewerkt aan een nieuw emplacement in Den Bosch: afbouw van de noordzijde en aansluitend een compleet nieuw emplacement aan de zuidzijde.
In de eerste weken van april 2014 is er in Den Bosch met ploegen vanuit het hele land aan de bovenleiding gewerkt. Op dinsdag 15 april was de klus geklaard: 'hangdraden', 'draagkabels' en 'rijdraden' zijn op lengte gemaakt in de werkplaats en vervolgens gemonteerd. Ondertussen hadden de spoorleggers de laatste hand gelegd aan het spoor en hebben de stratenmakers de calamiteiteninrit naar perron 3 (tussen spoor 6 en 7) bestraat. Alles is volgens plan verlopen en op donderdag 17 april reden de eerste treinen over het nieuwe spoor. De direct omwonenden van de sporen aan de zuidzijde van Den Bosch hebben ruim twee weken te maken gehad met bouwverkeer, bouwgeluid en omrijdroutes. De Paashaas van ProRail (op 20/21 april viel het Paasweekend) bracht medio april een bezoek aan de omwonenden en bracht iets lekkers mee voor de bewoners van de ruim 700 woningen en appartementen rondom het emplacement. Hieronder nog enkele foto's van laatste klusjes.

Den Bosch, 14 april 2014. Foto: ProRail/fotograaf Stefan Verkerk.

Den Bosch, 14 april 2014. Werkzaamheden ter hoogte van de Paleisbrug, Ponte Palazzo. Foto: ProRail/fotograaf Stefan Verkerk.

Den Bosch, 14 april 2014. Foto: ProRail/fotograaf Stefan Verkerk.

Den Bosch, 14 april 2014. Foto: ProRail/fotograaf Stefan Verkerk.

Den Bosch, 14 april 2014. Foto: ProRail/fotograaf Stefan Verkerk.

Den Bosch, 14 april 2014. De Paashaas van ProRail bezocht de omwonenden en bracht iets lekkers mee voor de bewoners van de ruim 700 woningen en appartementen rondom het emplacement. Foto: ProRail/fotograaf Stefan Verkerk.

Den Bosch, 15 april 2014. Foto: Your Captain Luchtfotografie/ProRail.


Op donderdag 17 april 2014 bij aanvang treindienst reden de eerste treinen over het nieuwe spoor. Foto: ProRail.