Historie

Eerst terug naar het jaar 1966.
Medio zestiger jaren doen zich in Nederland twee belangrijke ontwikkelingen voor. Door de uitdijende woningbouw in de stedelijke periferie (de inhaalslag van de naoorloogse woningschaarste) wordt de behoefte aan meer kleinere stations groter, waardoor aldaar de treinreizigers beter konden worden bediend met openbaar vervoer. Steden als Rotterdam (Alexanderpolder), Utrecht (de wijk Overvecht) en Amsterdam (Bijlmermeer) breidden in snel tempo uit. Dit leidde o.a. in Utrecht en Rotterdam tot zogenaamde “voorstadshaltes”; Utrecht Overvecht en Rotterdam Alexander waren de eerste voorbeelden. Deze haltes werden per dienstregeling van 24 mei 1968 in dienst genomen, veelal met beperkte voorzieningen, zoals een Sextant voor verkoop van treinkaartjes, als overdekte wachtruimte, een niet al te grote parkeerplaats en aansluitend busvervoer. De perrons kwamen langs het bestaande spoor te liggen en waren eenvoudig van inrichting.

Daarnaast probeerde NS, als gevolg van het sterk toenemend autobezit, de reiziger terug in de trein te krijgen door het (makkelijk) bieden van parkeervoorzieningen bij daartoe aan te leggen zogenaamde “parkeerhaltes”. De reisformule Parkeer & Reis (P&R) doet zijn intrede. In Bussum Zuid wordt zo’n parkeerhalte aangelegd vooral bedoeld om Gooise forensen naar Amsterdam een reisconcept te bieden waardoor niet meer per auto naar Amsterdam gereisd hoeft te worden, maar de forens snel en makkelijk per trein tot in het centrum van de hoofstad te komen. Deze formule gold voor meer grote steden waarvan door de autocongesties de bereikbaarheid onder druk was komen te staan. De halte Bussum Zuid, als eerste parkeerhalte, werd in gebruik genomen per de zomerdienstregeling ingaande 22 mei 1966.

De halte startte met een eenvoudig houten noodgebouwtje; op 3 februari 1970 werd een zgn. Sextant geplaatst. Het noodgebouw was afkomstig uit Zoetermeer (Oost). De "Sextant" (de bijnaam voor het zeskantig gebouwtje) was een ontwerp van Ir. C. Douma. Daarvan zijn er tussen 1968 en 1979 zestien gebouwd en ze zijn bijna allemaal alweer verdwenen. Het grote nabij gelegen parkeerterrein gaf destijds een nieuwe dimensie: Park & Ride, een in die jaren nieuw ontwikkeld reisconcept, waartoe ook Utrecht Overvecht behoorde (1968). Hiermee werd een reeks van nieuwe voorstadhaltes geïntroduceerd. Historische foto's van deze plek in Bussum (en de verderop gelegen halte Hilversum Media Park, voorheen NOS/Noord) zijn te zien op de website "Langs de rails" van Nico Spilt onder Bussum Zuid.

Op 5 april 1966 raast trein 1841, (Mat.’54-treinstellen 763 voorop en 773 achterop), op weg van Amsterdam naar Amersfoort de halte in aanbouw nog voorbij. De stratenmaker met kruiwagen neemt gepaste afstand. De eerst nieuwbouwflats herrijzen aan de horizon en de oprukkende bebouwing van Bussum in zuidelijke richting zal zeker ook reizigers opgeleverd hebben, maar in ieder geval ook het heidegebied tussen Bussum en Hilversum een stukje korter gemaakt hebben. Op deze foto is de loopbrug niet te zien, zodat de conclusie kan zijn dat deze tussen 5 april en 19 mei geplaatst moet zijn. Het autoviaduct bij de watertoren (zie ook het thema-artikel “Bussum in vroeger tijden” op de website van Nico Spilt, Langs de rails) dateert uit 19XX. Foto: Peter van der Vlist.		Bussum Zuid, 19 mei 1966. In het voorjaar 1966 werden in Bussum ter hoogte van de Ceintuurbaan en het viaduct over het spoor in de weg naar Hilversum twee zijperrons aangelegd, met elkaar verbonden door een stalen loopbrug over het spoor. Deze nieuwe haltes “aan de vrije baan” werden ook seintechnisch ingepast. De brugconstructies werden (net als de varianten in latere jaren) elders geprefabriceerd. Deze foto toont de situatie enkele dagen voor de ingebruikname en opening van de halte. Het parkeerterrein is nagenoeg gereed. Er werd aanvankelijk, in afwachting van een later te bouwen Sextant (als loket en wachtruimte) een tijdelijk houten noodgebouwtje neergezet. Let op de naam “Parkeerhalte Bussum Zuid”. De oude loopbrug is bijna 50 jaar oud geworden. Foto: Peter van der Vlist.

Bussum Zuid, 21 mei 1966, was een prachtige voorjaarsdag: een zaterdag. Op deze datum fietste ik over de hei van Hilversum (waar ik tot 1973 woonde) naar Bussum om de opening van nabij mee te maken. Uiteraard ging mijn fototoestel mee. Ik had als Hilversummer wel iets met Bussum: drie zomervakantie seizoenen had ik een baantje als scholier op het station Naarden-Bussum, perronassistent. Zie het artikel op website Nico Spilt, Langs de rails: “Een vakantiehulp in Naarden-Bussum”. De nieuwe parkeerhalte ligt direct achter het viaduct over het spoor in de weg van Bussum naar Hilversum (de Bussummergrindweg, overgaand in de N524 Naarderweg), bij spoorkilometrering 23.820 langs de hoofdsporen 921 en 932. Hondekoptreinstel 750 viel de eer te beurt een rit voor de genodigden te rijden. Het stel kwam uit de richting Hilversum (leeg uit Utrecht), stopte langs het nieuwe perron voor het instappen van genodigden en reed om 10.44 uur door naar Naarden-Bussum om daar kop te maken en vervolgens weer terug te rijden naar Bussum Zuid en om nu langs het andere perron (richting Hilversum) te halteren. Na het houden van toespraken door o.a. de heer Uylenbek van de NS en de Burgemeester van Bussum werd de halte officieel voor geopend verklaard. Vanaf het dienstregelingjaar ingaande zondag 22 mei 1966 werd de halte bediend door stoptreinen. Foto links: vanaf de parkeerplaats is te zien, dat de halte startte met een eenvoudig houten noodgebouwtje; op 3 februari 1970 werd een zgn. Sextant geplaatst. Het noodgebouw was afkomstig uit Zoetermeer (Oost). De "Sextant" (de bijnaam voor het zeskantig gebouwtje) is een ontwerp van Ir. C. Douma. Daarvan zijn er tussen 1968 en 1979 zestien van gebouwd; deels zijn ze weer verdwenen. Foto rechts: treinstel 750, komend van Naarden-Bussum, stopt als extra feesttrein aan de nieuwe parkeerhalte Bussum Zuid. Het is 10.50 uur geweest en de officiële opening was een feit! Genodigden en belangstellenden bekijken de nieuwe P&R-locatie. Foto's: Edward Bary.

De fotoreportage is van Rienk Nauta en Henk Koster (beiden uit Hilversum); zij hebben de bouw van de nieuwe traverse en de sloop van de oude op verschillende data vastgelegd.
Achtereenvolgens worden de beelden als volgt gepresenteerd:

• de oude loopbrug in zijn oorspronkelijke staat op 4 oktober 2014,
• de bouw van de nieuwe loopbrug en liftschachten met de voorbereidende (funderings)werkzaamheden in de periode medio oktober 2014 t/m januari 2015,
• het inhijsen van de nieuwe brug op 31 januari 2015 met bijkomende werkzaamheden en
• de sloop en verwijdering van de oude brug op 11 juli 2015 met bijkomende werkzaamheden.

De foto’s geven een impressie waarbij de beelden voor zich spreken. Waar nodig is een korte toelichting en datering vermeld.

De oude loopbrug in zijn oorspronkelijke staat op 4 oktober 2014

Bussum Zuid, 4 oktober 2014. De oude loopbrug werd letterlijk in de herfst van zijn bestaan nog door Henk Koster op beeld vastgelegd. In zijn bijna vijftig jarig bestaan heeft de brug heel wat variaties aan treinen en materieel onder zich door zien gaan. De brug diende hoofdzakelijk als verbinding voor de treinreizigers naar en van het westelijk gelegen parkeerterrein naar en van het spoor in de richting van Amsterdam. Als interwijkverbinding was het minder nodig, omdat aan de westzijde van de spoorbaan geen woonwijk ligt. De wijk Het Spiegel ligt weliswaar op enige loopafstand, maar is ook via andere routes te bereiken. Met de komst van het Bastion Hotel ter plaatse biedt het station Bussum Zuid een goede uitvalsbasis voor de omgeving.

Bussum Zuid, 28 oktober 2014. Medio oktober begonnen de voorbereidende werkzaamheden voor de nieuwe traverse met het maken van de betonnen funderingen waarop de brug komt te rusten, inclusief de trappen en liftschachten. Ook kwamen er betonnen keerwanden voor de hoger liggende taluds en de trapopgangen. Foto: Henk Koster. Op de volgende foto's het vervolg.

Bussum Zuid, 20 november 2014. Maken betonnen funderingen. Foto's: Henk Koster.

Bussum Zuid, 28 november 2014. Maken betonnen funderingen. Foto's: Henk Koster.

Bussum Zuid, 10 december 2014. Plaatsen van de liftschachten. Foto's: Henk Koster.

Bussum Zuid, 23 december 2014. Foto: Henk Koster.

Bussum Zuid, 17 januari 2015. E-loc 1731 met de internationale trein 147, op weg van Amsterdam naar Berlin Ostbahnhof passeert in de winterzon de werkzaamheden. Foto's: Henk Koster.

Bussum Zuid, 24 januari 2015. Winterse omstandigheden. Foto's: Henk Koster.

Bussum Zuid, 31 januari 2015. Op zaterdag 31 januari 2015 tussen 11 en 14 uur werd de nieuwe traverse over de sporen gehesen en op zijn draagconstructies geplaatst. De brug, die gemaakt is van Azobe-hardhout, is 27 meter lang, 3,5 meter hoog, 4 meter breed en weegt 38 ton. Het inhijsen gebeurde onder ideale winterse weersomstandigheden. Foto's: Henk Koster.
Bussum Zuid, 31 januari 2015.Op maandagnacht 19 januari was de loopbrug per dieplader aangekomen en tijdelijk neergelegd op een grasveld voor de entree van het station Bussum-Zuid. Hier is de brug verder afgebouwd en van een dak voorzien; de linker foto laat dit zien. Foto rechts: de beide traversen in beeld met links het 6-kantige gebouwtje waar vroeger de kaartjes verkocht werden. Het is opgeknapt en er zit sinds een half jaar een verkooppunt voor koffie en versnaperingen. Je kunt hier ook een OV-fiets uit de automaat huren. Foto's: Rienk Nauta.

Bussum Zuid, 11 juli 2015. Demonteren bovenleiding en ontmantelen van de brug. Foto's: Henk Koster.
Bussum Zuid, 11 juli 2015. Klaar om te gaan hijsen. De bevestiging van de bovenleiding is overgenomen door het extra geplaatste portaal. Foto's: Rienk Nauta.
Bussum Zuid, 11 juli 2015.Voordat de brug verdwijnt, wordt er vlak voor de brug een nieuw bovenleidingportaal geplaatst. Foto's: Henk Koster.

Bussum Zuid, 11 juli 2015. In de takels: de klus werd geklaard door een bouwkraan van Nederhoff. De NS zette vandaag bussen in. Deze bus rijdt normaal zijn rondjes in de provincie Utrecht. Op het eerste gezicht is het een normale VDL-Berkhof Ambassador van Connexxion, maar toch is er iets bijzonders mee aan de hand. Dit is een z.g. tunnelbus, voor de chauffeurs herkenbaar aan de letter T voor het nummer. Deze wordt samen met nog een paar soortgenoten gebruikt voor routes in de provincie Utrecht waar lage tunnels in voorkomen. De airco’s op het dak zijn voor dit doel zeer laag gehouden, zodat ze niet vast komen te zitten. Dit is duidelijk te zien op de foto. In tegenstelling tot de brug in Hilversum Noord, die vooraf in 3 grote stukken werd gesneden, werd deze in zijn geheel opgetild. Foto's en info: Henk Koster.
Bussum Zuid, 11 juli 2015. Foto: Henk Koster.		Bussum Zuid, 11 juli 2015. Foto: Rienk Nauta.
Bussum Zuid, 11 juli 2015. "Legt u hem daar maar neer". Heel voorzichtig werd de brug tussen de bomen op het parkeerterrein aan de westzijde van de spoorbaan gemanouvreerd. Op de laatste foto is te zien, dat er aan één kant twee poten onderuit zijn gesneden, waardoor de oude voetgangersbrug keurig op zijn kant gelegd kon worden. Dat vergemakkelijkte de verdere sloop… Foto's: Henk Koster.
Bussum Zuid, 11 juli 2015. De linker foto toont hetzelfde moment als de foto hiervoor, alleen van de andere kant gezien. De rechter foto, de spoorbaan gezien in de richting Hilversum en gefotografeerd vanaf de nieuwe traverse. Rechts op de achtergrond de tot kantoor omgebouwde watertoren langs de Bussummergrindweg. Foto's: Rienk Nauta.

Bussum Zuid, 11 juli 2015. De foto toont de spoorbaan gezien in de richting Naarden-Bussum en gefotografeerd vanaf het viaduct. Foto: Rienk Nauta.