ProRail geeft – naast de reguliere Nieuwsbrieven – een boekje uit, samen met aannemer Heijmans en het bouwteam van de Gemeente “Bilthoven Bouwt” waarin het gehele project in diverse fases tussen 2012 en 2015 wordt uitgevoerd. Projectmanager van ProRail, Luuk van Hengstum schrijft in het voorwoord, dat eindelijk de uit 1929 stammende wens van Bilthoven in vervulling gaat: het opheffen van de gelijkvloerse overweg Soestdijkseweg en de bouw van een ongelijkvloerse kruising tussen deze twee belangrijke en drukke verkeersaders. De in de loop der jaren als knelpunt uitgegroeide verkeerssituatie was voor ProRail, Gemeente De Bilt, betrokken bewoners en ondernemers van het nabijgelegen winkelgebied reden om de handen ineen te slaan en een adequate oplossing te vinden voor een beter leefmilieu ter plaatse. Diverse bouwfaseringen worden in het boekje toegelicht. Zwaartepunt van het project ligt op de bouw van twee tunnels, één voor autoverkeer (met een lus onder het perron door) en één voor langzaam verkeer op de plek van de bestaande overweg. Tal van foto’s en illustraties maken het project inzichtelijk. Jan Dijkkamp, projectleider Gemeente De Bilt kijkt in het slotwoord vol vertrouwen naar het einddoel: een fraai, veilig en uitnodigend stationsgebied. Het informatieboekje is voor de geïnteresseerde lezer verkrijgbaar in het voorlichtingscentrum Bilthoven Centraal, Julianalaan 1. Geopend op woensdag en vrijdag van 14:00 tot 17:00 uur en elke eerste en derde zaterdag van de maand tussen 11:00 en 14:00 uur. Het centrum ligt direct bij het station naast de overweg in de Soestdijkseweg. De vernieuwing van het stationsproject zal in de loop van 2015 opgeleverd worden.

De nieuwe verkeerstunnel is niet de eerste tunnel in Bilthoven. Al eerder werd er voor de vele forensen die in Bilthoven wonen en werken in Utrecht de accommodatie uitgebreid met een tunnel naast de dubbele overweg. De reizigers konden nu zonder oponthoud door de vaak gesloten overwegbomen het eilandperron bereiken. De tunnel werd in een klein jaartje gebouwd door N.V. Het Spoorwegbouwbedrijf en kon ook worden gebruikt door ‘doorgaande’ wandelaars en fietsers, de tunnel was namelijk geschikt voor openbaar verkeer. De controle van aangekomen en vertrekkende reizigers vond plaats bovenaan de trap die van de tunnel naar het perron leidt. De officiële opening van de tunnel was op 2 november 1957. De overweg in de Soestdijkseweg werd tevens breder gemaakt. In 2012 is men begonnen met de aanleg van een verkeerstunnel zoals hierboven, zodat deze drukke en gevaarlijke dubbele overweg kan vervallen. De stationschefwoning in de achtergrond is in verband hiermee gesloopt. Foto uit Nieuw Spoor, april 1958 (bron: Spoor- en Tramwegen). Met dank aan Nico Spilt en Peter van der Vlist.

Bilthoven, 11 september 2013. De nieuwe tunnel voor autoverkeer kruist halverwege het eilandperron. Aan de centrumzijde is een aparte fietsverbinding over de open tunnelbak gebouwd.

Bilthoven, 11 september 2013. De nieuwe tunnelinrit voor autoverkeer vanaf/naar de Soestdijkseweg Noord. Op de voorgrond wordt een P&R-terrein aangelegd. De reizigers kunnen via de nieuwe loopbrug het perron en de treinen bereiken. De foto is vanaf deze loopbrug gemaakt en verbindt het parkeerterrein met het perron. Inmiddels rijden (met het wijzigingsblad op de materieelinzet van begin september) SGMm-treinstellen weer standaard in de treinserie 5500 naar en van Baarn. Het plan V-materieel is verhuisd naar diensten elders in het land. Aan het hekwerk wordt de laatste hand gelegd. De tunnel komt op 12 oktober in gebruik.

Bilthoven, 11 september 2013. De blik is hier gericht naar het centrum. De tunneltoegang eindigt, resp. begint op een rotonde ter plaatse van de Nachtegaallaan en de Soestdijkseweg Zuid.

Bilthoven, 11 september 2013. De blik is hier gericht naar het oosten. De tunneltoegang eindigt, resp. begint op een rotonde ter plaatse van de Soestdijkseweg Noord.

Bilthoven, 11 september 2013. Het eilandperron zal weer opgeknapt worden.

Bilthoven, 11 september 2013. Het geluidsscherm langs het spoor richting Amersfoort (centrumzijde), dat tijdelijk verwijderd was ten behoeve van de tunnelbouw, wordt weer opgebouwd.

Opening verkeerstunnel op 12 oktober 2013

Op zaterdag 12 oktober 2013 is - geheel volgens planning - de nieuwe verkeerstunnel onder het spoor met feestelijk vertoon in gebruik genomen. Na een bouwtijd van 18 maanden is ten westen van het station een bypass gemaakt in de Soestdijkseweg, waardoor de drukke spoorwegovergang, met eveneens druk treinverkeer is komen te vervallen. Een feestelijke gebeurtenis en een historisch bijzonder moment in het jaar dat station Bilthoven 150 jaar bestaat. Deze mijlpaal werd gevierd samen met veel inwoners en betrokkenen. Er was een programma gemaakt voor jong en oud. Tussen 10:00 en 12:00 was het terrein bij het station en de tunneltoegangen toegankelijk voor publiek en evenementhouders. Belangstellenden konden nog één keer op het gemak rondlopen en genieten van straattheater, live muziek en kinderactiviteiten. Met onder meer een ritje in een treintje, schminkatelier, auto schilderen en een zweefmolen op het nieuwe voorplein. In kraampjes konden belangstellenden vragen stellen aan aanwezige deskundigen van ProRail en Heijmans en er waren bouwtekeningen opgehangen die inzicht gaven in de verschillende faseringen van het project. De Zingende Boeketten, een muziekkapel (de Marching Band van de Koninklijke Biltse Harmonie) en een TukTuk fleurden het feestje op.

Om 11:00 uur was de officiële opening. ProRail-directeur Projecten, Patrick Buck, wethouder Arie-Jan Ditewig en Regiodirecteur van Aannemer Heijmans Civiel Noord Nederland, Jan Dijkstra knipten het lint door waarna de massaal toegestroomde bevolking voor de laatste keer een wandeling door de tunnel maakte. Na een wat koud en druilerig begin brak al spoedig de zon door de wolken wat extra kleur aan de festiviteiten gaf. Tussen 12:00 en 13:00 uur werd alles opgeruimd en in gereedheid gebracht voor het verkeer, dat al enkele weken via omleidingsroutes (via de Leijenseweg) zijn weg door Bilthoven moest vinden, want de overweg in de Soestdijkseweg was op 30 september al voor auto’s afgesloten. Klokslag 13:00 uur werd de tunnel vrijgegeven voor het verkeer. Fietsers en voetgangers mogen er niet doorheen. Voor hen wordt de komende maanden een nieuwe onderdoorgang gemaakt op de plek van de oude overweg. Dit werk start op 21 oktober.

Verbinden

Het thema van het programma "Verbinden" stond centraal. Verantwoordelijk wethouder Ditewig: “Het maken van een rechtstreekse fysieke verbinding is nu eenmaal het primaire doel van een tunnel. Dat is hier niet anders. Maar als je de symboliek meeneemt gaat het ook om het verbinden van noord en zuid, jong en oud, verleden en heden. Dat zijn uitwerkingen die bij het organiseren van een evenement als dit natuurlijk goed van pas komen”.

De foto's hieronder geven een impressie van de ingebruikname van de tunnel. Eigen fotoreportage, tenzij anders vermeld.

Onder de bezielende aanvoering van presentatrice Astrid Kersseboom wordt door het genootschap voor deze dag, de heren Patrick Buck (ProRail RNN), Arie-Jan Ditewig (Wethouder gemeente De Bilt) en Jan Dijkstra (Heijmans Civiel) de schaar ter hand genomen om het lint door te knippen. We schrijven een historisch moment: 12 oktober 2013, 11:00 uur in Bilthoven. Al in het jaar 1929 zou men dit gewild hebben. Foto: Marcel van Tongeren.

Bilthoven, 12 oktober 2013. De Zingende Boeketten met als decor het station Bilthoven staan er klaar voor.

En dan in de TukTuk voor een eerste ritje door de tunnel. Thaise toestanden hier langs het spoor....

Bilthoven, 12 oktober 2013. Maximaal 30 km/h heeft de wegbeheerder bepaald voor het hele tunneltracé. Wie harder rijdt vliegt de bocht uit.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Een wandeling door de tunnel en daarna nooit meer. Tunnel noordzijde.

Bilthoven, 12 oktober 2013.

Bilthoven, 12 oktober 2013. TukTuk met muziekkapel.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Nu al file in de tunnel.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Toch wel bijzonder, eenmalig en je mag het nooit meer. Tunnel zuidzijde.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Een treintje in een autotunnel. Nou ja, het omgekeerde komt ook voor.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Dit noemen ze bij het spoor in vaktaal een korte kering of snel kopmaken.... Tunnel zuidzijde.

Zet hem maar in zijn vrij........gaat ie vanzelf. Goed voor het milieu.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Omgekeerd....márs. Tunnel zuidzijde.

Het is nog wennen, dat je de bocht niet kunt overzien. Langzaam rijden dus en niet inhalen!.

Rotonde Soestdijkseweg Zuid, Emmaplein, Nachtegaallaan. Links op de achtergrond het station Bilthoven.

Rotonde Soestdijkseweg Zuid, Emmaplein, Nachtegaallaan. Op de achtergrond het station Bilthoven.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Eerst muziek, daarna ronkende motoren van het verkeer. De Marching Band van de Koninklijke Biltse Harmonie trok een paar keer door de nieuwe tunnel.

Bilthoven, 12 oktober 2013. De Marching Band van de Koninklijke Biltse Harmonie.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Nederland is fietsland. In dit project kruist een fietspad de open tunnelbak. Het voorste dek is van het fietspad, daarachter het spoordek.

Bilthoven, 12 oktober 2013.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Scherpe bocht.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Voor kinderen reed er een treintje op en neer.

Bilthoven, 12 oktober 2013.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Voor elk van de uit elkaar liggende sporen is een spoortunneldek gemaakt. De ruimte ertussen - onder het perron dus - is dichtgemaakt met een plafond.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Foto als hiervoor. De voetgangersbrug die het middenperron verbindt met de P&R-plaats is op de achtergrond zichtbaar.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Tunnel noordzijde.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Rotonde Soestdijkseweg Noord, Jan Steenlaan, in afwachting van het vrijgeven voor het verkeer.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Rond 13:00 uur werd gewacht op het vrijgeven van de tunnel voor het verkeer. Tunnel zuidzijde.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Foto als hiervoor.Tunnel noordzijde.

Bilthoven, 12 oktober 2013.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Als eerste reed een bus van Connexxion lijn 58 door de tunnel richting centrum. De eerste automobilisten en buschauffeurs kregen een taartje uitgereikt welke gemaakt is door Top's Edelgebak.

......gevolgd door een bus van Connexxion lijn 77.

Meer foto's van de opening op de website van Marcel van Tongeren, www.stationbilthoven.nl klik hier.

Tenslotte nog enkele fleurige en kleurige plaatjes van de deelnemers aan het programma.

---

Bouw van een tunnel voor fietsers en voetgangers, inclusief een nieuwe stationstoegang vanuit deze tunnel, met trappen en liften (bouwfase 4)

Eerste, grote buitendienststelling in oktober 2013

In de week van maandag 21 oktober 2013 wordt een begin gemaakt met de werkzaamheden aan de onderdoorgang voor fietsers en voetgangers. Gedurende die week wordt er fors aan het spoor gewerkt. Daar is een 100-urige buitendienststelling voor nodig. Om die periode zo kort mogelijk te houden en zoveel mogelijk werk te verzetten, werkt de aannemer ook ’s nachts door. Deze lange buitendienststelling van het spoor vormt slechts een begin: de onderdoorgang voor fietsers en voetgangers is dan nog lang niet klaar. Wel kunnen de treinen weer rijden en worden de resterende werkzaamheden overdag voortgezet. Meest ingrijpend in die fase is het aanbrengen van damwanden voor de bouwkuipen. Dit duurt ongeveer vier weken.
Wat moet er in die 100 uur gebeuren?

• Aannemer Heijmans neemt het spoor buiten dienst.
• Verwijderen van het spoor inclusief ballastbed. Verleggen van kabels en leidingen.
• Spoorwegovergang Soestdijkseweg wordt verder verwijderd. De ahob-installatie voor het vroegere autoverkeer is al ontmanteld weggehaald.
• Spoorwegovergang voor fietsverkeer wordt verwijderd.
• Specialisten doen onderzoek naar aanwezigheid van niet gesprongen explosieven, kortweg speuren naar mogelijk aanwezige bommen uit de Tweede Wereld Oorlog.
• Aanvang ontgravingwerkzaamheden.
• Aanbrengen damwanden en indraaien stalen buispalen om de fundering van de onderdoorgang te kunnen gaan bouwen.
• Aanbrengen waterglasinjecties.
• Terugbouwen spoor.
• Tijdelijke overweg voor fietsers en voetgangers aanleggen.
• Teksten nieuwe functionaliteiten.
• Ingebruikname spoor.
  

Vanaf maandagochtend 21 oktober 01:00 uur tot en met vrijdagochtend 25 oktober 02:00 uur is er dus een treinvrije periode en gaat het station tijdelijk dicht om alle werkzaamheden goed en adequaat uit te kunnen voeren. Op donderdag 24 oktober wordt het spoor teruggebouwd zodat op vrijdagochtend de treindienst kan worden hervat.
Gedurende de 100-urige buitendienststelling worden fietsers omgeleid via De Leijen of ze kunnen gebruik maken van de tunnel bij de Klaphekweg. Na de buitendienststelling is de overgang voor fietsers met tien meter verschoven. Er is voor gekozen het werk in de Herfstvakantie 2013 voor Midden Nederland (week 43) uit te voeren. Daarmee worden zo min mogelijk reizigers en scholieren getroffen.

Bilthoven, 12 oktober 2013. De overweg in de Soestdijkseweg (hier gefotografeerd in de kijkrichting Den Dolder) werd na 30 september al ontmanteld ter voorbereiding op de grote buitendienststelling vanaf 21 oktober. De ahob-installatie voor het voormalige autoverkeer is reeds afgevoerd. Alleen de overwegplaten moeten nog verwijderd worden. De bekabeling is opgegraven. De buitendienststelling begint na einde reizigersdienst van zondag 20 oktober. Dan wordt de bovenleidingspanning uitgeschakeld, geaard, en wordt een kortsluitlans aan de spoorstaven verbonden. Een standaaardprocedure voor de veiligheid. In de buitendienststelling wordt ook aan het perron gewerkt en is het station geheel afgesloten voor het publiek. De voetgangersoversteek, op deze foto links op de voorgrond, is dan al weg, maar voetgangers kunnen gebruik maken van het omgelegde fietspad, het oude op de achtergrond nog zichtbaar of na de buitendienststelling via de voetgangerstunnel. De overweg voor fietsers wordt plm. 10 meter richting Den Dolder verplaatst en komt geheel vrij te liggen van de bouwkuip. De werkzaamheden hiervoor vinden 14 op 15 oktober plaats. Deze tijdelijke overweg voor fietsers komt dan weer te vervallen als de onderdoorgang gereed is. Dan heeft Bilthoven bij het station geen gelijkvloerse kruisingen meer met het spoor en is het doel; een grotere verkeersveiligheid bereikt. Maar dan is het 2015. De gelijkvloerse spoorkruising in de Leijenseweg (ex-ADOB, nu AHOB) blijft voorlopig nog bestaan.

Bilthoven, 12 oktober 2013. De overweg in de Soestdijkseweg, hier gefotografeerd in de kijkrichting van het station. Op de voorgrond het spoor (van Utrecht) naar Den Dolder/Amersfoort. Het voetpad is op deze dag nog met een ahob-installatie beveiligd. De ahob-installatie voor het voormalige autoverkeer is reeds afgevoerd. Alleen de overwegplaten moeten nog verwijderd worden. De bekabeling is opgegraven. Rechts de feesttent ter gelegenheid van de opening van de verkeerstunnel

Bilthoven, 12 oktober 2013. Trein 5638 Zwolle - Utrecht Centraal als Sprinter halteert om 12:28 uur op het station. Als materieelinzet is DDZ-treinstel 7519 in dienst.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Foto als hiervoor. Tegentrein 5641 Utrecht Centraal - Zwolle is op het andere spoor inmiddels binnen gelopen.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Trein 5641 Utrecht Centraal - Zwolle als Sprinter vertrekt om 12:29 uur in de richting Amersfoort. Als materieelinzet is DDZ-treinstel 7508 in dienst.

Bilthoven, 12 oktober 2013. Het spoor Utrecht - Amersfoort, gefotografeerd in de kijkrichting Utrecht.

Bilthoven, 31 januari 2014. Op de plek van de voormalige gelijkvloerse spoorwegovergang in de Soestdijkseweg wordt gestaag verder gewerkt aan de onderdoorgang voor fietsers en voetgangers, inclusief een nieuwe stationstoegang vanuit deze tunnel, met trappen en liften. Op deze foto is te zien, dat volop wordt gewerkt aan de bekisting van het tunneldek voor beide sporen. Ook de Gemeente is in de directe omgeving zoals in de Julianalaan bezig met herinrichtings- en bestratingswerkzaamheden. Dankzij de milde en relatief zachte winter zonder vorst en sneeuw van betekenis, ligt het werk goed op schema. Kijk ook eens op de website Bilthoven bouwt voor meer en actuele informatie en de planning, klik hier.

Bilthoven, 31 januari 2014. Foto als hiervoor.

Bilthoven, 31 januari 2014. Foto als hiervoor.

Bilthoven, 31 januari 2014. Foto als hiervoor.

Bilthoven, 31 januari 2014. Foto als hiervoor.

Bilthoven, 31 januari 2014. Links het spoor Utrecht - Amersfoort, rechts de tegenrichting, gefotografeerd in de kijkrichting Utrecht vanaf de tijdelijke ahob voor fietsers en voergangers

Bilthoven, 31 januari 2014. Het spoor Utrecht - Amersfoort, gefotografeerd in de kijkrichting Utrecht vanaf de tijdelijke ahob voor fietsers en voergangers. Aan weerszijden van de sporen worden de tunneldekken voorgebouwd.

Bilthoven, 31 januari 2014. Het spoor Utrecht - Amersfoort, gefotografeerd in de kijkrichting Utrecht. Aan weerszijden van de sporen worden de tunneldekken voorgebouwd.

Bilthoven, 31 januari 2014. Een stoptrein, bestaande uit DDZ-materieel, vertrekt naar Amersfoort (- Zwolle).

Tweede, grote buitendienststelling 29 mei tot 2 juni 2014: inschuiven tunneldekken

Tijdens het lange Hemelvaartsweekende van 29 mei tot 2 juni werden de beide enkelsporige tunneldekken tijdens een 100-urige buitendienststelling in beide sporen ingeschoven. Na een dag voorbereiding werden op vrijdag 30 mei de dekken ingeschoven. Vanaf een tribune kon het publiek de werkzaamheden volgen.

Bilthoven, 12 mei 2014. Ter voorbereiding van het plaatsen van beide tunneldekken, werden op 12 mei de spoorstaven met grote hijskranen in de betonnen dekken aangebracht. Bron: Projectorganisatie Bilthoven Bouwt.

Bilthoven, 29 mei 2014. Op Hemelvaartsdag waren de voorbereidingen in gang voor het inschuiven van beide tunneldekken, een dag later. Bron: Gemeente De Bilt.

Bilthoven, 29 mei 2014. De voorbereidingen verlopen voorspoedig. Foto: ProRail/fotograaf Marcel van Tongeren. Bekijk ook de website van Spoorwachter Bilthoven, Marcel van Tongeren, www.stationbillthoven.nl, ook hier.

Bilthoven, 30 mei 2014. Passen en meten bij het spoordek in het spoor Utrecht - Amersfoort. Foto: ProRail/fotograaf Marcel van Tongeren.

Bilthoven, 30 mei 2014. Stempelen en vijzelen van het spoordek in het spoor Utrecht - Amersfoort. Het schuiven met behulp van hydraulische oliedruk is een beproefde methode die overal bij spoorbouw succesvol wordt toegepast. In voorbouw zijn de spoordekken gereed gemaakt. Foto: ProRail/fotograaf Marcel van Tongeren.

Bilthoven, 30 mei 2014. Drie bouwkranen werden ingezet voor het nodige hijswerk, gezien vanaf de voetgangersbrug in de kijkrichting Den Dolder. Links een 400 tonner, rechts achter een 200 tonner en rechts voor een 300 tonner. De kranen zijn van M.J. van Riel BV. Foto: ProRail/fotograaf Marcel van Tongeren.

Bilthoven, 31 mei 2014. Terugbouwen spoorsecties en herstel bekabelingen. Hier is het spoordek in het spoor naar Amersfoort te zien met de tijdelijke spoorwegovergang (ahob) voor langzaamverkeer die t.z.t. zal komen te vervallen. Foto: ProRail/fotograaf Marcel van Tongeren.

Bilthoven, 31 mei 2014. Het spoordek in het spoor Utrecht - Amersfoort, dat een dag eerder, op vrijdag 30 mei op zijn plaats geschoven werd. Foto: ProRail/fotograaf Marcel van Tongeren.