Project OV SAAL (de capaciteitsuitbreiding Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad)
in bewerking (eerste presentatie op 16 februari 2014) laatste aanvullingen op 27 oktober 2017
Het project OV SAAL
Inleiding
Door de groei in de regio Amsterdam en Flevoland wordt het steeds drukker op het spoor. Het project OV SAAL zorgt voor verbetering van het openbaar vervoer op het traject Schiphol Amsterdam Almere - Lelystad. Met name tussen de luchthaven Mainport Schiphol Amsterdam, het zakelijke centrum langs de zuidas en de groeikern Almere is een sterke vervoersgroei zich aan het ontwikkelen. Met de ingebruikname van de Hanzelijn tussen Lelystad en Zwolle zijn ook nieuwe en belangrijke relaties ontstaan in de mobiliteit en de vervoersstromen per spoor tussen het noorden van Nederland en de westelijke Randstad. De bestaande spoorcapaciteit en infrastructuur zal op termijn niet meer voldoen. Sinds 2010 wordt gewerkt aan de infrastructuur van de rails en de weg.
Geschiedenis (zie bronvermelding)
Voor een historische aanleiding moet teruggegaan worden naar het jaar 2008. Op 20 maart 2008 nam het kabinet het besluit op korte termijn de railinfrastructuur op de zogenoemde OV SAAL-corridor fors uit te breiden.
De corridor Schiphol - Amsterdam Almere - Lelystad kent een aanzienlijke groei van de vervoerbehoefte. Voor de opvang daarvan zal het aantal treinen per uur tussen Flevoland en Amsterdam worden vergroot van zes in 2008 (spits: acht) tot twaalf in 2013. In dat jaar komt de Hanzelijn in gebruik, waardoor op zich al maatregelen in Almere nodig zijn. Om dit mogelijk te maken is in 2008 in principe besloten tot:
uitbreiding van het dynamische verkeersmanagement tussen Hoofddorp, Schiphol en Amsterdam Zuid,
uitbreiding van Riekerpolder Aansluiting tot een dubbele vorkaansluiting van de Westtak en Zuidtak op de Schiphollijn,
spoorverdubbeling van de Zuidtak van Riekerpolder Aansluiting tot de aansluiting van de Utrechtboog (Duivendrecht Aansluiting West),
seinverdichting rond station Duivendrecht,
aanleg van een wachtspoor bij Venserpolder Aansluiting (bij Diemen Zuid) voor goederentreinen uit de richting Weesp in de richting Breukelen,
perronverlengingen en keersporen in Almere Centrum,
spoorverdubbeling van Almere Muziekwijk - Almere Centrum,
spoorverdubbeling van Almere Buiten - Almere Oostvaarders,
dynamisch verkeersmanagement op de Flevolijn.
Voor dit pakket wordt 531 miljoen euro uitgetrokken. Aangetekend wordt dat dit bedrag nog slechts een raming is. De benodigde gelden komen uit reserveringen voor de Zuiderzeelijn; in de Structuurvisie Zuiderzeelijn heette de SAAL-corridor nog de Noordvleugel (van de Randstad). Voor maatregelen in 2020 tot verdere vergroting van de capaciteit reserveert het kabinet 744 miljoen euro; hierover worden in 2009 nadere besluiten genomen.
In het kort
Het project OV SAAL draagt bij aan een goede bereikbaarheid van de regio, is de verwachting. Dat is nodig omdat het steeds drukker wordt op het spoor.
In december 2012 heeft NS de Hanzelijn in gebruik genomen die Lelystad en Zwolle rechtstreeks met elkaar verbindt. Door een vernieuwde dienstregelingstructuur met nieuwe Intercityverbindingen en sprinters nam het aantal treinreizigers in het gebied Schiphol Amsterdam Almere - Lelystad fors toe. Voor de komende jaren is een stijging van de vervoersomvang voorzien. Bovendien groeit Almere. Tussen 2010 en 2030 komen er 60.000 woningen bij. Ook de ontwikkeling van de Amsterdamse regio, Zuidas, Schiphol en Lelystad zorgen voor groei. Daarom moeten tussen Flevoland en Amsterdam meer treinen gaan rijden. Vanaf 2016 zal het aantal treinen fors toenemen. Dat kan alleen als het spoor wordt uitgebreid en aangepast.
Op 20 maart 2008 heeft de toenmalige minister van Infrastructuur en Milieu een budget beschikbaar gesteld voor een pakket maatregelen ter verbetering van het openbaar vervoer in de corridor Schiphol Amsterdam Almere - Lelystad (OV SAAL). Zie hiervoor.
Op korte termijn zullen onder andere de volgende verbeteringen gereed zijn:
uitbreidingen van het bestaande spoor ten oosten en westen van station Amsterdam Zuid
aanleg van keersporen bij Almere Centrum en Oostvaarders
De uitvoering van het project is gestart in 2010.
In een volgende fase van het project OV SAAL wordt verder invulling gegeven aan maatregelen die op middellange termijn (tot 2020) en de lange termijn (na 2020) in de corridor nodig zijn.
Het project SAAL in de ruimtelijke ordening. Bron: ProRail.
Trajectdeel Riekerpolder Aansluiting - Duivendrecht. Bij de Riekerpolder Aansluiting sluit de Westtak (Sloterdijk) aan op de Zuidtak (Duivendrecht - Schiphol). Bron: ProRail.
Amsterdam Zuid, 16 juli 2015. Eind april 2015 kondigde Rijkswaterstaat als aanbestedende dienst namens de mede-opdrachtgevers ProRail en de gemeente Amsterdam de aanbesteding voor Zuidasdok aan. Het project Zuidasdok omvat de A10 (gedeeltelijk ondergronds brengen en de knooppunten Amstel en De Nieuwe Meer), de ontwikkeling van de station Amsterdam Zuid tot openbaarvervoerterminal en de inrichting van de openbare ruimte. De waarde van het project is begroot op circa 1 miljard euro en de gunning ervan is beoogd in het tweede kwartaal 2017. De gunning van de opdracht zal naar verwachting in 2017 plaatsvinden, waarna de bouw eind 2017 van start kan gaan. In 2028 is Zuidasdok gereed. Meer info, klik hier. Foto: Your Captain Luchtfotografie.
Plannen op termijn
De plannen voor het aanpassen van het spoor tussen Schiphol en Lelystad zijn verdeeld in twee fasen:
Op de ‘korte termijn’ (2010-2016) verdubbelt het aantal treinen: er rijden straks geen 6, maar 12 treinen per uur. Zo is OV SAAL een eerste stap naar reizen zonder spoorboekje; het doel van het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer. Voor deze termijn heeft het Rijk 900 miljoen euro beschikbaar gesteld.
Op de ‘middellange termijn’ (na 2020) wil het kabinet het spoor in Weesp uitbreiden en het beveiligingssysteem ERTMS op het SAAL-traject aanleggen. Ook op de Gooilijn (Amsterdam - Hilversum) komt ERMTS én worden overwegen veiliger gemaakt. Voor deze plannen heeft het Rijk 500 miljoen euro beschikbaar gesteld.
Deze plannen voor de middellange termijn moeten nog verder worden uitgewerkt. Kijk op de Rijksoverheid.nl voor meer informatie.
Beter bereikbaar, ook over de weg
Met OV SAAL wordt de 'noordelijke Randstad' beter bereikbaar gemaakt per trein. Tegelijkertijd werkt Rijkswaterstaat in het project SAA aan de bereikbaarheid voor autoverkeer, met een verbreding van de snelwegen tussen Schiphol, Amsterdam en Almere (A9, A10 oost, A1 en A6). Door zorgvuldige afstemming zorgen Rijkswaterstaat en ProRail er samen voor dat hinder wordt beperkt en dat de regio ook tijdens de bouwperiode bereikbaar blijft.
De werkzaamheden vinden op sommige plekken op een relatief kleine ruimte plaats; door de verstrengeling en verknoping van spoorlijnen en autosnelwegen moeten de bouwwerkzaamheden op enkele locaties soms “op een postzegel” gerealiseerd worden.
Een gedeelte van OV SAAL loopt van Hoofddorp (Schiphol) tot en met station Duivendrecht. Dat is zo’n 8 kilometer spoor door het drukste deel van Nederland. En door een belangrijk economisch centrum: de Amsterdamse Zuidas. Om de groeiende reizigersstromen daar in goede banen te leiden, zijn ingrijpende aanpassingen nodig.
Spoorverdubbeling op de vierkante centimeter
Vanaf de Riekerpolder aansluiting (tussen Amsterdam Lelylaan en Amsterdam Zuid) tot het spoorviaduct bij Duivendrecht verdubbelen we het bestaande spoor. Over een totale lengte van 8 kilometer komen er twee sporen bij. Een enorme uitdaging in de stad waar elke centimeter telt. Vooral omdat tegelijkertijd ook de snelwegen op de schop gaan én de Noord/Zuidlijn wordt aangelegd. Dankzij de spoorverdubbeling verbetert niet alleen de dienstregeling op de route Schiphol - Amsterdam - Almere - Lelystad, maar ook die op de route Schiphol - Amsterdam-Zuid - Utrecht en verder.
Aanpassingen aan viaducten en bruggen
Voor een betere doorstroom van treinen zijn nieuwe viaducten nodig. En bestaande viaducten en bruggen worden uitgebreid of gemoderniseerd:
Bijenpark: aanpassingen bestaande viaduct
J. Huizingalaan/fly-over Riekerpolder, Verbindingsweg A10- A4, Kruising A4: nieuw dubbelsporig viaduct en nieuw enkelsporig viaduct
De brug over de Schinkel wordt vervangen door een nieuwe beweegbare dubbelsporige (geëlektrificeerde) brug
Kruising museum Tramlijn: nieuw tweesporig viaduct
Amstelveenseweg: nieuw driesporig viaduct
Beethovenlaan: enkelsporig viaduct
Europaboulevard: twee nieuwe enkelsporige viaducten
Kruising met Amstel (Rozenoordbrug): nieuw dubbelsporig viaduct
Op station Duivendrecht wordt het perron 75 meter naar het oosten verschoven. Dat is nodig om treinen in hun geheel langs het perron te kunnen laten stoppen. Zodra het perron aan de oostzijde is verlengd, wordt het perron aan de andere kant met 75 meter ingekort. Bij station Amsterdam RAI wordt een extra perron gebouwd, wordt de stationshal vergroot en worden geluidschermen geplaatst.
Maatregelen tegen geluid
Meer treinverkeer zorgt voor meer geluid. ProRail zorgt dat geluidshinder op het traject zoveel mogelijk beperkt wordt. Onder meer door schermen te plaatsen waar dat nodig is, en door raildempers op de rails.
Allianties
Het werk op het gedeelte Schiphol Duivendrecht wordt gedaan door twee speciaal gevormde allianties, die optreden als gedelegeerd opdrachtgever en het ontwerp en omgevingsmanagement verzorgen.
De Alliantie Amstelspoor wordt gevormd door ProRail samen met BAM Combinatie Amstelspoor, treedt op als gedelegeerd opdrachtgever en verzorgt het ontwerp en het omgevingsmanagement. BAM Combinatie Amstelspoor bestaat uit een aantal bedrijven uit de BAM groep en is tevens verantwoordelijk voor de spoorverdubbeling (van 2 naar 4 sporen) tussen station Amsterdam Zuid en station Duivendrecht.
De Alliantie WALTZ wordt gevormd door ProRail en de Combinatie Nieuwe Meer Sporen, treedt op als gedelegeerd opdrachtgever en verzorgt het ontwerp en het omgevingsmanagement. Combinatie Nieuwe Meer Sporen, bestaande uit Van Hattum en Blankevoort en VolkerRail, is tevens verantwoordelijk voor de spoorverdubbeling (van 2 naar 4 sporen) tussen Schiphol/Riekerpolder en station Amsterdam Zuid.
Planning
De verwachting is, dat het meeste werk in en rond Amsterdam in 2016 wordt afgerond.
In dit thema enkele foto’s en video's van de bouwwerkzaamheden en verslag van de werkzaamheden.
Actuele informatie
De plannen uit 2008 zijn op onderdelen hier en daar aangepast. ProRail heeft actuele folders gemaakt met relevante informatie. Klik hier voor een overzicht in de folder Totale Project OV SAAL, uitgave 2012 (pdf-versie) en hier voor de folder Totale Project OV SAAL, uitgave oktober 2013 (pdf-versie).
De werkzaamheden in 2013
Bron: flyer ProRail/Rijkswaterstaat
Spoorviaduct over de A4 Amsterdam - Schiphol
In het weekend van 7 en 8 september 2013 werd gewerkt aan een nieuw spoorviaduct (in diverse delen) over de A4 bij Amsterdam Riekerpolder Aansluiting. Er was beperkt treinverkeer richting Schiphol. NS zette bussen in. De A4 richting Schiphol ging 's nachts dicht voor automobilisten. De liggers over de snelweg werden ingehesen met grote kranen. De ligger over het spoor van Amsterdam Zuid naar Schiphol moet nog geplaatst worden. Het tijdelijke gat geeft een bijzonder plaatje.
Amsterdam Riekerpolder Aansluiting, 19 september 2013. Op dit knooppunt komen de Zuidtak en de Westtak van de spoorlijnen rond Amsterdam samen. Op beide trajecten vindt intensief reizigersvervoer naar en van Schiphol plaats. Vanuit SGM-treinstel 2118 als ledig materieel op weg als trein 89103 van Amsterdam Zuid naar Den Haag fotografeerde Bas van Heezik de situatie tijdens een korte stop voor sein 1004.
Het spoorviaduct over de verbindingsweg tussen de A4 en de A10 is cruciaal in het spoortracé. Met de werkzaamheden is een belangrijke volgende stap gezet in de bouw. De bouw wordt in een zo kort mogelijke periode uitgevoerd en zoveel mogelijk gecombineerd met andere spoorwegwerkzaamheden. De planning is in een vroeg stadium afgestemd met Rijkswaterstaat, NS, Schiphol, gemeenten en bedrijven. De weekenddagen en -nachten zijn de meest verkeersluwe periode voor zowel automobilisten als treinreizigers. Het streven is om eind 2016 alles gereed te hebben. De totale investering in de spoorverdubbeling tussen Schiphol en Lelystad bedraagt 1,4 miljard euro.
ProRail en Rijkswaterstaat werken hard aan de bereikbaarheid van de noordelijke Randstad, zowel per auto als per trein. Rijkswaterstaat verbreedt snelwegen op de corridor Schiphol-Amsterdam- Almere (SAA) en ProRail werkt op het traject Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad (OV SAAL) aan uitbreiding en vernieuwing van het spoor. Doel: nog betere bereikbaarheid van Schiphol en minder vertraging op de weg.
In de zomer van 2013 werden tal van geklusterde werkzaamheden uitgevoerd.
Luchtfoto's 7 september 2013: Your Captain Luchtfotografie
Amsterdam Riekerpolder Aansluiting (Asra) 7 september 2013
J. Huizingalaan/fly-over Riekerpolder, Verbindingsweg A10- A4, Kruising A4: nieuw dubbelsporig viaduct en nieuw enkelsporig viaduct
Schinkelbrug (Skbr) / Nieuwe Meersluis 7 september 2013
De brug over de Schinkel wordt vervangen door een nieuwe beweegbare dubbelsporige (geëlektrificeerde) brug
Ter orientatie (op deze foto is de kijkrichting naar het westen):
autoverkeersbrug in de A10 buitenring richting A2 met 4 rijstroken (verkeer van west naar oost),
ruimte voor te bouwen spoorbrug (2-sporig) nieuwbouw voor OV SAAL,
spoorbrug (2-sporig) bestaand,
metrobrug (2-sporig) voor metroverkeer lijn 50 naar/van Isolatorweg,
autoverkeersbrug in de A10 binnenring richting A10 west en de A4 met 5 rijstroken (verkeer van oost naar west/noord, Ring A10 West).
Amstelbruggen 7 september 2013
Kruising met Amstel (Rozenoordbrug): nieuw dubbelsporig viaduct
Duivendrecht Aansluiting West (Dvaw) 7 september 2013
Holterbergerweg: twee nieuwe enkelsporige viaducten
De werkzaamheden in 2014
Bron: flyer ProRail/Rijkswaterstaat
Amsterdam RAI, 18 januari 2014. Werkzaamheden aan nieuwe viaducten. Foto: Rienk Nauta.
Uitbreiding station Amsterdam RAI op stoom. De uitbreiding van station RAI in Amsterdam verloopt voorspoedig. Het Amsterdamse treinstation kan straks meer reizigers ontvangen en het wordt een stuk comfortabeler. Aan de westkant komt een nieuwe stationshal met een nieuwe trapopgang en roltrap. Ook komt er een nieuwe opgang aan de oostkant van de Europaboulevard naar het bestaande perron en het nieuwe perron. De trapopgang aan de westkant bestaat uit twee trappen van 4,5 meter lengte, vervolgens een plateau en daarna een trap van 12,5 meter die naar het nieuwe perron leidt. Er zijn vier zogenoemde trapbomen geplaatst van 1600 kg elk (totaal 6400 kg) die de trap van zo’n 42 ton moeten dragen. Een flink gewicht, maar duizenden treinreizigers zullen straks gebruik maken van deze trap. De wanden langs de trappen worden binnenkort met natuursteen bekleed en zijn van Nederlandse makelij. De uitbreiding van station Amsterdam RAI is onderdeel van de uitbreiding van sporen tussen Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad, ook wel project OV SAAL genoemd. De mobiliteit in het gebied tussen Schiphol en Lelystad neemt de komende jaren flink toe. Hierdoor groeit het aantal treinreizigers en treinen in het gebied Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad fors. Dat kan alleen als het bestaande spoor ten zuiden van Amsterdam (de Zuidtak) wordt uitgebreid en aangepast. Bron: ProRail, Nieuwsbericht van 5 maart 2015.
Op dinsdagochtend 1 december 2015 openden NS en ProRail de nieuwe hal van station Amsterdam Rai en de nieuwe oostelijke ingang. Ook werden twee kunstwerken onthuld die de lichte hal meer diepte geven. Architect en de kunstenaars gaven een rondleiding.
Na ontvangst en ontbijt voor de pers verwelkomden Heike Luiten, regiodirecteur NS en Cees de Vries, regiodirecteur ProRail de aanwezigen en werd de officiële openingshandeling verricht. De rondleidingen werden verzorgd door Paul van Ree (architect), Evelien de Munck Mortier (adviseur bureau Spoorbouwmeester) en beide kunstenaars Anne en Anna van Polly’s Picture Show.
Station Amsterdam Rai is onderdeel van OV SAAL. Om in de toekomst meer Intercity's te kunnen laten rijden tussen Schiphol - Amsterdam Almere - Lelystad (SAAL) is het spoor ten zuiden van Amsterdam verdubbeld. Het aantal reizigers op het traject zal toenemen. De stationshal van Amsterdam Rai is in oppervlakte verdubbeld en is veranderd in een open, lichte ruimte. Station RAI is uitgebreid met een extra perron en twee treinsporen. Wat begon als een uit de hand gelopen tramhalte wordt langzaamaan een écht station. Bron: Persbericht ProRail van 26 november 2015.
In het weekend van 8 en 9 februari 2014 werd er wederom hard gewerkt aan het project. De sporen rond Schiphol werden een stukje verder vernieuwd. ProRail is bezig met een grote vernieuwingsslag om te zorgen dat de luchthaven ook in de toekomst goed bereikbaar is. Ten zuiden van Amsterdam worden de sporen van twee naar vier verdubbeld. Een gecompliceerde klus in het drukste stukje van Nederland. Op maandag 10 februari 2014 om 05:00 uur werd een vers stukje spoor in dienst genomen.
In dit weekend werkt gewerkt ter hoogte van de Holterbergweg (S111) bij Duivendrecht en ter hoogte van de Johan Huizingalaan bij Riekerpolder Aansluiting (A4) tijdens een 55-urige buitendienststelling (treinvrije periode) van vrijdagavond (7 febr.) 22:00 uur tot maandagmorgen (10 febr.) 05:00 uur.. Zie het kaartje hierboven. Hieronder een impressie in foto's en video's.
Werkzaamheden ter hoogte van de Holterbergweg (S111) bij Duivendrecht en ter hoogte van de Johan Huizingalaan bij Riekerpolder Aansluiting (A4). Bron en copyrights: foto's beschikbaar gesteld door ProRail. Fotograaf: Gerrit Serné. Amsterdam, 8 februari 2014.
Werkzaamheden ter hoogte van de Johan Huizingalaan bij Riekerpolder Aansluiting (A4). Bron en copyrights: foto's beschikbaar gesteld door ProRail. Fotograaf: Gerrit Serné. Amsterdam, 9 februari 2014.
Trajectfoto's 2014
Op onderstaande acht foto’s is (in tijdsvolgorde) te zien hoe trein IC 1665 Schiphol Enschede (treinsamenstelling ICM 4250 + 4056 + 4083) op weg is tussen Amsterdam Riekerpolder Aansluiting en Duivendrecht, gedeeltelijk over nieuw aangelegd spoor. Gezien vanuit cabine 1 (mBFk) van treinstel ICM 4250 op 22 februari 2014 (tussen plm. 17:41 en 17:53 uur). Foto’s: Bas van Heezik.
Van het traject Duivendrecht (Dvd) Amsterdam Riekerpolder Aansluiting (Asra) v.v. zijn een aantal trajectfoto’s gemaakt door instructiemachinist Bas van Heezik op 9 maart 2014. Deze foto’s zijn verwerkt tot een animatie in een slide-show-presentatie. De technische ondersteuning hiervoor werd verzorgd door Robert Huls. Hieronder de presentatie in twee rijrichtingen:
De B-richting betreft de route Dvd Asra (51 foto’s), gemaakt tijdens de rit met leegmaterieeltrein 80443 Utrecht Hoofddorp Opstelterrein, bestaande uit de VIRM-treinstellen 9576 (voorop) en 8636 (achterop). Foto’s zijn gemaakt vanuit stel 9576 cabine 1 in het tijdsblok tussen 10:50 en 10:59 uur.
De A-richting betreft de route Asra Dvd (43 foto’s), gemaakt tijdens de rit met IC 3143 Schiphol Arnhem, bestaande uit treinstel VIRM 8636. Foto’s zijn gemaakt vanuit cabine 1 in het tijdsblok tussen 12:03 en 12:12 uur.
Trajectfoto’s B-richting: Dvd - Asra; 9 maart 2014. Bas van Heezik.
Trajectfoto’s A-richting: Asra - Dvd; 9 maart 2014. Bas van Heezik.
Trajectfoto's 2015
Ook in 2015 zijn van het traject Amsterdam Riekerpolder Aansluiting (Asra) - Duivendrecht (Dvd) weer enkele trajectfoto’s gemaakt door instructiemachinist Bas van Heezik op 10 september 2015 (zie vorige versie op 9 maart 2014 hierboven). Deze foto’s zijn verwerkt tot een animatie in een slide-show-presentatie. De technische ondersteuning hiervoor werd verzorgd door Robert Huls. Hieronder de presentatie in de A-richting:
De A-richting betreft de route Asra Dvd (64 foto’s), gemaakt tijdens de rit met IC 1641 Schiphol Enschede, bestaande uit o.a. treinstel ICM 4204 (voorop). Foto’s zijn gemaakt vanuit cabine 2 in het tijdsblok tussen 11:41 en 11:50 uur.
De serie beelden begint bij het uitrijden van de Schipholtunnel, we zien de passage bij de splitsing Riekerpolder Aansluiting (laag langs de nieuwe fly-over naar de Westtak), de nieuwe dubbelsporige en beweeegbare Schinkelbrug (één spoor in dienst per 7 september 2015), de passage van de stations Amsterdam Zuid en Amsterdam RAI en het nieuwe RS-spoor tot aan station Duivendrecht.
Bekijk de verschillen én de voortgang in anderhalf jaar bouwtijd!
Trajectfoto’s A-richting: Asra - Dvd; 10 september 2015. Bas van Heezik.
Machinist Bertus Kers fotografeerde de tegenrichting op 21 juli 2015. Hieronder de presentatie in de B-richting:
De B-richting betreft de route vanaf Almere (Alm) tot de Riekerpolder Aansluiting (Asra), 23 foto's, gemaakt tijdens de rit met IC 762 Zwolle - Den Haag Centraal via de Hanzelijn/Flevolijn. Foto’s zijn gemaakt in het tijdsblok tussen 18:50 en 19:10 uur.
De serie beelden begint bij de Hollandse Brug, daarna is de nieuwe in aanbouw zijnde spoorbrug in Muiderberg te zien, vervolgens de aansluiting bij Gaasperdammerweg (Gpda), Diemen Zuid, Duivendrecht, Amsterdam RAI, de oude Schinkelbrug en tenslotte de onderdoorgang bij de fly-over in Riekerpolder Aansluiting.
Trajectfoto’s B-richting: Alm - Asra; 21 juli 2015. Bertus Kers.
Nieuwe Schinkelbrug
Nieuwe Schinkelbrug, op 11 juni 2014 nog in aanbouw, op 13 september gereed en openstaand gezet. Foto's: Rienk en Ide Nauta.
Opnieuw foto’s van de Schinkelbrug, nu gefotografeerd op 27 oktober 2014. De Schinkelbrug bestaat uit een bundeling van meerdere spoor- en autoverkeersbruggen over de Nieuwe Meersluis, de waterverbinding tussen Nieuwe Meer en de Schinkel op de Zuidas van Amsterdam, de Ring A10. Vanuit het zuiden naar het noorden gezien bestaat dit pakket aan bruggen uit de volgende onderdelen (vergelijk met de tweede luchtfoto hierboven van 7 september 2013):
autoverkeersbrug in de A10 buitenring richting A2 met 4 rijstroken (verkeer van west naar oost),
spoorbrug (2-sporig) nieuwbouw voor OV SAAL,
spoorbrug (2-sporig) bestaand,
metrobrug (2-sporig) voor metroverkeer lijn 50 naar/van Isolatorweg,
autoverkeersbrug in de A10 binnenring richting A10 west en de A4 met 5 rijstroken (verkeer van oost naar west/noord, Ring A10 West).
Foto’s: Rienk Nauta.
Over de brug
Een half gebalanceerde, beweegbare valbrug; zo heet de brug in vaktaal. Hij bestaat uit vier stalen liggers. Twee daarvan vormen de hefliggers, die het val heffen. Over de andere twee liggers rijden de treinen. In de brugkelder ertussen in ligt het contragewicht, een stalen plaat van maar liefst 78 ton. De overspanning is 14,5 meter en het beweegbare deel meet bijna 12,5 meter. De bediening van de brug gebeurt straks een stukje verder op de Schinkel, bij de centrale bedienpost.
Schinkelbruggen in de Ring A10 Zuid te Amsterdam. De werkzaamheden vinden plaats in het kader van de capaciteitsuitbreiding voor weg- en railverkeer tussen Schiphol, Amsterdam en Almere/Lelystad (OV SAAL). Kaart: Google Maps, detail/uitsnede Schinkelbruggen. Beeldbewerking: Nico Spilt.
Op 4 november 2014 mocht de brug even proefdraaien. Foto's: Rienk Nauta. De eerste foto is genomen vanaf metrostation Amstelveenseweg ongeveer 700 meter bij de brug vandaan.
In het weekend van 5 en 6 september 2015 werden de laatste voorbereidingen getroffen voor de indienststelling van de nieuwe spoorbrug over de Schinkel. De beweegbare, dubbelsporige brug ligt naast een bestaande spoorbrug, twee bruggen over de snelweg en een brug voor de metro. Al deze bruggen moeten open kunnen omdat de rivier de Schinkel onderdeel is van de Staande Mastroute voor de scheepvaart. Zo kruisen vrijwel alle vormen van vervoer zich op dit kleine, drukke gebied tussen Amsterdam en Schiphol. Om meer treinen te kunnen laten rijden wordt het spoor tussen Schiphol en Duivendrecht verdubbeld. De nieuwe Schinkelbrug maakt onderdeel uit van deze spoorvernieuwing, maar bijvoorbeeld ook de fly over de snelweg A4 bij Riekerpolder. In totaal gaat het om acht kilometer nieuw spoor, inclusief spoorviaducten, bovenleidingen, seinen, wissels en beveiliging. Eind 2016 is de totale spoorverdubbeling klaar. Op zondag 6 september deden 9000 fietsers mee aan de Ride for the Roses, om geld op te halen voor de strijd tegen kanker. Het parcours ging onder de Schinkelbruggen door, het bouwterrein werd speciaal voor het goede doel geschikt gemaakt voor de sportievelingen. De opbrengst van de Ride for the Roses was maar liefst 854.000 euro. Bron: Nieuwsbericht ProRail 7 sept. Foto’s: ProRail, fotograaf Gerrit Serné.
In de vroege ochtend van maandag 7 september 2015 reed de eerste trein over de nagelnieuwe spoorbrug over de Schinkel in Amsterdam, voorlopig nog alleen over het spoor Schiphol - Duivendrecht. Foto: ProRail, fotograaf Gerrit Serné. Zie ook de trajectfotoserie (slide show) van Bas van Heezik hierboven van 10 september 2015.
Viaducten Van der Madeweg
Viaducten ter hoogte van de Van der Madeweg, 15 oktober 2014. Op de tweede en derde foto gezien in de richting Duivendrecht. Foto: Rienk Nauta.
Knooppunt Muiderberg - nieuwe spoorbrug over A1 in de spoorlijn Almere - Weesp/Naarden-Bussum
Rijkswaterstaat heeft in het weekend van 11 en 12 oktober 2014 voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd voor de bouw van een nieuwe spoorbrug over de Rijksweg A1 bij Muiderberg. Deze wordt in 2016 vernieuwd omdat de Rijksweg wordt verbreed en de huidige spoorbrug niet lang genoeg is. Vanwege diverse tegenvallers heeft de aannemer meer tijd nodig gehad dan gepland en waren de werkzaamheden helaas niet op tijd gereed, waardoor er geen treinen konden rijden tussen Almere-Weesp en Almere-Naarden-Bussum. Dit duurde tot en met dinsdag 14 oktober. Het treinverkeer was volledig gestremd. NS zette bussen in en adviseerde reizigers op sommige routes om te reizen.
Ter voorbereiding op de vernieuwing van de brug is een aantal stalen constructies gebouwd. Vanwege de beperkte werkruimte en het aantreffen van onvoorziene zaken in de bodem ging dit minder snel dan gepland. Rijkswaterstaat betreurde de overlast en zette alles op alles om de vertraging te minimaliseren. Naar het schijnt is de noodbrug 10 cm te lang om te passen op de hulpconstructies.
De werkzaamheden vinden plaats in het kader van de capaciteitsuitbreiding voor weg- en railverkeer tussen Schiphol, Amsterdam en Almere/Lelystad.
Het treinverkeer tussen Almere-Weesp en Almere-Naarden-Bussum werd woensdagochtend 15 oktober hervat. De werkzaamheden voor de bouw van twee tijdelijke spoorbruggen bij rijksweg A1 werden in de nachtelijke uren afgerond meldden Rijkswaterstaat en ProRail. Reizigers op die trajecten ondervonden sinds zaterdag hinder en oponthoud, mede doordat het werk door tegenvallers langer duurde dan aanvankelijk werd gedacht. Vier dagen was geen treinverkeer mogelijk. Rijkswaterstaat en ProRail zeggen de overlast te betreuren.
Foto's: ProRail.
Knooppunt Muiderberg, aansluiting A6/A1. Bij de pijl kruist de spoorlijn (Zwolle/Lelystad - ) Almere - Weesp ( - Schiphol/Amsterdam) de A1 met een viaduct. Vanwege de verbreding van de A1 moet ook het spoorviaduct verlengd worden. Tijdelijk gebeurt dit met een hulpconstructie. De werkzaamheden vinden plaats in het kader van de capaciteitsuitbreiding voor weg- en railverkeer tussen Schiphol, Amsterdam en Almere/Lelystad (OV SAAL). Kaart: Google Maps, detail/uitsnede Muiderberg. Beeldbewerking: Nico Spilt.
Het knooppunt Muiderberg, vanuit de lucht gezien. Ter oriëntatie (op deze foto is de kijkrichting naar het oosten, dus richting Amersfoort): van midden onder naar midden boven loopt de te verbreden snelweg A1 met de aansluitingen naar en van Almere/Lelystad. De reeds aangebrachte zandpakketten liggen er al voor het inklinken. De spoorlijn van Weesp naar Almere/Lelystad (-Zwolle) loopt van rechts onder schuin door het beeld naar links boven. Vlak boven het midden zijn de blauwe hulptorens te zien van de in aanbouw te nemen nieuwe spoorbrug die een vrije overspanning krijgt van liefst 255 meter. De nieuwe spoorbrug gaat eind 2016 het betonnen viaduct over de A1 vervangen. De brug wordt samengesteld (geassembleerd) op een tijdelijke bouwplaats en zal in de zomer 2016 klaar zijn om verrold te worden over de A1 (op Mammoet transportrolwagens) naast het bestaande spoorviaduct. Daar blijft hij nog een half jaar op vijzels staan om vervolgens ingeschoven te worden in het bestaande spoortracé, nadat het betonnen spoorviaduct is opgeschoven (waarna dit ter plaatse gesloopt zal worden, inclusief de pijlers). De foto is gemaakt door Irvin van Hemert op 9 maart 2015; op dat moment waren de blauwe torens als hulpconstructie in oprichting. Vergelijk de wegenstructuur in de plattegrond hierboven. Links boven het Gooimeer met daarin het eilandje De Schelp, dat tegenover de jachthaven van Naarden en het Naarderbos ligt en links boven ook de opritten naar de Hollandsche Brug in de A6 die een tweelingbrug ernaast gebouwd krijgt. De waterplas rechts is de Groote Meer, de uitloper van het Naardermeer De A6 wordt over een afstand van 8 kilometer verbreed (tot Almere Buiten) en zal gaan bestaan uit een snelweg voor doorgaand autoverkeer zonder afslagen en een parallelsnelweg die de vele afslagen zal bedienen. Met deze gescheiden verkeersstromen wordt een vlottere doorstroming beoogd, wat we op meer plaatsen rond grote steden kennen (b.v. de A2 rond Eindhoven). De spoorlijn blijft in principe tweesporig, maar op station Almere CS komen extra sporen. Het totale pakket aan maatregelen (met ook een aquaduct in de opgeschoven A1 onder de Vecht en gewijzigde aansluiting A1/A9/Gaasperdammerweg is bedoeld als capaciteitsuitbreiding van het wegenstelsel in de Noordelijke Randstad, ook wel bekend als de corridor Schiphol Amsterdam Almere Lelystad (SAAL). Pas in 2020 is de complete wegenstructuur klaar.
Om de verbreding van de A1 mogelijk te maken, moet de spoorbrug bij Muiderberg verlengd worden. Rijkswaterstaat bouwt daarom een nieuwe staal-betonnen spoorbrug van 225 meter lang, 17 meter breed en 60 meter hoog. De brug wordt voor gemonteerd op een bouwterrein ter plaatse.
In een staalconstructiebedrijf in België wordt hard gewerkt aan de onderdelen van de nieuwe spoorbrug. De komende maanden in 2015 worden deze uitzonderlijk grote onderdelen vervoerd met zo’n 100 speciale transporten naar Nederland, met onderdelen van wel 45 meter lang. De transporten vinden vooral over de weg plaats. De onderdelen variëren in formaat: ze zijn tussen 3,5 en 5,7 meter breed en hebben lengtes tot 45 meter. Enkele grote onderdelen worden via het water vervoerd. Alle onderdelen worden naast de huidige brug opgeslagen, totdat spoorbrug gemonteerd kan worden. De transporten vinden buiten de spits plaats. Op het bouwterrein zijn hulpconstructies gebouwd.
In januari 2015 werd gestart met de opbouw van hulpconstructies en de aanvoer van brugdelen uit België. Foto: Rijkswaterstaat.
Meer informaties en foto's in de folder van RWS, klik hier.
Aanvoer brugdelen en opbouw hulpconstructies. Foto's: Rijkswaterstaat, 21 januari 2015.
De opbouw van hulpconstructies voor de bouw van de nieuwe spoorbrug in Muiderberg.
Foto's Rijkswaterstaat, februari 2015.
Kijk ook eens op Facebook:onder de naam Bezoekerscentrum SAA voor regelmatige updates.
Spoorbrug Muiderberg/A1; 11 maart 2015. De tijdelijke hulpbrug ter verlenging van het viaduct over de A1. Het aarden baanlichaam is reeds weggegraven. Hier komt het noordelijk oplegpunt voor de nieuwe brug. Foto: Rienk Nauta.
Spoorbrug Muiderberg/A1; 11 maart 2015. De tijdelijke hulpbrug ter verlenging van het viaduct over de A1. Het aarden baanlichaam is reeds weggegraven. Hier komt het zuidelijk oplegpunt voor de nieuwe brug. Foto: Rienk Nauta.
Spoorbrug Muiderberg/A1; 13 maart 2015. Rechts de zuidelijke en 225 meter verder de noordelijke nog te bouwen nieuwe oplegpunten voor de toekomstige brug. De kijkrichting van deze foto is naar het oosten (A1 richting Amersfoort/Hoevelaken). De blauwe torens zijn de hulpconstructie voor de assemblage van de nieuw te bouwen brug. De trein rijdt richting Almere/Lelystad (links)en komt van Weesp (rechts). Foto: Rienk Nauta.
Spoorbrug Muiderberg/A1; 4 april 2015. Begin april is men begonnen met de daadwerkelijke assemblage van de spoorbrug bij Muiden. De kraan die dit gaat doen werd opgebouwd. Foto: Rienk Nauta.
De geboorte van een spoorbrug
Spoorbrug Muiderberg/A1; 4 april 2015. De geboorte van een spoorbrug. Nogmaals de vorige foto maar nu met als inzet een impressie van de nieuwe spoorbrug in de eindsituatie. De witte tentzeilen bieden bescherming voor het laswerk. Het hijswerk en de plaatsing van de brugdelen kan beginnen. Foto: Rienk Nauta.
Begin april 2015 werd begonnen met de daadwerkelijke opbouw van de brug. De eerste elementen werden geplaatst. Foto's: Rijkswaterstaat.
Spoorbrug Muiderberg/A1; 4 april 2015. De brugdelen staan klaar, de witte doeken of folie bieden de lassers bescherming tegen het weer. De foto rechts toont het toekomstige oplegpunt aan de noordzijde. Daar is het nog rustig, wel is al het zand uitgegraven. Foto's: Rienk Nauta.
Spoorbrug Muiderberg/A1; 4 april 2015 (links) en 9 april 2015 (rechts). Het allereerste onderdeel van de nieuwe brug, in vaktaal letterlijk de “geboorte” genoemd, wordt geplaatst. Hier het begin van de boog aan de noordzijde. De assemblage begint met de brugdelen op de oplegpunten. Foto's: Rienk Nauta.
Spoorbrug Muiderberg/A1; 10 april 2015. Het inhijsen van het verbindingsstuk tussen de 2 bogen aan de noordzijde. Foto's: Rienk Nauta.
Spoorbrug Muiderberg/A1; 14 april 2015. De basis ligt er. Begin van de boogbrug aan de noordzijde. Foto's: Rienk Nauta.
Spoorbrug Muiderberg/A1; 14 april 2015. Begin van de boogbrug aan de noordzijde. Foto: Rienk Nauta.
Tijdens een rondleiding op 24 april 2015 langs het project A1/A6 Diemen Almere Havendreef (weguitbreiding Schiphol Amsterdam - Almere (SAA) werd ook een kort bezoek gebracht aan de spoorbrug in aanbouw te Muiderberg. Foto’s: Edward Bary. Klik hier voor een folder (pdf-bestand).
De kussende spoorbrug
Maandag 12 oktober 2015 was een spannende dag voor de bouwers van de nieuwe spoorbrug bij het knooppunt Muiderberg, langs de A1: beide helften raakten elkaar op het hoogste punt: “the kiss”, zoals ProRail het noemde. Eind 2016 wordt de brug in gebruik genomen, maar moet eerst nog naar zijn juiste plek gerold worden (voorjaar 2016). Bekijk de animatie van de opbouw, het roltransport en het inschuiven van de brug in het spoordijktracé hierboven. De nieuwe spoorbrug is ongeveer 255 meter lang en overspant straks de zestien rijstroken van de A1 in één keer, zonder middensteunpunten. Om de overspanning te kunnen maken zonder dat de brug doorbuigt, is een stalen boog van 50 meter hoogte nodig. Het middelste deel van de boog werd op 12 oktober ingehesen. De brug is volledig op een naastliggend bouwterrein op de grond geassembleerd en met behulp van tijdelijke, blauwe, hulpstaanders opgebouwd. Nog even en de brug is compleet, in afwachting van het transport. De brug wordt geleverd en gebouwd door het Belgische bedrijf Victor Buyck Steel Construction. Opdrachtgever is Rijkswaterstaat. Op de voorgrond het spoor van Naarden-Bussum naar Weesp.
Op deze foto van ProRail ligt alles klaar voor de hijsklus.
Het spectaculaire werk was ook van een afstandje te volgen, foto vanaf de Lodijk genomen door Rienk Nauta.
Knooppunt Muiderberg, aansluiting A6/A1; 12 oktober 2015. Jaap van Hassel was op locatie en maakte een fotoreportage van het inhijsen van de middenboog van de spoorbrug. Uit zijn prachtige serie werden 12 foto’s geselecteerd en voor deze site beschikbaar gesteld. Hieronder zijn impressie van een bijzonder karwei. De laatste twee foto’s zijn genomen vanaf het viaduct in de Googweg over de A1, in zuidoostelijke richting. De spoorlijn Weesp - Almere kruist hier de A1 nog met een betonnen pijlerviaduct. Vergelijk de andere fotostandpunten met het kaartje hieronder. De beide pijlen geven bij benadering de fotostandpunten aan van de fotograaf. Bekijken we de situatie vanuit de lucht dan ontstaat een duidelijk overzicht van de hele infrastructuur ter plaatse. Bertus Kers maakte de luchtfoto van het knooppunt vanuit een vliegtuig. Hij zat een paar dagen eerder, 1 oktober 2015, op weg van Schiphol naar zijn vakantiebestemming op de juiste vliegtuigstoel, op het juiste moment, bij prima weercondities en een juiste uitvliegroute, precies boven Muiderberg.
Vanaf meerdere locaties fotografeerde Jaap van Hassel het hijswerk, zodat een goede indruk ontstaat van de omvang van het werk. Deze beide foto's vanuit het zuidoosten gezien. Deze foto’s zijn gemaakt naast de A1 Amsterdam richting Eemnes, de weg tussen A1 en het Naardermeer en heet de Meerkade.
Gezien vanuit het noordwesten (zijde Muiden dus) is de kijkrichting op de A1 naar de richting knooppunt Eemnes. Van deze kant gezien ligt de brug achter het spoortracé. De Sprinter op de rechter foto rijdt in de richting Almere (links). Deze foto’s zijn gemaakt vanaf de weg uit het Naardermeer, "De Goog" richting Muiderberg, die met een viaduct de A1 kruist ter hoogte van de afslag Almere/Lelystad (A6).
Kaart: Google Maps, detail/uitsnede Muiderberg. Beeldbewerking: Nico Spilt. De rode pijlen A en B geven - bij benadering - de fotostandpunten en de kijkrichting van enkele bovenstaande foto's weer.
Foto: Bertus Kers, 1 oktober 2015.
Na een bouwperiode van bijna een jaar, inclusief de voorbereidende plaatsing van de (blauwe) hulpconstructies (in januari 2015 werd gestart met de opbouw), krijgt de brug bijna zijn definitieve vorm. Rienk Nauta fotografeerde op 13 december 2015 een bijna voltooide spoorbrug. Op de linker foto gezien vanaf de zijde Amsterdam met het huidige viaduct er voor, op de rechterfoto vanuit de zuid-oostelijke kant gezien.
Fotograaf Marcel Steinbach stelde exclusief voor deze website enkele foto's beschikbaar.
Spoorbrug Muiderberg, 15 december 2015. Medio december maakte Marcel Steinbach enkele artistieke foto's van de spoorbrug. Op dat moment werd gewerkt om de trekstangen te bevestigen en dwarsverbindingen (liggers) te plaatsen. De trekstangen zorgen ervoor dat het horizontale brugdeel met de dwarsliggers ook keurig horizontaal blijft liggen. De boog is erg sterk en draagt zo het gewicht. Nadat de dwarsliggers zijn geplaatst komt er nog een betonnen vloer. En daar weer bovenop uiteraard de treinrails. Foto’s: infrafotografie.nl. Bron: website van Rijkswaterstaat/Online Bezoekerscentrum SAA, nieuwsbericht op 18 december 2015. Foto's beschikbaar gesteld door Marcel Steinbach.
Strangers in the night, nachtelijk schouwspel langs de A1/A6
Knooppunt Muiderberg, aansluiting A6/A1; januari 2016. De regelmatig over de A1 en A6 voorbijrijdende automobilist en treinreiziger op de Flevolijn zal het niet ontgaan zijn: in het donkere winterseizoen van 2015/2016 tekent zich een lichtschouwspel af rond de in aanbouw zijnde spoorbrug. Gerrit Serné fotografeerde de spoorbrug Muiderberg bij nacht. Bron: website van Rijkswaterstaat/Online Bezoekerscentrum SAA. In het voorjaar van 2016 zal de brug verrold worden naar een positie over de snelweg A1 en komt dan op tijdelijke steunpunten (landhoofden) te liggen. Later in het jaar wordt de brug dan ingeschoven in zijn positie in het baanlichaam van het spoortracé tijdens een meerdaagse buitendienststelling.
Spoorbrug Muiderberg, januari 2016. Foto: Gerrit Serné. Bron: website van Rijkswaterstaat/Online Bezoekerscentrum SAA.
Spoorbrug Muiderberg, januari 2016. Foto: Gerrit Serné. Bron: website van Rijkswaterstaat/Online Bezoekerscentrum SAA.
Klaar voor de oversteek op 6 en 7 mei 2016
De nieuwe spoorbrug in Muiderberg ligt medio april klaar voor de oversteek op vrijdag 6 en zaterdag 7 mei 2016. In de avond en nacht van 6 op 7 mei is het zover: de 255 meter lange, 55 meter hoge en circa 8.400 ton wegende nieuwe spoorbrug Muiderberg wordt schuin over de A1 gereden en op tijdelijke steunpunten geplaatst. Het verrollen vindt plaats over een tijdelijk aangelegde rolbaan van zwaar asfalt. Verkeer zal veel hinder ondervinden van de wegafsluitingen: de A1 wordt in beide richtingen afgesloten. Ook lokale wegen zijn afgesloten. Het verrijden is te volgen via een livestream op het online bezoekerscentrum. Publiek kan helaas niet op locatie naar de brug komen kijken vanwege de gewenste veiligheid. Vanuit zijn nieuwe positie op tijdelijke landhoofden zal de brug later dit jaar (planning eind augustus) ingeschoven worden in het spoortracé, waartoe eerst het 2-sporige viaduct gesloopt zal worden. Het verplaatsen van de brug gaat met gebruik van zogenaamde SPMT’s (afkorting voor Self Propelled Modular Transporter): rolwagens op veel wielen voor zeer zwaar transport. Het is een relatief klein voertuig, dat wordt ingezet om de zwaarste lasten te verplaatsen.
Informatie met alle achtergronden en praktische informatie, kijk op de website van Rijkswaterstaat, klik hier.
Er is geen treinverkeer gedurende het weekend waarin de spoorbrug wordt verreden. NS zet bussen in. Bij te slechte weersomstandigheden zijn er uitwijkdata. Kijk op actuele reisplanners.
Foto: Rijkswaterstaat, april 2016.
Spoorbrug Muiderberg, 25 april 2016. De laatste voorbereidingen voor het verplaatsen van de spoorbrug Muiderberg zijn gedaan. Foto: Gerrit Serné. Bron: ProRail/Rijkswaterstaat. De brug werd eerst naar een nieuw aangelegde rijbaan van verzwaard asfaltbeton gereden. Sarens Nederland, gespecialiseerd in zwaar vertikaal en horizontaal transport, voerde de megaklus uit. Rond 20:30 uur op vrijdagavond 6 mei kwam het transport voor het eerst in beweging. Op de live-streambeelden vanaf 20:00 uur op website Bezoekerscentrum Rijkswaterstaat konden liefhebbers het schouwspel volgen. Op het hoogtepunt in de late avond keken ruim 14.000 volgers naar de livestream.
Het verplaatsen van de spoorbrug over de A1 bij Muiderberg is voorspoedig verlopen onder ideale weersomstandigheden: droog, helder en zwakke wind. In de richting van Amersfoort zijn alle rijbanen weer open sinds 09:15 uur, en een uurtje later ging ook richting Amsterdam de weg open (op zaterdag 7 mei). "Het was het meest optimale scenario eigenlijk", zegt Niels van den Brink van Rijkswaterstaat. "Rond 02:00 uur stond de brug op zijn steunpunten en rond 04:00 uur op de juiste plek, inclusief verankering. Er is geen vertraging geweest." De operatie begon om 20:30 uur. De brug is verreden vanaf de bouwplaats naar zijn plek dwars over de A1. Ook de verwachte beschadigingen aan het wegdek vielen mee, waardoor de weg eerder open kon dan verwacht (gepland was 12:00 uur). Als alles volgens planning verloopt, wordt het oude spoorviaduct in het weekend van 20 en 21 augustus gesloopt, waarna enkele dagen later de nieuwe brug in gebruik kan worden genomen. De nieuwe spoorbrug is nodig omdat de A1 wordt verbreed. De oude brug was niet lang genoeg om de toekomstige elf rijstroken te overbruggen. Er zijn nu zes rijstroken. Bron: NOS.
Spoorbrug Muiderberg, 25 april 2016. Een nieuw aangelegde rijbaan van verzwaard asfaltbeton moest de 8400 ton wegende brug voldoende kunnen dragen. Deze zogenaamde rijloper werd later weer verwijderd. Foto's: Gerrit Serné. Bron: ProRail/Rijkswaterstaat.
Spoorbrug Muiderberg, 25 april 2016. De oplegpunten op de SPMT’s (afkorting voor Self Propelled Modular Transporter) worden gemonteerd. Deze rolwagens, totaal 976 wielen en 244 assen voor zeer zwaar transport, kunnen de 8400 ton wegende brug dragen. Foto: Gerrit Serné. Bron: ProRail/Rijkswaterstaat.
Spoorbrug Muiderberg, 27 april 2016. Dit beeld gaat binnenkort veranderen. Vanuit trein 4371 (Sprinter Hoofddorp Almere Buiten Oost, SGM-stel 2944 voorop uit cabine Bk1 + stel 2111 achterop) fotografeerde Bas van Heezik om plm. 19:43 uur bij kilometer 4.2, passage snelweg A1, de tijdelijke positie van de spoorbrug, terwijl Nederland Koningsdag viert onder koude en natte weersomstandigheden. De dreigende hagelbuien beloven weinig goeds, maar tussendoor was het droog en in Zwolle was Koning Willem-Alexander ook ’s morgens al droog gebleven bij de traditionele viering. Op de linker foto is één van de nieuwe, maar tijdelijke landhoofden te zien waarop de brug komt te rusten vanaf 7 mei 2016. Eind augustus wordt de brug ingeschoven in het spoortracé.
De verplaatsing van de spoorbrug veroorzaakte tijdelijk veel verkeershinder in de regio en ook in midden Nederland.
In de avond en nacht van 6 op 7 mei werd de spoorbrug Muiderberg over de A1 gereden en op tijdelijke steunpunten geplaatst. Het verkeer ondervond hiervan veel hinder: de A1 werd in beide richtingen afgesloten en ook lokale wegen gaan dicht. Welke lokale wegen waren dit?
Wegen die afgesloten waren:
Naardervaart (vanaf kruispunt De Goog tot kruispunt Churchillstraat/Rijksweg)
De Goog (vanaf Hakkelaarsbrug tot de Meerkade)
IJsselmeerweg (vanaf de aansluiting met de A6 tot de Naarderstraatweg)
Naarderstraatweg (van De Goog tot kruispunt IJsselmeerweg/Amsterdamsestraatweg in Naarden)
Meerkade/Overscheenseweg (van Voormeer tot De Goog)
Keverdijk (van ’s Gravenlandseweg tot Meerkade)
Rijkswaterstaat sloot in overeenstemming met gemeente Gooise Meren deze lokale wegen af om te waarborgen dat de activiteiten van de aannemer niet werden verstoord, nood- en hulpdiensten er langs konden en vanwege het sluipverkeer dat de afsluiting van de A1 zou kunnen omzeilen.
Bewoners van de afgesloten gebieden ontvingen een brief met een toegangspas die hen doorgang verleende tot en uit het deel waar zij wonen. Deze brief ontvingen bewoners in de week van 25 april.
Voor de autosnelwegen werden omleidingsroutes geadviseerd via vooral de A2, A9, A12 en A27.
Op grote schaal werd tijdig en vooraf aan publieksvoorlichting gedaan via de media en de website Bezoekerscentrum Rijkswaterstaat.
Bron: Rijkswaterstaat.
It giet oan op 6 mei 2016
Rond 20:30 uur op vrijdagavond 6 mei kwam het transport voor het eerst in beweging. Op de live-streambeelden vanaf 20:00 uur op website Bezoekerscentrum Rijkswaterstaat konden liefhebbers het schouwspel volgen. Op het hoogtepunt in de late avond keken ruim 14.000 volgers naar de livestream. Voor genodigden en de pers werd rond 21:00 uur bij het vallen van de duisternis, een persmoment georganiseerd waarbij de aanwezige Minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) na een korte toespraak met een druk op de rode knop de verlichting van de spoorbrug ontstak. Daarmee kreeg het geheel een feeëriek schouwspel karakter.
Het verplaatsen van de spoorbrug over de A1 bij Muiderberg is voorspoedig verlopen onder ideale weersomstandigheden: droog, helder en zwakke wind. "Het was het meest optimale scenario eigenlijk", zegt Niels van den Brink van Rijkswaterstaat. "Rond 02:00 uur stond de brug op zijn steunpunten en rond 04:00 uur op de juiste plek, inclusief verankering. Er is geen vertraging geweest." De operatie begon om 20:30 uur. De brug is verreden vanaf de bouwplaats naar zijn plek dwars over de A1. In de richting van Amersfoort zijn alle rijbanen weer open sinds 09:15 uur, en een uurtje later ging ook richting Amsterdam de weg open (op zaterdag 7 mei). Hieronder een selectie van foto's.
Meer beelden zijn te zien op de website van Rijkswaterstaat, Bezoekerscentrum.
Spoorbrug Muiderberg, verplaatsen spoorbrug naar tijdelijke situatie over de snelweg A1. Deze foto's, 6 mei 2016, gemaakt door fotograaf Gerrit Serné in opdracht van en voor Rijkswaterstaat zijn een kleine selectie van de uitgebreide reportage die op de website van RWS, Bezoekerscentrum is terug te vinden. Met toestemming overgenomen onder vermelding van bron en fotograaf.
Minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) ontstak rond 21:00 uur bij het vallen van de duisternis in aanwezigheid van genodigden en de verzamelde pers na een korte toespraak met een druk op de rode knop de verlichting van de spoorbrug. Bron: Rijkswaterstaat.
In al zijn schoonheid over de A1 in het nieuwe daglicht. Bron: Rijkswaterstaat.
Spoorbrug Muiderberg, the day after, 7 mei 2016. De snelweg A1 kon al ruim voor de geplande tijd vrijgegeven worden. Foto/Bron: Rijkswaterstaat.
Spoorbrug Muiderberg, 17 mei 2016. Foto: Rienk Nauta.
Spoorbrug Muiderberg, 17 mei 2016. Beide foto's: Rienk Nauta.
Spoorbrug Muiderberg, 14 mei 2016. Vanuit trein 4367 (Sprinter Hoofddorp - Almere Oostvaarders, SLT-stel 2418 voorop cabine 2) fotografeerde Bas van Heezik om plm. 18:46 uur bij kilometer 4.2, passage snelweg A1, de tijdelijke positie van de spoorbrug. Eind augustus wordt de brug ingeschoven in het spoortracé. Het (spoor)landschap heeft een ander gezicht gekregen.
Muiderberg. In de vroege avond van dinsdag 5 juli werd met een Cessna 172 vanaf vliegveld Lelystad Airport een fotovlucht gemaakt (exclusief voor deze website) boven enkele bijzondere objecten in de regio. Om plm. 20:15 uur werd in de laatste zonnestralen de spoorbrug over de autosnelweg A1 vastgelegd. De brug ligt sinds 7 mei 2016 op deze nieuwe, tijdelijke positie en als de planning gehaald wordt, zal het inschuiven in het spoortracé eind augustus 2016 plaatsvinden. Piloot was Merijn Bary, fotograaf Henk Koster. Meer foto’s van Henk Koster op deze website in de special Luchtfotografie.
Knooppunt Amstel - spoorbrug over A2, aansluiting Ring A10 Zuid in de spoorlijn Duivendrecht - Amsterdam RAI (- Schiphol)
Op knooppunt Amstel sluit de A2 aan op de Ring A10 Zuid (naar Schiphol) en de Ring A10 Oost (richting Zaanstad). Bij de pijl kruist de spoorlijn Zwolle/Lelystad/Almere/Weesp naar Schiphol/Leiden/Den Haag de A2 (met verbindingsweg naar de A10 Oost) met een viaduct het knooppunt. Vanwege de verbreding van de A10 moet ook het spoorviaduct verlengd worden. Op 15 oktober 2014 werden de laatste liggers, van voorgespannen beton, één voor één op hun plaats gelegd. Nu kan het viaduct verder afgebouwd worden. Deze klus verliep voorspoedig. De werkzaamheden vinden plaats in het kader van de capaciteitsuitbreiding voor weg- en railverkeer tussen Schiphol, Amsterdam en Almere/Lelystad (OV SAAL). Foto's: Rienk Nauta. Kaart: Google Maps, detail/uitsnede Knooppunt Amstel. Beeldbewerking: Nico Spilt. Het knooppunt ligt tussen station Duivendrecht en station RAI. Op de middelste foto links van de hijskraan de aansluiting (verbindingsweg) van de A2 op de ring A10, je rijdt dan in oostelijke richting (naar o.a. A1). of met een linker lus naar de A10 Zuid.
Amsterdam Riekerpolder Aansluiting (Asra) 22 november 2014 - Knooppunt J. Huizingalaan/fly-over Riekerpolder, Verbindingsweg A10- A4, Kruising A4: nieuw dubbelsporig viaduct en nieuw enkelsporig viaduct
Het spoorknooppunt Amsterdam Riekerpolder Aansluiting (Asra) wordt verbouwd tot een dubbele vorkaansluiting, zoals bijvoorbeeld ook de Gaasperdammerweg Aansluiting en de Utrechtboog in de Bijlmer dat al zijn. Het baanvak Asra naar/van Schiphol is al viersporig, het baanvak Asra Duivendrecht, ook wel de Zuidtak genoemd, wordt uitgebreid van tweesporig naar viersporig. De Westtak (Asra Sloterdijk) is 2-sporig. De capaciteitsuitbreiding brengt aanpassingen met zich mee op het knooppunt om de sporen samen te vlechten. De viaducten van de twee sporen van de Westtak 'landen' straks tussen de vier sporen van het baanvak naar Schiphol, zodanig dat je vrij kunt kiezen of je van/naar de binnen- of de buitensporten rijdt. Dus het spoor Sloterdijk - Asra landt tussen de twee sporen Amsterdam Zuid - Schiphol en het spoor Asra - Sloterdijk (waarvoor de fly-over dient die nu gebouwd wordt) stijgt op tussen de twee sporen Schiphol - Amsterdam Zuid. In feite heeft de nieuwe fly-over met die spoorverdubbeling niets rechtstreeks te maken in de zin dat het daarvoor nodig zou zijn. Het wordt alleen tegelijkertijd uitgevoerd. Dat is begrijpelijk omdat het beide maatregelen zijn voor meer treinen op de SAAL-corridor. In het weekend van 22/23 november 2014 werd weer een volgende grote stap gezet in de spoorvernieuwing rond Schiphol. De nieuwe spoorovergang over de A4 werd aangesloten door het laatste deel van de 'fly-over' te plaatsen. Dat gebeurde met een hijskraan van 60 meter hoog. Het nieuwe spoor wordt medio 2015 in dienst genomen. Het inhijsen van het massieve betonnen deel van de fly-over vond plaats op zaterdag 22 november tussen 10.30 en 12.00 uur. De pers was van harte uitgenodigd om te komen kijken. Over twee jaar ligt er een nieuw en hoogfrequent spoornetwerk naar en van de nationale luchthaven, waarvan het traject Schiphol Duivendrecht dan ongeveer 8 kilometer lang is als viersporig tracé. Het spoorvernieuwingsproject heet OVSAAL: Openbaar Vervoer Schiphol - Amsterdam - Almere - Lelystad. Doel: meer capaciteit op het spoor en snel en vlot treinverkeer van en naar Schiphol.
Rienk en Ide Nauta waren ter plaatse en legden de klus in foto’s vast. Ter oriëntatie als eerste de al eerder hiervoor gepubliceerde luchtfoto van Your Captain Luchtfotografie van 7 september 2013. Daarin is ingetekend de verschillende posities van de werkzaamheden ten opzichte van de ruimtelijke ordening. Daarna een interview door AT5 met de mevrouw Wai Ko, bouwmanager bij ProRail. Vervolgens de foto's van Rienk en Ide Nauta.
Ter oriëntatie: de kijkrichting op deze luchtfoto is naar het oosten. Rechts de autosnelweg A4 richting de zuid Ring A10. Het viaduct tussen de witte en de gele pijl is gesloopt op 9 februari 2014. Tussen de A4 en het gesloopte viaduct wordt het nieuwe spoor naar Amsterdam Zuid aangelegd. De fly-over waar op 22 november 2014 naar gekeken is, ligt tussen de rode en de witte pijl. De groene stip is de hijskraan die de liggers op hun plek legde. De Johan Huizingalaan was daarvoor ter hoogte van het viaduct afgesloten. Het spoor links naast de stip loopt naar Sloterdijk, hier vandaan werden de foto’s door Rienk en Ide Nauta gemaakt. Foto: Your Captain Luchtfotografie, 7 september 2013.
Globaal zijn de werkzaamheden bij het knooppunt Riekerpolder Aansluiting (Asra) verdeeld over 3 fasen waarbij fase 1 begin 2014 was. In het weekend van 8 en 9 februari 2014 werd het spoor (D) van station Schiphol naar station Amsterdam Zuid verschoven naar rechts. Er werd meteen begonnen met de sloop van het dan ongebruikte viaduct van het oude spoor D (links). Daarna ontstond ruimte voor de verdere bouw van de fly-over met toeleidende sporen. Zie ook onderstaande foto's. Op deze plaats moet de aansluiting komen van de nieuwe fly-over richting Sloterdijk. Fase 2 gaat in juni 2015 plaatsvinden wanneer de fly-over in gebruik komt. Het spoorgebruik is als volgt:
A is het spoor van Amsterdam Zuid naar Schiphol (= Zuidtak).
B is het spoor van Sloterdijk naar Schiphol (= Westtak).
C is het spoor van Schiphol naar Sloterdijk (= Westtak).
D is het spoor van Schiphol naar Amsterdam Zuid (= Zuidtak).
Fotobewerking door Henk Koster op basis van de luchtfoto van Your Captain van 7 september 2013 hierboven.
Schematisch weergegeven fasering 1 bij Riekerpolder voor en na de buitendienst stelling van 8 en 9 februari 2014. Bij deze doorsnede a-a is de kijkrichting naar Amsterdam Zuid. Vergelijk met de luchtfoto's hiervoor. Bron: tekening van ProRail, bewerking Rienk Nauta.
"Tikkie bij"", als het goed is moet ie passen.
De smalle ruimte waarin gewerkt moet worden met de kraan. Op de kraanarm een (verplichte) roodwitte vlag omdat men dicht bij Schiphol aan het werk is. Ook was men de staanders van de fly-over aan het schoonspuiten en bescherming aanbrengen tegen graffiti, zie ook foto hieronder.
Tussen de 2 pilaren op de voorgrond rechts en de 2 pilaren op de achtergrond waartussen een shovel zichtbaar is lopen straks de sporen richting Adam Zuid.
Het schoonspuiten van de pilaren. Let op de blauw/oranje constructie boven op de fly over, hierover later meer.
Een loc van Volker Rail komt langs met de nieuwe spoorstaven.
Een foto ter verduidelijking van de blauw-oranje constructie. Goed te zien hoe breed de uiteindelijke constructie wordt als de liggers aan elkaar verbonden zijn door beton.
De blauw-oranje constructies die nog op de liggers moeten worden geplaatst.
Een doorkijkje met min of meer zichtbaar de spoorverdubbeling. Helemaal links en in het midden het bestaande spoor vanaf Adam Zuid. Links en rechts van de rechter pilaar en helemaal rechtsboven de beide sporen in aanbouw naar Adam Zuid.
Interview (door AT5) met de bouwmanager Wai Ko op hoog niveau. Let op de belangstelling in de achtergrond (links). De foto is gemaakt op een plek waar straks ook treinverkeer rijdt.
Werken in de beperkte ruimte, passen en meten.
Goed zichtbaar is hier de opbouw van de fly-over. Deze bestaat uit 4 liggers naast elkaar, de uiteinden steunend op een pilaar, met een lengte die varieert van 20 tot 30 meter, afhankelijk van de lengte tussen de staanders (pilaren). Wanneer de liggers op hun plaats liggen worden de blauw-oranje constructies er op gezet. Deze houden de liggers bij elkaar als straks de liggers met elkaar verbonden worden door beton.
Bouten, moeren, betonijzer. De bouwvakkers dragen valbeveiligingsmiddelen als zekering.
En weer een.
Beetje trekken en duwen en hij ligt op zijn plek.
"Spoor Parade in de Riekerpolder". Een optocht van opleggers met de liggers voor de fly-over. De lantaarnpaal stond erg in de weg...
Na het werkweekend, een dag later, op maandag 24 november reden de treinen weer over de bestaande sporen. Vanaf deze positie in de Joh. Huizingalaan is goed te zien dat de drie gaten in de fly-over dicht zijn (tussen de rode pijlen).
Kantbalken, liggers, segmenten en de “wasknijpers” om alles bij elkaar te houden voor de verdere afwerking.
Detail van de blauw-oranje constructie.
Detail van de blauw-oranje constructie. Uw webmaster en de fotograaf Rienk Nauta zijn geen bouwdeskundigen. Wellicht geven enkele technische namen niet correct de bouwkundige termen weer. Er wordt gewerkt aan een kadertekst om e.e.a. verder toe te lichten.
De komende maanden wordt nog doorgewerkt en we blijven de voortgang volgen. Het “hoge werk” is aan zijn afwerking toe, maar op ground zero wordt nog volop gewerkt aan de voorbereidingen om de “lage sporen” aan te leggen. Op deze foto, gemaakt op 29 november 2014 komen tussen de beide dubbele pilaren de sporen te liggen. De ruimte is nu vrijgemaakt na het spek'takel' van vorig weekend en een volgende fase wordt ingezet. De fly-over rust op enkelvoudige pilaren behalve op 2 plaatsen daar rust de fly-over op 2 pilaren naast elkaar waar tussen het spoor doorgaat. De eerste dubbele pilaar staat achter de metalen steiger op de voorgrond, de ander daar links achter.
Wanneer we ons 180 graden draaien ten opzichte van de vorige foto kijk je in de kloof waar straks 2 sporen naar beneden moeten komen.
Dit deel van de fly-over kruist in een boogstraal de snelwegaansluiting met A9 en A10. Tussen de pilaren liggen drie liggers en worden twee kantbalken ingehesen. Foto: ProRail.
Een kantbalk wordt ingehesen. Foto: ProRail.
Een blauw-oranje hulpconstructie
Een fly-over is een viaduct voor (weg-/spoor-)verkeer met als doel het conflictvrij maken van twee (of meer) conflicterende rijrichtingen. Deze wordt meestal toegepast bij een knooppunt of aansluiting waar het zorgt voor een betere doorstroming. Het is een kunstwerk en onderdeel van de infrastructuur. Een typisch kenmerk van een fly-over zijn de T-vormige tussensteunpunten.
Een fly-over bestaat uit meerdere pilaren of kolommen met elkaar verbonden door opgelegde liggers.
Kunstwerk 04C Riekerpolder
Ook de fly-over bij Riekerpolder Aansluiting bestaat uit verschillende segmenten, die op hun beurt aan beide zijden op een steunpunt (pilaar of kolom) liggen. De segmenten bij Riekerpolder bestaan uit 6 hoofdonderdelen variërend van 20 tot 30 meter. Op de foto’s van ProRail (kruising met de snelwegaansluiting A9 met A10) zien we de 3 liggers met aan elke kant een zogenaamde kantbalk. Die wordt tijdelijk bijeen gehouden door de blauw-oranje constructie aan elke zijde van een segment. Deze constructie, die dus feitelijk fungeert als een soort tijdelijk “draagjuk” wordt verwijderd als liggers en kantbalken met beton versmolten zijn tot één geheel. Het deel van de fly-over dat de snelweg kruist ligt in een boogstraal (radius). Deze heeft een iets andere opbouw qua liggers. Op de overige, rechte delen van de fly-over worden omgekeerde T-liggers toegepast zoals op de foto’s van Rienk Nauta te zien is.
Meerdere draagbalken worden dus later samengesmolten tot één compleet fly-over onderdeel. Op zaterdag 22 november 2014 werden er dus grofweg 18 elementen en 6 blauw-oranje constructies naar boven gehesen.
We praten dus over 4 draagbalken (liggers) per fly-over onderdeel. Op de foto's van Rienk Nauta kun je zien dat er dus 3 fly-over onderdelen moesten komen. De eerste 4 liggers waren die ochtend al gelegd (achter de steiger op de voorgrond). Naar de volgende staander weer 4 en daarna nog 4. In totaal werden dus 12 liggers geplaatst die dus per 4 met aan beide zijden een kantbalk worden samengevoegd tot 3 fly-over onderdelen.
Aan de bovenzijde van de kantbalken zitten 2 maal 2 stalen kabels die als een ‘lus’ tijdens het storten verankerd zijn in het beton. Die lussen zijn nodig om de kantbalken aan de oranje delen van de hulpconstructie te hangen. De blauwe delen van die tijdelijke constructie liggen dwars over de liggers en zijn hier ook aan vastgezet, om te voorkomen dat de boel kapseist als er aan één kant een kantbalk wordt opgehangen.
De oranje delen, waar inmiddels de kantbalken aan hangen, zijn in de hoogte en in de breedte verstelbaar, zodat de plek waar ze moeten komen, precies ingesteld kan worden, voordat het laatste beton eroverheen gaat.
Werkvolgorde
Op de foto’s is de werkvolgorde te volgen:
Bouw van de pijlers
Montage van de drie middelste betonnen balken
Montage van de blauwe hulpconstructie op de drie middelste betonnen balken
Ophanging van de buitenste betonnen balken aan de blauwe hulpconstructie (d.m.v. de oranje blokken)
Storten van het dek over de vijf betonnen balken
Nadat het dek verhard is, verwijdert men de blauw oranje hulpconstructie (de buitenste betonnen balken hangen nu via het dek aan de middelste betonnen balken).
Dit systeem van bouwen zie je bij het hele OVSAAL project bij overbruggingen. Van Schiphol tot Amsterdam Zuid is het bouwconsortium aan het werk onder de naam Nieuwe Meer Sporen. Van Amsterdam Zuid tot Duivendrecht werkt BAM aan het spoor.
Hijsen, richten en plaatsen, een precies werk. Foto: ProRail.
De fly-over ligt hier in een boogstraal en kruist de snelweg. Foto: ProRail.
Het werk bij de Riekerpolder vordert gestaag. Deze foto’s zijn gemaakt op 7 maart 2015 door Rienk Nauta. Linker foto: een doorkijkje onder de nieuwe fly-over. De staanders voor de 2 sporige fly-over vorderen ook al. Daarnaast: een SLT rijdt richting Adam. Zuid met daarboven de nieuwe fly-over richting Sloterdijk. Men was ook op zaterdag aan het werk met de bovenleiding. De fly-over zal medio juni 2015 in gebruik worden genomen.
Foto links: de smalle kloof waar straks de 2 nieuwe sporen doorheen zullen gaan. Foto rechts: wanneer we inzoomen kunnen we de bovenleiding portalen zien voor de nieuwe sporen. Rechts het toekomstige spoor richting Amsterdam Zuid en links naar Schiphol. Foto's: Rienk Nauta, 7 maart 2015.
Fasering 2 - eind mei 2015
Schematisch weergegeven fasering 2 bij Riekerpolder voor en na de buitendienststelling van eind mei 2015 (buitendienststelling week 22). Bij deze doorsnede a-a is de kijkrichting naar Amsterdam Zuid. Vergelijk met de luchtfoto's hiervoor. Bron: tekening van ProRail, bewerking Rienk Nauta.
Globaal zijn de werkzaamheden bij het knooppunt Riekerpolder Aansluiting (Asra) verdeeld over 3 fasen waarbij fase 1 begin 2014 was. In het weekend van 8 en 9 februari 2014 werd het spoor (D) van station Schiphol naar station Amsterdam Zuid verschoven naar rechts. Er werd meteen begonnen met de sloop van het dan ongebruikte viaduct van het oude spoor D (links). Daarna ontstond ruimte voor de verdere bouw van de fly-over met toeleidende sporen. Zie ook onderstaande foto's. Op deze plaats moet de aansluiting komen van de nieuwe fly-over richting Sloterdijk. Fase 2 gaat in juni 2015 plaatsvinden wanneer de fly-over in gebruik komt. Het spoorgebruik is als volgt:
A is het spoor van Amsterdam Zuid naar Schiphol (= Zuidtak).
B is het spoor van Sloterdijk naar Schiphol (= Westtak).
C is het spoor van Schiphol naar Sloterdijk (= Westtak).
D is het spoor van Schiphol naar Amsterdam Zuid (= Zuidtak).
Fotobewerking door Henk Koster op basis van de luchtfoto van Your Captain van 7 september 2013 hierboven.
Amsterdam Riekerpolder Aansluiting (Asra), 21 april 2015. Met de uitvoering van fasering 2 wijzigt het spoorgebruik. Op 1 juni 2015 zal de nieuwe fly-over naar Sloterdijk in gebruik genomen worden. Aansluitend in week 23 zal een deel van het bestaande viaduct waar het oude spoor C over loopt gesloopt worden. Hierdoor komt er ruimte om de 2 extra sporen van/naar Amsterdam Zuid aan te leggen (Fasering 2a). Die zullen uiteindelijk in 2016 in gebruik genomen worden. De luchtfoto hierboven geeft aan wat er in week 22 gaat gebeuren. Van 15 t/m 17 april heeft men ‘s nachts een gedeelte van de nieuwe dekken voor de dubbelsporige fly-over ingehesen. De dekken worden uitgevoerd in klassieke prefab liggers die opliggen op het landhoofd en de tussensteunpunten. Duidelijk is te zien, hoe krap de ruimte is waarin men moet werken om 2 sporen extra aan te leggen bij de Riekerpolder. Het is puzzelen en meten op de vierkante centimeter. Foto’s: Rienk Nauta.
Nieuwe fly-over in dienst gesteld weekend van 30 en 31 mei 2015
Van zaterdag 30 mei tot maandag 8 juni 2015 werd de nieuwe fly-over Riekerpolder aangesloten en in dienst gesteld en de bestaande fly-over aangepast en deels gesloopt. Deze werkzaamheden vonden plaats in de zogenoemde 2-5-2 Treinvrije Periode. Dat hield in dat in twee opeenvolgende weekenden (30/31 mei en 6/7 juni) er geen treinverkeer was op de Zuid- en Westtak (tussen Schiphol en station Amsterdam Zuid en tussen Schiphol en station Amsterdam Sloterdijk). In de tussenliggende periode van 5 dagen werd het treinverkeer op de Westtak tussen station Amsterdam Sloterdijk en Schiphol bij Riekerpolder afgehandeld op één spoor. Voor OV SAAL was dit een van de belangrijkste fasen van het project: de 2-5-2 Treinvrije Periode waarbij de nieuwe fly-over bij Riekerpolder in dienst wordt gesteld.
In het tweede weekend is vooral gewerkt aan de bestaande fly-over en de aansluiting ervan op het bestaande spoor en tussen Riekerpolder Aansluiting en Duivendrecht Aansluiting aan de twee in aanleg zijnde extra sporen. Ten behoeve van de indienststelling waren vooral nog veel bovenleiding en seinwezen werkzaamheden nodig. De laatste testwerkzaamheden zijn uitgevoerd om het spoor veilig in dienst te kunnen geven. De werkzaamheden waren minder in aantal dan in het eerste weekend en zijn mede door de gunstige weersomstandigheden vlot verlopen. Toch blijft zo’n groot buitendienststellingsweekend altijd spannend en zijn er zeer veel medewerkers van alle mogelijke disciplines aan de slag. Met een tijdige en storingsvrije indienststelling maandagochtend rond 05.00 uur is de kroon op het werk gezet. Een mega klus, dankzij de inzet van zeer veel mensen, goed voltooid!
Over de nieuwe fly-over rijden de treinen uit de richting Schiphol naar Amsterdam Lelylaan en verder.
Hieronder eerst een compilatie van 7 foto's van ProRail uit verschillende bouwperiodes van de fly-over.
Van alle werkzaamheden in de gehele 2-5-2 treinvrije periode zijn filmopnames gemaakt. Een beperkt deel ervan is al verwerkt in onderstaande vier Riekerpolder Journaals van ProRail.
Amstelveenseweg: nieuw driesporig viaduct
De foto's zijn weer van Rienk Nauta.
Op 4 november 2014 was men nog volop druk met het betonvlechtwerk en het verwerken van de hemelwaterafvoeren en buizen voor de bekabeling in de bekisting voordat er beton gestort kon worden op 29 en 30 november. Op de achtergrond het ING hoofdkantoor, vanwege de architectuur ook wel de "schoen" genoemd.
Betonstorten voor het nieuwe 3-sporige viaduct bij de Amstelveenseweg op zaterdag 29 november 2014. Vanwege de lengte van het viaduct werd er gebruik gemaakt van 3 mobiele betonpompen. Links het perron van de sneltram. Een Intercity, bestaande uit VIRM-treinstellen is op weg naar Schiphol.
Dezelfde situatie als hiervoor. Links halteert een sneltram van lijn 50 naar Gein aan de halte Amstelveenseweg.
Betonstorten voor het nieuwe 3-sporige viaduct bij de Amstelveenseweg op zaterdag 29 november 2014. Vanwege de lengte van het viaduct werd er gebruik gemaakt van 3 mobiele betonpompen, waarvan op deze foto 1 te zien is.
Perronaanpassingen Duivendrecht (laag) en aansluiting sporen Duivendrecht Aansluiting West
De foto's zijn van Rienk Nauta.
De spoorverdubbeling van de Zuidtak van Riekerpolder Aansluiting tot de aansluiting van de Utrechtboog (Duivendrecht Aansluiting West) heeft gevolgen voor de sporenlay-out in Duivendrecht. Deze foto, gemaakt op 24 november 2014, geeft een overzicht vanaf spoor 1 op Duivendrecht richting station RAI. De dubbeldekker rijdt richting station RAI, het spoor links komt daarvandaan.
Om een duidelijk beeld te krijgen moest door het glas van de overkapping van station Duivendrecht (een verdieping hoger) gefotografeerd worden. Qua overzicht levert dit een fraai beeld op. Een trein van het type SLT (Sprinter Light Train) rijdt richting RAI. Links naast de trein zijn de nieuwe blokken en palen van de bovenleiding zichtbaar waar het spoor zich gaat splitsen in dubbel spoor richting RAI; hiervoor was aan deze zijde de perroninkorting nodig. Deze foto is gemaakt op 29 november 2014.
Als we wat inzoomen, zien we in de achtergrond de fly-over "landen" in het zandbed waar het wissel komt voor de aansluiting op het bestaande spoor vanuit station RAI. Hier ligt het begin en einde van 8 km OVSAAL op station Duivendrecht. Situatie op 29 november 2014.
De fly-over landt hier in een zandbed. Wanneer we iets naar rechts gaan en inzoomen op het spoor vanuit station RAI rijst het vermoeden dat dit spoor van radius gaat veranderen. Dit gezien de lijn die de nieuwe bovenleiding palen volgen links van het spoor.; 28 november 2014.
Aan de oostzijde is inmiddels (november 2014) het perron 75 meter verlengd om de langere treinen te kunnen ontvangen. De dubbeldekker van het type DDZ is op weg richting Weesp. Aan de nieuwe tegels is het gedeelte te zien wat erbij gekomen is; 29 november 2014.
Op station Duivendrecht wordt het perron 75 meter naar het oosten verschoven. Dat is nodig om treinen in hun geheel langs het perron te kunnen laten stoppen. Zodra het perron aan de oostzijde is verlengd, wordt het perron aan de andere kant met 75 meter ingekort. Hier is de kijkrichting naar het westen met op de achtergrond het viaduct van de spoorlijn Amsterdam - Utrecht, die haaks kruist. Rechts heeft de Sint-Urbanuskerk alle spoorgeweld van de afgelopen jaren overleefd. In de jaren zeventig heeft het kerkbestuur, samen met pastoor Laan er voor geijverd de kerk te behouden, toen deze in haar voortbestaan werd bedreigd door de bouw van het station en metrolijn. De twee torens, ongebruikelijk voor een dorpskerk, bestaan uit drie geledingen met torenspits, waarvan de eerste geledingen en de spitsen niet identiek zijn; 29 november 2014.
Compilatie van de verschillende aanpassingen in het knooppunt Duivendrecht en kruising met de Holtenbergweg in Amsterdam Zuidoost. Beeldbewerking door Henk Koster op een uitsnede van Google Maps. December 2014.
Een complexe infrastructuur
In het kader van het project OV SAAL (Schiphol Amsterdam Almere Lelystad) wordt het baangedeelte tussen de aansluiting Riekerpolder en de splitsing bij de Utrechtboog viersporig gemaakt. Het station Amsterdam Zuid telt sinds 2006 al vier sporen. Station Amsterdam RAI wordt van een tweede perron met twee sporen voorzien. Er wordt een tweede beweegbare spoorbrug gebouwd over de Schinkel en een tweede vaste brug over de Amstel. Ook de viaducten over de Museumtramlijn, Amstelveenseweg, Parnassusweg, Beethovenstraat, Utrechtseweg en Spaklerweg worden verdubbeld. Bij Station Diemen-Zuid wordt een extra wachtspoor voor goederentreinen aangelegd. De werkzaamheden zijn vermoedelijk in 2016 klaar.
De ontwikkeling van dit gebied en zijn infrastructuur gaat terug naar de jaren zeventig waarbij de zuidas van Amsterdam en de mainport Schiphol sterk expandeerden. Het werd zeer wenselijk gevonden de luchthaven aan te sluiten op het spoornet.
Toen in de jaren zeventig de Schiphollijn werd aangelegd, werd de Ringspoordijk hiervoor benut die aan de westzijde van Amsterdam lag. De zogenaamde Westtak werd geopend (door de minister van Verkeer en Waterstaat) op 30 mei 1986.
Eerder, in 1978 kwam het gedeelte tussen Amsterdam Zuid en Schiphol in gebruik; het was een klein geïsoleerd stukje spoor zonder verdere aansluiting op het spoornet. In 1981 werd het gedeelte tussen Amsterdam Zuid en Amsterdam RAI in gebruik genomen. In 1993 werd het laatste deel van de Ringspoorlijn in gebruik genomen, de rest van de zuidelijke tak van Amsterdam RAI naar Weesp. Hier kwamen de twee nieuwe stations, Duivendrecht en Diemen Zuid, in gebruik. In 2003 kwam daar nog de Hemboog (van Westtak naar Hemtunnel/Zaandam) bij en in 2006 de Utrechtboog. Van een echte “ring” in de betekenis van een ”rondje” rijden (rond Amsterdam) zonder “kopmaken” is echter geen sprake: zowel bij Riekerpolder als Diemen ontbreken daarvoor de aansluitingen. Bij Diemen kan wel (enkelsporig) de Watergraafsmeer bereikt worden, maar is voor reizigersvervoer niet een echte verbinding.
Over de Ringspoordijk werden ook metrolijnen aangelegd. Tussen Duivendrecht en Diemen Zuid kwam in 1977 de latere lijn 53 (Gaasperplaslijn) in gebruik. Tussen Overamstel, Amsterdam RAI en Amsterdam Zuid kwam in 1990 lijn 51 (Amstelveenlijn) in gebruik. Het gedeelte tussen Amsterdam Zuid, Amsterdam Lelylaan en Sloterdijk (Isolatorweg) werd in 1997 geopend, toen lijn 50 (Ringlijn) hier ging rijden. De metrosporen liggen steeds aan de binnenzijde (stadszijde) van de dijk. Aan de buitenzijde is nog een strook grond gereserveerd voor twee extra treinsporen, zodat er uiteindelijk plaats is voor maximaal zes sporen (twee metro en vier trein).
De sporensituatie bij Duivendrecht is nogal complex:
De noord-zuid lopende spoorlijn Amsterdam Utrecht (“Utrechtse Lijn”) kruist haaks de west-oost lopende spoorlijn Schiphol Weesp ook wel de Zuidtak genoemd (bij Gaasperdammerweg Aansluiting wordt ingetakt op de Gooilijn);
De latere aanleg van de Utrechtboog (aansluiting bij Duivendrecht Aansluiting West en station Bijlmer Arena);
De metrolijnlijn 53 naar eindpunt Gaasperplas loopt gedeeltelijk onder het station Duivendrecht (maar heeft daar geen verbinding mee); de metrolijn 50 (van Isolatorweg) naar Gein doet het station wel aan;
De enkelsporige (goederen)verbinding van Diemen Zuid naar Utrechtselijn loopt gedeeltelijk onder het station Duivendrecht door, met voor voetbal supportersvervoer - een perron voor het Ajax-stadion Arena;
De viersporigheid vanaf Bijlmer Arena naar/van Utrecht betekende een dubbelsporige vorkaansluiting vlak voor (aan de noordzijde) het station Bijlmer Arena. Dit station werd daartoe verbouwd.
Het "nieuwe" (lees: verschoven) oude viaduct bij de Holterbergweg ligt er sinds de aanleg van de Zuidtak. Toen liep het spoor Duivendrecht RAI er overheen. Dit viaduct is verlaten toen het spoor Duivendrecht RAI naar het zuiden werd verlegd bij de aanleg van de Utrechtboog. Dit spoor liep en loopt onder de hoge Utrechtboog door en komt daardoor bij de aansluiting van de Utrechtboog (Duivendrecht Aansluiting West) in de rijrichting gezien links van het spoor van de Utrechtboog uit.
Bij het viersporig maken van de Zuidtak wordt de Utrechtboog met een vorkaansluiting te Duivendrecht Aansluiting West (Dvaw) aangesloten (zoals bij Gaasperdammerweg Aansluiting nu al het geval is en bij Riekerpolder in de nabije toekomst).
Daartoe splitst het spoor zich vlak na het station Duivendrecht. Het huidige spoor blijft onder de Utrechtboog door lopen en wordt na Duivendrecht Aansluiting West het binnenspoor in de richting RAI. Vanaf het nieuwe wissel bij Duivendrecht wordt een nieuw spoor aangelegd dat buiten de Utrechtboog blijft en dus in de rijrichting gezien rechts van het spoor van de Utrechtboog; na Duivendrecht Aansluiting West wordt het dan het buitenspoor richting RAI. Het is dit spoor dat ongeveer op het oude tracé van de Zuidtak komt te liggen en daarbij van het oude viaduct gebruik maakt.
Omdat het oude tracé deels bedolven is onder de afrit van de Utrechtboog, moet dit nieuwe spoor wat meer naar het noorden buigen om óm die afrit heen te komen. Daarom moest het oude viaduct verplaatst en wat gedraaid worden en dus van nieuwe landhoofden voorzien worden.
Duivendrecht, 6 december 2014. Metrolijn 50 Isolatorweg Gein doet station Duivendrecht aan. Het materieel is van fabrikant CAF. Stel 94 loopt voorop in een combinatie van 3-stellen. Deze lijn loopt voor een deel langs de werkzaamheden op de zuidas. Foto: Henk Koster.
Wissel 1523: ingebouwd in het weekend van week 4 (24 en 25 januari 2015). Dit wissel is nog niet als wissel in dienst en dus geklemd i.v.m. verdere spoorbouw.
In Duivendrecht zijn de wissels 1523 en 1525 aangelegd. Hier begint de feitelijke spoorverdubbeling richting Schiphol. Het zijn 1:15 wissels met een maximale berijdbaarheid van 80 km/u.
Vergelijk: 1 :9 = max 40 km/u., 1:12 = max 60 km/u., 1:15 = max 80 km/u., 1:20 = max 120 km/u., 1:34,5 = max 160-200 km/u. Wissels met een hoekverhouding 1: 8 en 1:7 komen op hoofdsporen niet meer voor.
Station Duivendrecht, 24 maart 2015. Het wissel 1523 is geplaatst in het afkomende spoor vanaf Amsterdam Zuid. Hier komen de beide sporen uit die richting weer samen. Er komt net een koploper binnen vanaf dat station over het bestaande spoor. Vanwege de situering moest het perron hier ingekort worden om ruimte te maken en dit perron werd aan de oostzijde ter compensatie verlengd. Het is een wissel van Bombardier. Wat opvalt is de stalen koker aan de binnenzijde van de tongen van het wissel ter versteviging ervan. De kokers dienen om de tongen te verstijven en daarmee een voldoende doorrijwijdte tussen de tong en aanslagspoorstaaf te verkrijgen. Dit is overigens niet besloten naar aanleiding van de ontsporing in Hilversum; deze oplossing is 5 jaar geleden al gekozen. De wissels op deze locatie hebben relatief lange tongen (hoekverhouding van het wissel 1:15); om de kans op aanrijden op deze tongen te verkleinen is gekozen voor deze oplossing. Het “klapperen” van de tongen bij wielflenspassage leidde in januari 2014 bij een (niet verstevigd) 1:9 wissel in Hilversum tot een ringbreuk door veelvuldige belastingen met een ontsporing van een Intercity tot gevolg. Foto’s: Rienk Nauta.
Detail verstijfde wisseltongen van wissel 1523 te Duivendrecht.
Foto: Rienk Nauta, 24 maart 2015.
Station Duivendrecht, 24 maart 2015. Het extra opgaande spoor náár Amsterdam Zuid begint ook al vormen aan te nemen. Hier ontbreekt nog het wissel. Vanaf hier gaan twee sporen richting Amsterdam Zuid en verder, waarmee op de Zuidtak de feitelijke spoorverdubbeling wordt gerealiseerd. Foto’s: Rienk Nauta.
Wissel 1525: ingebouwd in het weekend van week 15 (11 en 12 april 2015). Dit wissel is nog niet als wissel in dienst en dus geklemd i.v.m. verdere spoorbouw.
Compilatie van de verschillende aanpassingen in het knooppunt Duivendrecht en kruising met de Holtenbergweg in Amsterdam Zuidoost. Beeldbewerking door Henk Koster op een uitsnede van Google Maps. December 2014. De witte lijn het spoor wat nu in gebruik genomen is en over het dubbelsporige viaduct gaat. De rode lijn is het nieuwe aan te leggen spoor over het enkelsporige viaduct.
Station Duivendrecht, 21 april 2015. Het nieuwe wissel 1525 te Duivendrecht richting RAI. Hier begint de verdubbeling richting Schiphol. De oude situatie was, vanuit het nieuwe wissel gezien, dat het spoor "rechtuit" richting RAI over het dubbelsporige viaduct ging. In de nieuwe situatie gaat het spoor links via het wissel naar het dubbelsporige viaduct. Het oude spoor is inmiddels verwijderd en het spoorbed wordt aangepast zodat het nieuw aan te leggen spoor over het enkelsporige viaduct gaat. Het perron is hier iets “afgeschaafd” en ingekort. Foto’s: Rienk Nauta.
Holterbergweg: twee nieuwe enkelsporige viaducten
De foto's zijn van Rienk Nauta.
Het eerste, enkelsporige viaduct richting station RAI lag er al sinds 2006 (ingebruikname Utrechtboog). Het al eerder - in juli 2013 - weggeschoven oude viaduct (naar een tijdelijke positie) vanwege tracé-aanpassing in dat jaar, lag op 18 januari 2014 klaar op glijplaten en duwgoten om 12 meter opgeschoven te worden naar zijn nieuwe positie in het weekend van 5/6 februari 2014. De fundamenten aan beide zijden van de Holterbergweg werden daartoe nieuw gebouwd en van nieuwe landhoofden voorzien. Eén van de landhoofden is goed zichtbaar op de rechterfoto. De video hieronder geeft een timelapse (versnelde weergave in anderhalve minuut) van de werkzaamheden. Omdat het oude tracé deels bedolven is onder de afrit van de Utrechtboog, moest dit nieuwe spoor wat meer naar het noorden buigen om óm die afrit heen te komen. Daarom moest het oude viaduct verplaatst en wat gedraaid worden en dus van nieuwe landhoofden voorzien worden.
Op deze twee foto's vanaf de Bijlmer Arena kant gezien, is een trein op weg naar Bijlmer Arena. Daaronder de nieuwe fly-over naar Duivendrecht. Het gras op de rechter foto behoort toe aan de golfclub Amsterdam Old Course. De golfbaan strekt zich hier vandaan uit tot aan metrostation Strandvliet. Daaronder de nieuwe fly-over naar Duivendrecht; 24 november 2014.
De SLT-trein rijdt - op 29 november 2014 - over het bestaande 2-sporige viaduct, het enkelsporige nieuwe viaduct ligt daarvoor gezien vanaf station Duivendrecht. Het lijkt erop dat het bestaande spoor een kleinere radius krijgt en over het enkelsporige nieuwe viaduct wordt gelegd. Het nieuwe spoor gaat dan over het oude 2-sporige viaduct. Het andere extra spoor komt helemaal buiten om over een nieuwe fly-over onder de sporen naar Bijlmer Arena; zie beide vorige foto’s.
De 9-Daagse van Schiphol, van 1 t/m 9 augustus 2016
Ook in de zomerperiode 2016 werd er weer hard gewerkt aan de spoorvernieuwing rond Schiphol, in het bijzonder op de Zuidtak tussen Duivendrecht en Riekerpolder Aansluiting waartussen de viersporigheid werd aangesloten.
Over een lengte van 8 kilometer verdubbelde ProRail in de afgelopen jaren het spoor tussen Duivendrecht en Riekerpolder/Schiphol om ruimte te maken voor meer treinen. In deze 9-daagse periode werd de laatste stap gezet en werd het voorgebouwde spoor aangesloten op het Nederlandse spoorwegnet. In de afgelopen vier jaar zijn 16 nieuwe spoorviaducten aangelegd op het traject. Ook is station Amsterdam RAI ruimer en voorzien van een extra perron.
Van 1 t/m 9 augustus vonden er continu werkzaamheden plaats die invloed hadden op het treinverkeer. Dit had gevolgen voor het treinverkeer vanuit Amsterdam via de Westtak en vanuit Duivendrecht via de Zuidtak naar en van Schiphol. Vanuit Den Haag/Leiden was de luchthaven gewoon bereikbaar.
Deze forse ingreep in de beschikbaarheid van de railinfra en ook als gevolg van beperkingen elders in de regio werd de mindere spoorcapaciteit opgevangen door treinseries geheel op te heffen, of een deel van hun trajecten te berijden (met keringen in de regio), door treinseries op normaal niet gebruikelijke wijze aan elkaar door te koppelen (materieelovergangen). Ook werden treinseries omgeleid. Door NS werden bussen ingezet.
Kort samengevat: van 1 t/m 9 augustus was er geen treinverkeer Schiphol - Duivendrecht/Amsterdam Bijlmer en daar bovenop op dinsdag 2 augustus tevens geen treinverkeer Schiphol Amsterdam Sloterdijk. De serie 3100 werd via Amsterdam Centraal omgeleid, de serie 3500 werd opgeheven tussen ’s Hertogenbosch Schiphol, mede als gevolg van de lopende werkzaamheden en beperkingen in Utrecht (DSSU). Op 10 augustus werd de viersporigheid in dienst gesteld.
Uit de brondata van de reisinformatie voor de doordeweekse werkzaamheden kon het volgende opgetekend worden met de afwijkingen per treinserie (Bron: Somda, bewerkt):
3100 (Schiphol Nijmegen) werd omgeleid via Amsterdam Centraal (met stop aldaar), extra reistijd circa 20 minuten.
3500 keerde in ’s Hertogenbosch op spoor 6 en kreeg een lengtebeperking om op de b fase te passen want de 800 bleef via 6a rijden.
700700/712700 reden Den Haag Centraal - Schiphol, doorgekoppeld aan de 3100, want aankomst uit Gvc was op spoor 1/2 en vertrek richting Gvc op spoor 5/6 te Schiphol en er zijn weinig mogelijkheden tot omrijden aldaar.
5800 werd opgeheven Hoofddorp Schiphol, aldaar gekoppeld aan de 705700 Den Haag Centraal - Schiphol.
4300 reed in de ene richting Amsterdam Bijlmer Almere Oostvaarders en in de andere richting Almere Oostvaarders Diemen Zuid.
5700 reed in de ene richting Diemen Zuid Utrecht Centraal en in de andere richting Utrecht Centraal Amsterdam Bijlmer.
1600/11600 reed niet, 11700 nam Amersfoort - Enschede over, Amersfoort Schothorst werd niet bediend door intercity's.
700/12700 reed niet Lelystad - Schiphol, ging daar over in de 2600.
7400 reed niet Breukelen Amsterdam Centraal, vermoedelijk om ruimte te maken voor de omgeleide 3100.
14500 reed ook niet, ook ruimte maken.
Op dinsdag 2 augustus kwam daar bovenop:
900 reed niet.
1000 pendelde Rotterdam Centraal - Schipol.
3100 reed niet Amsterdam Bijlmer - Schiphol.
5800 reed niet Amsterdam Centraal - Hoofddorp.
700/12700 reden deze dag van Lelystad naar Amsterdam Bijlmer en gingen over in de 3100.
2600 reed niet Schiphol Amsterdam Centraal, als 702600 Amsterdam - Lelystad.
De Benelux en Thalys werden overigens omgeleid en stopten niet te Schiphol op die dinsdag, Benelux ging via Haarlem in ieder geval (stopte nog te Den Haag Hollands Spoor), de Thalys reed via Breukelen.
Als gevolg van extra bewaking en controles op de toegangswegen naar Schiphol door de Marechaussee en andere overheidsinstanties i.v.m. signalen over een terreurdreiging was op het wegennet rond Schiphol onvoorzien sprake van (extra) vertraging voor de reizigers.
Tijdens de 9-daagse werden in opdracht van ProRail luchtfoto's gemaakt door Your Captain Luchtfotografie. De onderstaande 5 foto's werden door ProRail beschikbaar gesteld voor deze website.
Vergelijk deze foto's met die van 7 september 2013 hierboven.
Met ingang van 10 augustus 2016 is de viersporigheid in dienst gekomen en is een belangrijk deel van de capaciteitsuitbreiding van de railinfrastructuur op de Zuidtak afgerond.
Luchtfoto's 4 augustus 2016: Your Captain Luchtfotografie (Irvin van Hemert - Utrecht).
Amstelbruggen 4 augustus 2016
Kruising met Amstel (Rozenoordbrug): nieuw dubbelsporig viaduct.
Amstelbruggen 4 augustus 2016
Kruising met Amstel (Rozenoordbrug): nieuw dubbelsporig viaduct.
Amsterdam Zuid 4 augustus 2016
Spoorverdubbeling en nieuwe layout, gezien tussen RAI (onder, niet in beeld) en station Amsterdam Zuid WTC (boven in beeld).
Schinkelbrug (Skbr) / Nieuwe Meersluis 4 augustus 2016
Nieuwe beweegbare dubbelsporige (geëlektrificeerde) brug over de Schinkel.
Amsterdam Riekerpolder Aansluiting (Asra) 4 augustus 2016
J. Huizingalaan/fly-over Riekerpolder, Verbindingsweg A10- A4, Kruising A4: nieuw dubbelsporig viaduct en nieuw enkelsporig viaduct.
De 7-Daagse van Muiderberg en Almere, van 19 t/m 26 augustus 2016.
Van vrijdag 19 augustus 21:30 uur tot vrijdag 26 augustus 12:30 uur vonden er grootschalige werkzaamheden plaats in Muiderberg en Almere. Het treinverkeer gedurende de hele periode tussen Weesp en Almere Oostvaarders werd stilgelegd. Op drie dagen, vrijdag 19 (vanaf 21:30), woensdag 24 en donderdag 25 augustus was er ook geen treinverkeer mogelijk tussen Almere Oostvaarders en Lelystad. Vanwege de noodzaak tot stipte aanvang van de samenhangende werkzaamheden waren maatregelen getroffen voor eventueel vertraagde treinen of onvoorziene gebeurtenissen. Er reden bussen op de stilgelegde verbindingen.
In deze 7-daagse periode tijdens de laatste zomervakantieweek in de regio werden diverse werkzaamheden gebundeld of liftten mee met andere. De planning van de werkzaamheden is door Rijkswaterstaat en ProRail minutieus voorbereid en afgestemd met NS, omliggende gemeenten en grote evenementen. De spoor- en wegwerkzaamheden gelijktijdig uitvoeren, leverde per saldo de minste hinder op. Vanwege de werkzaamheden van ProRail reden er zeven dagen geen treinen tussen Weesp en Almere en tussen Almere en Hilversum. Rijkswaterstaat benutte deze treinvrije periode door alle werkzaamheden voor de spoorbrug en de openstelling van de nieuwe A1 binnen dezelfde periode te plannen. Ook is bewust gekozen voor de zomervakantie; het is dan een stuk minder druk op de weg en op het spoor.
Betere bereikbaarheid per trein
Het aantal treinreizigers in de noordelijke Randstad groeit. Daarom wordt het spoor geschikt gemaakt om meer treinen per uur te laten rijden. De twee keersporen bij Almere Centrum zijn belangrijke schakels. De treinen hoeven dan niet door te rijden (naar de keersporen in Almere Oostvaarders) en kunnen bij Almere Centrum keren richting Schiphol en Amsterdam. Dat scheelt tijd en kunnen andere treinpaden benut worden. Wanneer er meer treinen rijden, hebben omwonenden ook recht op geluidsmaatregelen. Daarom worden 24 kilometer geluidsscherm in de buurt van Almere gebouwd. De spoorvernieuwing is onderdeel van het project OV SAAL (Schiphol - Amsterdam - Almere - Lelystad). Het project leverde op woensdag 10 augustus 2016 al met succes een verdubbeld spoor op tussen Schiphol en Duivendrecht. Er kunnen straks vier in plaats van twee treinen per rijden tussen Almere en Schiphol.
Betere bereikbaarheid over de weg
Rijkswaterstaat werkte (gelijktijdig) aan een betere bereikbaarheid over de weg in het project SAA (Schiphol - Amsterdam - Almere). Omdat de A1 breder wordt gemaakt bouwde Rijkswaterstaat een nieuwe spoorbrug bij Muiderberg, in nauwe samenwerking met ProRail. De prachtige spoorbrug werd in het weekend van 20 en 21 augustus op zijn plaats geschoven en daarna aangesloten op het landelijke spoornetwerk. Rijkswaterstaat werkte daarnaast tot maandagochtend 22 augustus aan de openstelling van de nieuwe A1 richting Amersfoort/Almere.
Locatie Almere Centrum, de voorbereidingen
In Almere stond een grote, 7-daagse buitendienststelling op het punt van beginnen: vrijdag 19 augustus, 21:30 uur tot vrijdag 26 augustus, 12:30 uur. Ook de nieuwe spoorbrug in Muiderberg kwam op zijn definitieve plaats te liggen en Rijkswaterstaat werkte aan de snelwegen tussen Diemen en Muiderberg. Nog even een laatste interview, de pers en de media bijpraten, een laatste check en de klus ging van start. Wie op reis ging, moest echt even de NS-reisplanner raadplegen. De websites van NS en ProRail boden ruime informaties en reisadviezen. Ook Facebook Bezoekerscentrum SAA was te raadplegen met actuele informaties, kaartjes, omleidingsadviezen e.d. Foto’s: ProRail, 17 augustus 2016 (via Facebook). Op de rechter foto het voorgebouwde kruiswisselcomplex onderaan de spoordijk bij Almere Centrum dat in secties ingehesen werd.
In Almere Centrum werden diverse voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd in de week voorafgaande aan de 7-daagse buitendienststelling. Foto’s: ProRail, 17 augustus 2016 (via Facebook).
In Almere Centrum werden diverse voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd in de week voorafgaande aan de 7-daagse buitendienststelling. Foto’s: ProRail, 17 augustus 2016 (via Facebook).
In Almere Centrum werden diverse voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd in de week voorafgaande aan de 7-daagse buitendienststelling. Foto’s: ProRail, 17 augustus 2016 (via Facebook).
Een samenvatting:
ProRail werkte van vrijdagavond 19 augustus tot vrijdagmiddag 26 augustus aan twee nieuwe keersporen en 24 kilometer geluidschermen bij Almere. In Almere Centrum waren de voorbereidingen op de bouwlocatie langs het spoor bij Almere Centrum al ruim tevoren in volle gang. Op vrijdag startte een grootscheepse operatie om 14 nieuwe wissels te plaatsen, ruim twee kilometer nieuw spoor aan te sluiten en 24 kilometer aan geluidsschermen te plaatsen. Dit alles zodat er straks meer treinen kunnen rijden tussen Flevoland en de Randstad.
In Muiderberg werd door Rijkswaterstaat de nieuwe spoorbrug over de A1 op zijn definitieve plaats in het spoortracé “getrokken” met gebruikmaking van vijzels en schuifglijbanen. Dit werk is het sluitstuk van de operatie die op 6 mei al in gang was gezet toen de brug al over de snelweg verrold werd en op tijdelijke landhoofden geplaatst werd (zie hiervoor). De nieuwe spoorbrug bij Muiderberg is nu aangesloten op het landelijke spoornetwerk en maakt onderdeel van de belangrijke corridor over de Hanzelijn, Flevolijn en Zuidtak (Zwolle - Lelystad Almere Schiphol Leiden Den Haag), waarmee ook Noord-Nederland betere verbindingen krijgt met de Randstad en in het bijzonder met de Mainport Schiphol.
Daarnaast is Rijkswaterstaat met grootschalige vernieuwingen bezig met de snelwegen A1, A9 en A6 die in de knooppunten Diemen en Muiderberg samenkomen. Het wegenpatroon is verlegd naar een zuidelijker tracé, er is een nieuwe brug over het Amsterdam-Rijnkanaal gemaakt en een aquaduct onder de Vecht; en de A6 krijgt parallelrijbanen voor het lokale Almeerse verkeer. Hiermee verwacht men de dagelijkse files opgelost te hebben: het doorgaande verkeer en het lokale bestemmingsverkeer wordt dan beter gescheiden wat elders in het land succesvol gebleken is (A2 Eindhoven). Weggebruikers moesten naast de werkzaamheden van ProRail ook rekening houden met een weekendafsluiting van de A1 richting Amersfoort/Almere. Van vrijdagavond 19 augustus 20.00 uur tot maandagochtend 22 augustus 05.00 uur. Rijkswaterstaat werkte aan de openstelling van de nieuwe A1.
De gevolgen voor de treinreizigers:
Er reden tussen 19 augustus van 21.30 uur tot 26 augustus 12.30 uur geen treinen maar bussen tussen Weesp en Almere Oostvaarders en Hilversum en Almere Oostvaarders. Deze bussen maken in overleg met Rijkswaterstaat gebruik van vluchtstroken op de A1 en de A6. Deze bussen rijden tussen Hilversum en Almere Oostvaarders als snelbus en vanaf Almere Oostvaarders als stopbus via de overige Almeerse stations verder tot Weesp.
Tussen Zwolle en Amsterdam Centraal/Schiphol konden reizigers omreizen via Amersfoort en tussen Lelystad Centrum en Utrecht via Zwolle.
Reizigers moesten rekening houden met extra reistijd van 15-60 minuten.
De treinen tussen Weesp en Hilversum reden wel en stopten op alle tussengelegen stations.
Er reden NS-bussen tussen Almere Oostvaarders en Lelystad.
Het Lowlandsfestival in Biddinghuizen was bereikbaar per trein, bus en met de auto via de omleidingsroute. Op 19 augustus konden bezoekers aan Lowlands die met de trein reisden tot 21.30 uur via Lelystad en Dronten reizen. Daarna reisden zij via Dronten. Op de terugweg reisden zij vanaf station Dronten via Zwolle naar huis. NS zette extra en langere treinen in tussen Dronten en Zwolle. Vanaf Zwolle waren er rechtstreekse verbindingen naar Amsterdam Centraal en Utrecht Centraal via Veluweroute (Amersfoort).
De gevolgen voor het wegverkeer, weekendafsluiting A1:
Van vrijdag 19 augustus 20.00 uur tot maandag 22 augustus 05.00 uur is de A1 richting Amersfoort/Almere afgesloten voor alle verkeer tussen knooppunten Diemen en Muiderberg. Op de A1 richting Amsterdam waren slechts twee rijstroken beschikbaar. Van zondag 21 augustus 21.00 uur tot maandag 22 augustus 05.00 uur is de A1 ook richting Amsterdam afgesloten. Verkeer werd omgeleid via de A27, A12 en A2. Wegverkeer moest rekening houden met ernstige verkeershinder en 60 minuten extra reistijd in beide richtingen. Om sluipverkeer tegen te gaan werden ook lokale wegen in Muiden en Muiderberg afgesloten. Actuele informatie werd gegeven op: Bezoekerscentrum.rijkswaterstaat.nl
Muiderberg, verschuiven spoorbrug
De bovengenoemde tijden en beperkingen voor het wegverkeer m.b.t. het verschuiven van de spoorbrug in Muiderberg waren gebaseerd op de oorspronkelijke planningen.
In de praktijk en bij de uitvoering bleek het slopen van het oude spoorviaduct weerbarstiger dan vermoed en dus onvoorzien langer heeft geduurd. Dit veroorzaakte uitloop van de werkzaamheden.
Slopen, tillen, schuiven, puin ruimen, asfalteren en afbouwen
Van een betonnen spoorviaduct met middenpijlers naar een boogbrug in een geplande buitendienststelling vraagt een uitgekiende voorbereiding.
17.40 m was de afstand die de spoorbrug met een gewicht van 15400 ton naar zijn definitieve positie moest afleggen over glijbanen. Voordat het schuiven kon beginnen moesten de hulpbruggen die in oktober 2014 aan de west en oost kant van het bestaande betonkunstwerk over de A1 zijn gelegd en het betonnen kunstwerk gesloopt worden.
Deze hulpbruggen bestonden uit 2 bruggen, per spoor 1 brug en per stuk 65 m. lang. De hulpbruggen aan de oostkant waren 62 m. Zaterdag 20 en zondag 21 augustus werden de 4 hulpbruggen in 3 stukken gebrand en met een 700-tons kraan uit gehesen.
Voor het slopen van het betonkunstwerk werden rupskranen met combischaar ingezet. Buiten deze krachtpatsers werden nog rupskranen met sloophamers, shovels, dumpers en vergruizers ingezet. Zondagavond moest het slopen zover gevorderd zijn dat de ruimte en weg vrij kwam om de spoorbrug in te schuiven. Dat liep enige vertraging op. De steunpunten van de oude spoorbrug waren taaier dan voorzien. Het bestaande betonnen viaduct inclusief beide landhoofden werden ook zaterdag en zondag ter plaatse gesloopt. Dat verliep aanvankelijk geheel volgens plan. Dit viaduct bestaat uit 2 trogliggers. Elk spoor had zijn eigen viaduct. Na het slopen lag er 12400 ton puin en 460 ton betonijzer.
De nieuwe brug rust op definitieve landhoofdblokken. Nadat de spoorbrug op zijn plek lag, kon gestart worden met de afbouw van de aardenbaan en de aansluiting op de spoorbrug. De onderbouw van beide definitieve landhoofden zijn onder de hulpbruggen gebouwd. Toen de brug op de definitieve landhoofden lag konden de landhoofden verder afgebouwd worden. Daarvoor waren voor elk landhoofd 2 prefab landhoofdblokken gemaakt van ieder 90 ton. Deze blokken werden met een 700-tons kraan op de onderbouw van de landhoofden geplaatst. Daarmee is de aansluiting aardenbaan, landhoofd en spoorbrug compleet en konden de sporen worden aangesloten en de beveiligingssystemen ingeregeld en getest worden.
Bron: informatie van Freek Lenten, bouwmanager OV SAAL (Flevolijn)
De sloop van de eerste delen van de brug over de weg verliepen aanvankelijk voorspoedig. Maar de steunpunten van de oude spoorbrug waren taaier dan voorzien. Dat was onder meer het gevolg van het staal dat in de brug was verwerkt. Het slopen daarvan ging, ondanks de inzet van de grootste machines, langzamer dan gepland.
Rijkswaterstaat verwachtte al snel dat de rijbaan richting Amsterdam op maandag 22 augustus niet op tijd en niet volledig beschikbaar zou worden. Meteen werd dat in de media gecommuniceerd vanwege te verwachten problemen in de ochtendspits. Uiteindelijk waren de sloopwerkzaamheden in de nacht van zondag 21 op maandag 22 augustus om 01:00 uur afgerond. De verplaatsing van de spoorbrug kon direct hierna starten en was kort daarna, om 05:30 uur gereed waarmee de brug op zijn definitieve plek lag. De ochtendspits op maandag 22 augustus in het autoverkeer liep enige vertraging op. Herstel van het beschadigde asfalt, ondanks een fors zandpakket ter bescherming tegen vallende brokstukken, nam nog enige uren in beslag. Om 06:20 uur waren de rijstroken van de A1 richting Amersfoort weer beschikbaar en om 16:30 uur alle rijstroken in de richting Amsterdam, waarna het autoverkeer weer volledig vrij gegeven werd.
Van de werkzaamheden is door RWS een video-timelapse gemaakt en deze is o.a. te vinden op Facebook Bezoekerscentrum SAA.
Omgelegde A1 tussen Diemen en Muiderberg
Omleidingsroutes snelwegen en afgesloten wegen Knooppunt Muiderberg tijdens werkweekend 19 - 22 augustus 2016. Tussen de knooppunten Diemen en Muiderberg was er een volledige afsluiting van de A1 die bij de voortgang van de werkzaamheden gedeeltelijk weer kon worden vrijgegeven. Op maandagmorgen, 22 augustus om 06:20 uur waren de rijstroken van de A1 richting Amersfoort weer beschikbaar en om 16:30 uur alle rijstroken in de richting Amsterdam, waarna het autoverkeer weer volledig vrij gegeven werd. Bron: Rijkswaterstaat.
Hieronder een impressie van de werkzaamheden aan de spoorbrug die gemaakt zijn op 20 en 21 augustus 2016 zoals deze ook eerder zijn gepubliceerd op de website van Rijkswaterstaat en de Facebookpagina Bezoekerscentrum SAA.
De foto's zijn gemaakt door fotograaf Gerrit Serné in opdracht van RWS. De beelden spreken voor zich of zijn toegelicht in de teksten hierboven.
Locatie A1 Muiderberg, slopen spoorviaduct en verschuiven spoorbrug
Locatie A1 Muiderberg, slopen spoorviaduct en verschuiven spoorbrug
Foto: Your Captain Luchtfotografie, 20 augustus 2016.
Foto: Your Captain Luchtfotografie, 21 augustus 2016.
Foto: Your Captain Luchtfotografie, 21 augustus 2016.
Foto: Your Captain Luchtfotografie, 21 augustus 2016.
Foto: Your Captain Luchtfotografie, 21 augustus 2016.
Tijdens de 7-daagse buitendienststelling van het spoortraject tussen Weesp en Almere Oostvaarders - van 19 t/m 26 augustus 2016 - werden door Your Captain Luchtfotografie en Gerrit Serné veel foto’s gemaakt in opdracht van ProRail.
In deze 7-daagse periode tijdens de laatste zomervakantieweek in de regio werden diverse werkzaamheden op verschillende werkplekken gebundeld of liftten mee met andere.
ProRail stelde dit beeldmateriaal voor deze website beschikbaar; verdere verspreiding is zonder toestemming van ProRail niet toegestaan.
Hieronder 10 luchtfoto’s gemaakt op 21 augustus 2016 en 7 foto’s gemaakt op 22 augustus 2016 op ground zero van de Almeerse stations. In Almere Centraal werden de keersporen inclusief het nieuwe wisselcomplex op zijn paats gelegd, op andere plekken werden geluidschermen aangelegd. Op onderstaande foto’s is veel werkmaterieel te zien.
Almere Poort
Almere Centraal
Almere Centraal
Almere Centraal
Almere Centraal
Almere Centraal
Almere Parkwijk
Almere Parkwijk
Almere Buiten
Almere Oostvaarders
Foto's hierboven en hiernaast: ten oosten van station Almere Centraal werden een wisselcomplex en keersporen aangelegd. Het wisselcomplex was vooraf langs de spoordijk voorgebouwd en werd in secties ingehesen en op zijn plek gelegd. Met thermietlassen werden de spoordelen aan elkaar gelast. Meer over deze techniek op de website van Nico Spilt, Langs de rails, kijk hier. Foto's: Gerrit Serné, 22 augustus 2016.
Werkzaamheden op station Almere Parkwijk. Foto's: Gerrit Serné, 22 augustus 2016.
Trein 4940 als eerste over de brug op vrijdag 26 augustus om 12:47 uur.
Trein 4940 met de treinstellen SLT 2624 + 2417 had de eer om 12:47 uur, met een kleine vertraging van 7 minuten wegens langzaam rijden (12:40 +7’, Naarden=Bussum v: 12:33) als eerste trein over de nieuwe Zandhazenbrug bij Muiderberg te rijden. De trein reed niet verder dan Almere Centraal (in plaats van de normale kering in Oostvaarders) vanwege uitgelopen werkzaamheden aan de oostzijde van Almere Centraal, waardoor tot plm. 21:00 tussen Almere Centraal en Lelystad nog geen treinverkeer mogelijk was. De machinist en enkele treinreizigers kregen van ProRail een bosje bloemen uitgereikt.
De op de bouwlocatie verzamelde pers, genodigden en ProRailers verwelkomden de trein met een enthousiast gezwaai,terwijl vanuit een helikopter luchtopnamen gemaakt werden.
Daarna kwam het overige treinverkeer op gang met keringen in Almere Centraal.
Rijkswaterstaat werkt het komende jaar aan de verbreding van de A1 ter plaatse waarvoor nu de ruimte ontstaan is.
Muiderberg, 26 augustus 2016. Een laatste inspectie van de spoorbrug waarna de verzamelde pers de eerste trein opwachtte. Om 12:47 uur reed trein 4940 (Utrecht Almere, voorop SLT-stel 2624) langzaam over de nieuwe Zandhazenbrug. Beide foto’s: Jouke Schaafsma.
Muiderberg, 26 augustus 2016. Trein 4940 nadert de spoorbrug en werd opgewacht door ProRailers waaronder Directeur Pier Eringa (links vooraan) en de uitgenodigde pers waarbij het glas ter verwelkoming geheven werd. Foto links: Stefan Verkerk, foto rechts: Jouke Schaafsma.
Almere Centraal, 26 augustus 2016. Enkele treinreizigers en de machinist kregen van ProRail een bosje bloemen uitgereikt. Beide foto's: ProRail, fotograaf Stefan Verkerk.
Almere Centraal, 26 augustus 2016. Tijd voor een feestje. Foto: ProRail, fotograaf Stefan Verkerk.
Almere Centraal, 26 augustus 2016. De openingstrein 4940 (hier zichtbaar SLT 2417) kort na aankomst om 13:00 uur in Almere Centraal. Het materieel keerde leeg terug in de richting Naarden=Bussum. Als tweede aankomsttrein over de brug kwam SLT 2403 binnen en deze keerde retour naar Hoofddorp. Als derde kwam een Intercity uit Vlissingen binnen (VIRM) die ook retour ging. Daarna werd het treinverkeer ten westen van Almere Centraal zoveel mogelijk aangepast in verband met de tijdelijke beperkingen Almere Lelystad (uitlopen werkzaamheden oostkant). Beide foto’s: Edward Bary.
Vernieuwing Vechtbruggen: sluitstuk van een zeer groot spoovernieuwingsproject in de Randstad
Het vernieuwen van de Vechtbruggen bij Weesp is onderdeel van het project OV SAAL. De bruggen vormen een belangrijke schakel in de vervoersassen per spoor Schiphol Amsterdam Almere Lelystad (zuidtangent/Zuidtak/Flevolijn) en Amsterdam Amersfoort (de zogenaamde Gooilijn). Het OV SAAL-project van 900 miljoen euro is bedoeld om ruimte te maken voor meer treinen. En dat gaat medio december 2016 in, met de start van de dienstregeling 2017. In twee weekenden, op 8/9 oktober (noordelijke brug) en 5/6 november 2016 (zuidelijke brug), elk tijdens een tweedaagse, 54-urige buitendienststelling werden nieuwe, zogenaamde brugvallen geplaatst.
De nieuwe brugvallen bij Weesp isoleren het spoorgeluid beter. Een voorwaarde om het treinverkeer daar te laten groeien tot 40 treinen per uur in de spits. De Vechtbruggen bij Weesp zijn daarmee één van de drukst bereden beweegbare spoorbruggen van Nederland.
Met enorme precisie en groot vakmanschap is in het weekend van 5 en 6 november de tweede nieuwe spoorbrug over de Vecht in Weesp ingevaren. De bruggen zijn stiller en kunnen sneller open en dicht. Bovendien is er nu ruimte voor meer treinen.
Waterkoud
Het vervangen van de 20 meter lange Vechtbruggen bij Weesp was, zoals zoveel mijlpalen in het project OV SAAL, ook weer een huzarenstukje op zichzelf. Op zaterdag 5 november is door middel van pontons en vijzels op ingenieuze wijze de zogenoemde brugval uit de zuidelijke oude ophaalbrug gehaald, weggevaren en vervangen door een splinternieuw brugdeel. Millimeterwerk dus. Het was waterkoud, maar er is hard doorgebikkeld. Goed te zien op de onderstaande foto’s van ProRail.
Geschiedenis Vechtbrug Weesp
Ooit was de Vechtbrug bij Weesp (website "Langs de rails", Nico Spilt: Weesp in vroeger tijden) een dubbelsporige draaibrug zonder bovenleiding, waar geëlektrificeerde treinen dus door moesten rollen, met uitgeschakelde tractie. Als gevolg van de bouw van de Flevolijn werd de oude tweesporige draaibrug over de Vecht (km 13.468) in 1984/1985 vervangen door twee dubbelsporige ophaalbruggen met twee valdelen (brugliggers) die volledig van bovenleiding is voorzien en vier sporen bevat. Eerst werd de noordelijke brug aangelegd, daarna de zuidelijke. De aanleg van de nieuwe sporensituatie in Weesp duurde van 1982 tot 1987. Na een bouwtijd van zeven jaar van de hele Flevolijn werd met ingang van de nieuwe dienstregeling op 31 mei 1987 de spoorlijn tussen Weesp en Almere Buiten voor reizigersvervoer opengesteld. De treinen keerden op “Almere 5”, een werknaam voor het latere Almere Oostvaarders. Voorafgaande hieraan vond op 29 mei 1987 de officiële ingebruikneming plaats, gevolgd door een open dag voor het publiek op 30 mei. Nog altijd vormen dit soort beweegbare bruggen een belangrijk onderdeel van de spoorinfrastructuur. Het laat in één oogopslag het belang van spoor- en vaarwegen zien voor Nederland. Beide dienen zo veel mogelijk beschikbaar te zijn, met oog voor de omgeving. De nieuwe bruggen zijn een stuk stiller (7dB) dan de oude en kunnen sneller open en dicht.
De laatste schakel: stille bruggen
De Vechtbruggen bij Weesp zijn misschien wel de drukst bereden beweegbare spoorbruggen van Nederland. Er rijden vanaf eind 2016 meer treinen, tot 40 treinen per uur (!), waarvan 37 reizigerstreinen in de spits en 3 goederentreinen. Voor de omwonenden, die er onder meer in woonboten, pal naast wonen, wordt de brug daarom geluidsarmer gemaakt. Ook kan de brug dan sneller omhoog en omlaag.
OV SAAL: Totale vernieuwing druk spoortraject
Met het vervangen van deze 20 meter lange spoorbruggen over de Vecht, worden de laatste meters spoorvernieuwing gedaan van het project OV SAAL korte termijn, zoals het voluit heet. Er werden sinds 2010 ruim 3 miljoen manuren in gestoken, 3 miljoen kilo staal, 60 kilometer aan spoorstaven en 40 kilometer aan nieuwe bovenleiding.
Het project maakt mogelijk dat er meer treinen tussen Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad kunnen rijden. Eind 2016 zijn dat er vier per uur extra in de spits. Daarmee verbetert de verbinding tussen die steden, maar ook voor de reizigers die tussen Noord-Nederland en de Randstad reizen (vanaf Zwolle via Hanzelijn/Flevolijn).
OV SAAL bestond als project uit een aaneenrijging van mijlpalen. De drukke spoorcorridor werd telkens in stapjes, veelal in weekenden, verbeterd. Zoals de nieuwe spoorbrug over de Amstel, fly-overs bij knooppunt Riekerpolder, de bouw van de Schinkelbrug, nieuwe keersporen en wissels in Almere, 8 kilometer spoorverdubbeling tussen Schiphol en Duivendrecht, uitbreiding van station Amsterdam RAI en werk aan zestien viaducten die zijn gesloopt en vervangen, al dan niet in combinatie met vervanging, uitbreiding en stiller maken.
Het betekende ook vijf jaar hinder voor treinreizigers, automobilisten, omwonenden, fietsers, scheepvaart en luchtverkeer. Met het vervangen van de Vechtbruggen was dat voor veel van hen de laatste keer. Er konden geen treinen rijden op zaterdag 5 en zondag 6 november. Overigens is er nog wel ander werk dan spoorwerk voor project OV SAAL. Komende maanden wordt nog hard doorgewerkt bijvoorbeeld aan de opbouw van de geluidsschermen in Almere.
Bovenstaande foto's ProRail. Nieuws- en Persberichten ProRail van 5 en 7 november 2016.
Voor Rudi van Schaik, woonachtig in Weesp, waren de werkzaamheden een uitgelezen kans voor een fotoreportage. Een selectie hiervan hieronder met 9 foto's.
Weesp. Foto links, 4 november 2016. Op vrijdag lag het nieuwe brugdekdeel afgemeerd op een ponton, in afwachting van het invaren. De kerktoren van de Sint-Laurentiuskerk op de achtergrond met torenspits was op dat moment nog intact; vier dagen later, op dinsdagavond 8 november brak brand uit. De torenspits stortte iets voor negen uur 's avonds grotendeels in. Het gebouw staat in het centrum van Weesp aan de Herengracht. Foto rechts: 5 november 2016. Het oude brugdekdeel wordt hier weggedraaid.
Weesp, 5 november 2016. Foto links: het oude brugdekdeel is 90 graden gedraaid. Foto rechts: de oude en nieuwe brugdekdelen naast elkaar.
Weesp, 5 november 2016. Het nieuwe brugdekdeel wordt ingevaren en daarna ingedraaid. Dit gebeurt rond 13:45 uur.
Weesp, 5 november 2016. Foto links: het nieuwe brugdekdeel moet nog horizontaal zakken. Foto rechts: het nieuwe brugdekdeel ligt horizontaal op z'n plek, terwijl brug omhoog staat.
Weesp, 5 november 2016. Als de avondschemering valt en dreigende wolkenluchten zich boven de Vechtbruggen samenpakken, is de feitelijke klus zo goed als geklaard en vindt de verdere afwerking plaats.
Bronnen:
Nieuws- en Persberichten ProRail, Rijkswaterstaat en NS van 15 en 16 aug.