Delft, ca. 1928. Vertrek van een trein naar Den Haag achter een stoomloc uit de serie 1600. Links molen 'De Roos' die er nu nog steeds staat en voor de bouw van de tunnel zelfs een tiental meters tijdelijk verplaatst moest worden en weer terug gezet is op het tunneldak. Sinds 1965 liep de spoorlijn over een betonnen viaduct op ongeveer het oude baantracé. Het viaduct wordt weer gesloopt (voorjaar 2015). Omslagfoto is afkomstig van tijdschrift, een “huisblad” van de Beyer Peacock locomotieffabriek en draagt de titel: The Beyer Peacock Quarterly Review, July 1928. De stoom uit de loc bedekt het niet leesbare locnummer op de bufferbalk. Mogelijk is de foto geretoucheerd met wat extra stoom zodat het locnummer bewust niet leesbaar gemaakt is. De loc is namelijk niet door Beyer Peacock gebouwd. Collectie Ton Pruissen.

---

De laatste afwerkingen

In het najaar werd volop gewerkt aan de stationsinrichting. Het ondergrondse perron kreeg zo weinig mogelijk obstakels, maar wel fraaie banken. Foto: ProRail, 2 september 2014.

Groot afscheid van de laatste trein in Delft. Zaterdagnacht was het zover… om 01:25 uur (zondag 22 februari 2015) reed voor de allerlaatste keer een trein over het spoorviaduct in Delft (trein 28202, SLT 2656 en 2416). En dat wilden veel Delftenaren niet missen! Honderden bewoners stonden midden in de nacht langs het viaduct, de Phoenixstraat en de Spoorsingel om de allerlaatste trein uit te zwaaien. Vanuit de trein werd uitbundig teruggezwaaid door de 400 geluksvogels die een kaartje voor deze unieke treinrit hadden bemachtigd. Het spoorviaduct was voor deze gelegenheid zelfs in de spotlights gezet zodat iedereen het spektakel goed kon zien. De laatste trein werd uitgeleide gedaan onder begeleiding van een orkest. Vlakbij de verlichte molen De Roos werd de sprinter enige minuten op het viaduct gestopt. Dit was ondermeer om de vele mensen met camera’s en mobieltjes - zowel op de molen - als in de trein, gelegenheid te geven dit historische moment vast te leggen. De Delftenaren vierden het moment allemaal op hun eigen manier. Studenten maakten een groot spandoek met daarop de tekst 'Dag Trein'. Ook voor Tilly Kaisiepo (64) die sinds 1963 in Delft woont was het een bijzondere nacht: 'Ik heb nog meegemaakt dat het viaduct werd gebouwd. Nu ben ik er bij als de laatste trein er overheen rijdt. Dat wilde ik niet missen.’ Van zondag 22 tot en met vrijdag 27 februari is er geen treinverkeer mogelijk tussen Schiedam en Den Haag Centraal in verband met het aansluiten van het spoor op het tunneltracé. NS zet deze zes dagen bussen in. Kijk voor meer informatie daarover op ns.nl/treinverkeerdelft en raadpleeg de NS Reisplanner voor vertrek. Op zaterdag 28 februari gingen de treinen in de tunnel rijden en ook stoppen in het prachtige, nieuwe station. Iedereen was welkom om die dag in het nieuwe station te komen kijken! Bron/foto: Nieuwsbericht van ProRail op 23 februari 2015.

Delft, 22 februari 2015. Foto's: Stefan Verkerk.

Enkele sfeerfoto’s gemaakt door Henk Koster op 5 maart 2015, kort na de ingebruikname van station en tunnel. Rondom het nieuwe station van Delft is het nog een grote bouwput. En dat zal nog wel een paar jaar zo blijven. Inmiddels is gestart met de sloop van het viaduct. Ook de aanleg van nieuwe tramrails is nog volop “under Construction”. Over de ruime stationshal is een bijzonder plafond aangebracht: op bedrukte lamellen staat een oude stadskaart uit ca. 1877 afgebeeld. Het is een fraai station geworden, maar het is nog niet helemaal klaar. Er is nog maar één tunnelbuis in gebruik met twee sporen. De tweede buis volgt in 2017. Op de foto’s is duidelijk zichtbaar het afgesloten, nog niet in gebruik zijnde gedeelte. Lift en roltrappen zijn aan die kant ook nog niet aangebracht. Sommige bewoners langs het oude spoorviaduct gaan de trein nog missen, althans het uitzicht daar op getuige de aandoenlijke afscheidstekst op de ramen. Toch vormde het viaduct een stedenbouwkundige barrière, die de stad in twee helften deelde. Je woonde of ten oosten van de spoorbaan of ten westen ervan. De vele onderdoorgangen leverden druk verkeer op. De Gemeente gaat de hele spoorzone herontwikkelen, waarbij de bovengrondse ruimte zoveel mogelijk weer een eenheid zal worden. De geparkeerde klassiekers op één van deze foto’s hebben meer geluk, ze zijn precies even oud als het spoorviaduct, maar zijn nog lang niet afgeschreven! Het zijn een Volvo P13134 Amazon en een Peugeot 404. Het bouwjaar van beide auto’s is 1965, het jaar dat het spoorviaduct in gebruik werd genomen.

Station Delft swingend geopend

Het nieuwe ondergrondse station Delft is donderdag 9 april 2015 officieel en feestelijk geopend met muziek. Met een ceremoniële handeling door de gemeente Delft, NS en ProRail is het station dan nu echt in gebruik genomen.
Op een stralende dag en onder grote belangstelling werd in de centrale hal een speciaal gecomponeerd lied gezongen door een zangeres en een groot kinderenkoor. Onder groot applaus van reizigers en geïnteresseerde bezoekers. Ook de naam van de spoortunnel is hierbij onthuld: de Willem van Oranjetunnel. Alle aanwezigen op het station werden gedurende de dag getrakteerd op bijzondere optredens van Delftse artiesten. Het was een stralende dag met stralende mensen!

Laatste werkzaamheden

Het station was al enkele weken open, maar nu zijn ook de meerdere vormen van openbaar vervoer aangesloten. Ook de laatste winkels hebben hun deuren geopend, zodat reizigers kunnen genieten van een prettig verblijf op het gloednieuwe openbaar-vervoerknooppunt. ProRail start binnenkort met de werkzaamheden aan de tweede tunnelbuis. Die kan dan in 2017 worden opgeleverd.

Bron: Nieuwsbericht ProRail dd. 10 april 2015

The day(s) after, de onttakeling van een stadshart

In de dagen na de ingebruikneming van de spoortunnel (op 28 februari 2015) wacht nog een grote klus bovengronds: het slopen van het tweesporige viaduct en de herinrichting van de spoorzone als geheel. Dit zal nog geruime tijd in beslag nemen voordat de ontworpen stedenbouwkundige eindsituatie zal zijn bereikt. Er is geen trein meer te zien, maar de verbouwing naar de eindsituatie zullen wij op gepaste momenten blijven volgen. Fotograaf Henk Koster stelde graag zijn beelden beschikbaar voor deze website. Zijn fotografisch oog laat enkele bijzondere beelden zien. Daarbij houden we zoveel mogelijk de chronologisch volgorde aan. De locaties zijn wel bekend, waar nodig geven de bijschriften wat extra toelichting of opmerkelijke details.

		Deze 7 foto's zijn door Henk Koster gemaakt op 5 maart 2015, enkele dagen na de ingebruikneming van de tunnel. Geen trein meer te zien of te horen, geen reizigers meer om een praatje mee aan te knopen. De pictogrammen van het perrontunneltje zijn provisorisch afgeplakt. De stationsuitgang naar de Coenderstraat is nog via het tunneltje te gebruiken voor voetgangers om bij de geparkeerde auto's te komen, om opgehaald te worden of een taxi te nemen. Of om gewoon naar de andere kant van de spoorbaan te lopen. Op de foto links boven ligt dat spoor er trouwens nog. De seinen zijn gedoofd, het uitrijsein 24 van het spoor naar Rijswijk staat er wat verdwaasd bij....de lampen branden niet meer. Het is tijd voor verandering, het wachten is op de slopers. Begin april werd daadwerkelijk met de sloop van het viaduct begonnen. Molen De Roos staat weer fier op zijn plek, bovenop de tunnel, dat wel. Delft zal nooit meer zijn was het was, althans het gebied van de spoorzone. Het luchtspoor is verleden tijd.

Delft, 5 maart 2015. Einst und Jetzt, zoals de Duitsers dat plegen te zeggen. Wij houden het op een beeldvergelijking tussen Vroeger en Nu. Het station, als plek van ontmoeting van de vertrekkende en aankomende reiziger. Van Vaarwel, Tot ziens of Welkom. Een plek voor je bagage, je treinkaartje kopen, een kopje koffie, een krantje, de stationskapper misschien,....tot de (stoom)trein vertrekt of aankomt. De nieuwe OV-terminal tekent de moderne tijd. De snelle hap in de Broodjeszaak, de OV-chippaal met poortjes om in- en uit te checken, moderne, milieuvriendelijke bussen met minder CO2-uitstoot op het nieuwe stationsplein. Nieuwe tijden, het nieuwe reizen. Het oude monumentale stationsgebouw dateert van 1886, naar een ontwerp van Ir. C.B. Posthumus Meyjes en zal bewaard blijven en een commerciële functie krijgen. Foto's Henk Koster.

---

		Deze 7 foto's zijn door Henk Koster gemaakt op 30 maart 2015. De ontmanteling van de sporen is in volle gang. De sporen en de bovenleiding op het gedeelte vanaf de perrons tot het eigenlijke spoorviaduct zijn verdwenen en ook de bovenleidingen op het spoorviaduct zijn al gesloopt. Wat rest is een gapend gat. Begin april werd daadwerkelijk met de sloop van het viaduct begonnen. De hoofdingang van het nieuwe ondergrondse station en Stadskantoor in Delft ligt sinds maart 2015 aan het Stationsplein en langs de Westersingelgracht. Op het Stationsplein is het busstation en onder dit Stationsplein een fietsenstalling voor 5000 fietsen. Na afbraak van het spoorwegviaduct wordt aan de Coenderstraat de ingang van het Stadskantoor gebouwd. De tramrails worden weer teruggelegd langs de Singelgracht.

---

De stedenbouwkundige invulling van de spoorzone in Delft is - na de ingebruikneming van de tunnel op 28 februari 2015 - eind september 2015 nog volop gaande. Van het luchtspoor is inmiddels niets meer over. De spoorzone is veranderd in een grote bouwput. Het hele stationsgebied is omgeven door bouwkranen en graafmachines. Hieronder een serie foto’s van Henk Koster, gemaakt op vrijdag 25 september 2015.

Vlak langs de achterkant van het oude en nieuwe stationsgebouw worden damwanden ingedrukt. De klok in de scheve toren van de Oude Kerk ziet al eeuwen toe hoe de oude stad verandert. Die scheve toren staat trouwens al een tijdje scheef, dat ligt niet aan de tunnelbouw.
De tramtunnel onder het spoor ligt er wat verloren bij. De spoorbaan die erbovenop lag is verdwenen, maar de trams rijden er nog steeds onderdoor. Binnenkort zullen ook deze plaatjes tot het verleden behoren.
Phoenixstraat, met op de achtergrond molen De Roos.		De trambaan langs het station wordt verlegd. De tram krijgt hier in de Phoenixstraat een vrije baan.
Westvest. De tramhalte voor het station is bijna klaar. De tram volgt nu nog het bestaande tracé tussen het overige verkeer.

Spoorzone Delft in 2016

Wat ging vooraf in 2015. Van zondag 22 tot en met vrijdag 27 februari 2015 was er geen treinverkeer mogelijk tussen Schiedam en Den Haag Centraal in verband met het aansluiten van het spoor op het tunneltracé. NS zette deze zes dagen bussen in.
Op zaterdag 28 februari gingen de treinen in de tunnel rijden en ook stoppen in het prachtige, nieuwe station. Iedereen was welkom om die dag in het nieuwe station te komen kijken!
Op 9 april 2015 werd het nieuwe station in Delft en de tunnel feestelijk geopend. In de periode daarna tot augustus 2015 werd het spoorviaduct gesloopt en werden de voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd voor de bouw van een tweede tunnelbuis met eveneens twee sporen. Gereed in 2017. De foto’s van Henk Koster, gemaakt op 24 mei 2016 geven een impressie van de werkzaamheden.
Meer gedetailleerde informaties en de planning zijn te vinden op de website Spoorzone Delft en op de website van ProRail.

De voortgang van de bouw van de tweede tunnelbuis vordert gestaag. De volgende foto’s van Henk Koster zijn gemaakt op 7 september 2016 en geven een impressie van de werkzaamheden. En omdat het altijd aardig is om te kunnen vergelijken, wordt ook nog even teruggeblikt naar 5 maart 2015 en 25 september 2015, met situaties die nu alweer verdwenen zijn.

Delft, 7 september 2016. Een gedeelte van het tunneltracé is inmiddels overdekt. De stalen pijpen die nodig waren om de zijwanden op hun plaats te houden zijn daar al weggehaald. Molen De Roos overleeft alles.
Delft, 7 september 2016. Het oude en nieuwe station naast elkaar in een blik gevangen. Voor het station worden nog meer tramrails aangelegd.
Delft, tramtunnel. Foto links op 7 september 2016 en foto rechts op 25 september 2015.
Delft, 5 maart 2015. Een terugblik: deze tramhaltes zijn inmiddels verleden tijd.
Delft, 5 maart 2015.

---

Bronnen en referenties: