[0] [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [8A] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [20] [21] [22] [23] [24] [25] [26]

Bruggen en tunnels

Op deze pagina foto’s van spoorbruggen en spoortunnels in verleden en heden. In de laatste decennia van de vorige eeuw werden veel bruggen vervangen door tunnels of vernieuwd. Bekend zijn onder andere:
  • de Velsertunnel tussen Santpoort en Beverwijk,
  • de Hemtunnel tussen Amsterdam Sloterdijk en Zaandam (vervanging Hembrug),
  • de Willemstunnel tussen Rotterdam Centraal en Rotterdam Zuid (vervanging De Hef en Maasbruggen),
  • de Lekbrug bij Culemborg (vernieuwing),
  • de spoorbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal bij Schalkwijk (vernieuwing en verschuiving),
  • de Vechtbruggen bij Weesp (vernieuwing en spoorverdubbeling),
  • de Noordhollands Kanaalbrug bij Alkmaar (vernieuwing),
  • de Rijnbruggen bij Rhenen en Arnhem,
  • de Waalbrug bij Nijmegen,
  • de IJsselbrug bij Zwolle en Deventer,
  • de Waalbrug bij Zaltbommel,
  • de Maasbrug bij Hedel,
  • de spoorbruggen over het Amsterdam-Rijnkanaal bij Utrecht (vernieuwing en spoorverdubbeling),
  • (verdiepte) open tunnelbakken en tunnels bij Almelo, Best, Rijswijk en Abcoude en
  • de Schipholtunnel.

Van een aantal van deze grote infrastructurele werken oude en nieuwe foto’s hiervan de komende tijd op deze website.

Relevante en interessante websites:
Spoortechniek.nl: http://www.spoortechniek.nl/joomla/index.php?option=com_content&view=category&id=22:bruggen-en-tunnels&Itemid=40

Het Utrechts Archief: http://www.hetutrechtsarchief.nl/ collectie beeldmateriaal fotografische documenten 1980 – 1990

Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlandstalige_Wikipedia

Als eerste de bouw van de Hemtunnel.

Hemspoortunnel/Hembrug

De Hemtunnel is een spoortunnel onder het Noordzeekanaal en ligt in de spoorlijn Amsterdam – Alkmaar, tussen de stations Amsterdam Sloterdijk en Zaandam. De tunnel werd in gebruik genomen in 1983 ter vervanging van de Hembrug. De tunnel werd gebouwd, omdat deze uit 1912 daterende draaibrug een steeds groter obstakel werd zowel voor het groeiende scheepvaartverkeer, als voor het spoorwegverkeer. Omdat niet al het goederenvervoer van en naar de Hoogovens te IJmuiden via de Velsertunnel kan, vanwege de steile hellingen, moet dit via Zaandam worden afgewikkeld. Daarom kreeg de Hemtunnel langere hellingen en een derde spoor om extra capaciteit voor het goederenverkeer te hebben.
Met de ingebruikname van de Hemtunnel werd de eerste fase van het nieuwe station Sloterdijk in gebruik genomen en ook Zaandam kreeg een nieuw station.
De aanleg van de Hemspoortunnel was een groot project. In 1973 brachten Rijkswaterstaat, de Nederlandse Spoorwegen en de gemeentes Amsterdam en Zaanstad een nota over het Hemspoortunnelproject uit. De minister van Verkeer en Waterstaat gaf in 1975 de opdracht om tot uitvoering van het project over te gaan. Naast de tunnelwerken en de twee nieuwe stations, moest er ook in totaal 8,5 kilometer aan spoor nieuw aangelegd of verlegd worden en een aantal ongelijkvloerse kruisingen met wegen gebouwd worden. De tunnel heeft drie rijkokers met ieder één spoor. Alle sporen zijn geschikt voor zowel personen- als goederenvervoer. De middelste tunnelbuis heeft bredere maten en is daarom geschikt voor bredere transporten. Over de gehele lengte van de tunnelbuizen zijn verhoogde looppaden aangelegd voor onderhoudspersoneel. Tevens kan men via deze paden de tunnel verlaten in geval van nood. De tunnel is met toeritten in totaal 2400 meter lang. De breedte van de tunnel is 21,5, de hoogte 8,75 meter. Het diepste punt van de tunnel ligt op 26,25 meter beneden N.A.P. De diepte van het kanaal boven de tunnel is 15 meter. En de maximale helling bedraagt 1 op 40. De tunnel is gebouwd door middel van een afzinkmethode.
De tunnel werd op 19 mei 1983 officieel geopend door Koningin Beatrix.
(bron: Wikipedia http://nl.wikipedia.org/wiki/Hemtunnel).

De NVBS Afdeling Amsterdam organiseerde op 6 mei 1978 een excursie naar de spoorwerken Hemspoortunnel. De tunnel heeft drie rijkokers met ieder één spoor. Alle sporen zijn geschikt voor zowel personen- als goederenvervoer. De middelste tunnelbuis heeft bredere maten en is daarom geschikt voor bredere transporten. Over de gehele lengte van de tunnelbuizen zijn verhoogde looppaden aangelegd voor onderhoudspersoneel. Tevens kan men via deze paden de tunnel verlaten in geval van nood. De tunnel is met toeritten in totaal 2400 meter lang. De breedte van de tunnel is 21,5, de hoogte 8,75 meter. Het diepste punt van de tunnel ligt op 26,25 meter beneden N.A.P. De diepte van het kanaal boven de tunnel is 15 meter. En de maximale helling bedraagt 1 op 40. De tunnel is gebouwd door middel van een afzinkmethode. De tunnel werd op 19 mei 1983 officieel geopend door Koningin Beatrix. Op deze foto de driesporige tunnelmoten in het bouwdok. De NVBS Afdeling Amsterdam organiseerde op 6 mei 1978 een excursie naar de spoorwerken Hemspoortunnel. De Hemtunnel is een spoortunnel onder het Noordzeekanaal en ligt in de spoorlijn Amsterdam – Alkmaar, tussen de stations Amsterdam Sloterdijk en Zaandam. De tunnel werd in gebruik genomen in 1983 ter vervanging van de Hembrug. De tunnel werd gebouwd, omdat deze uit 1912 daterende draaibrug een steeds groter obstakel werd zowel voor het groeiende scheepvaartverkeer, als voor het spoorwegverkeer. Omdat niet al het goederenvervoer van en naar de Hoogovens te IJmuiden via de Velsertunnel kan, vanwege de steile hellingen, moet dit via Zaandam worden afgewikkeld. Daarom kreeg de Hemtunnel langere hellingen en een derde spoor om extra capaciteit voor het goederenverkeer te hebben. Op deze foto de driesporige tunnelmoten in het bouwdok.
De NVBS Afdeling Amsterdam organiseerde op 6 mei 1978 een excursie naar de spoorwerken Hemspoortunnel. Met de ingebruikname van de Hemtunnel werd de eerste fase van het nieuwe station Sloterdijk in gebruik genomen en ook Zaandam kreeg een nieuw station. De aanleg van de Hemspoortunnel was een groot project. In 1973 brachten Rijkswaterstaat, de Nederlandse Spoorwegen en de gemeentes Amsterdam en Zaanstad een nota over het Hemspoortunnelproject uit. De minister van Verkeer en Waterstaat gaf in 1975 de opdracht om tot uitvoering van het project over te gaan. Naast de tunnelwerken en de twee nieuwe stations, moest er ook in totaal 8,5 kilometer aan spoor nieuw aangelegd of verlegd worden en een aantal ongelijkvloerse kruisingen met wegen gebouwd worden. Op deze foto de driesporige tunnelmoten in het bouwdok. De NVBS Afdeling Amsterdam organiseerde op 6 mei 1978 een excursie naar de spoorwerken Hemspoortunnel. Met de ingebruikname van de Hemtunnel werd de eerste fase van het nieuwe station Sloterdijk in gebruik genomen en ook Zaandam kreeg een nieuw station. De aanleg van de Hemspoortunnel was een groot project. In 1973 brachten Rijkswaterstaat, de Nederlandse Spoorwegen en de gemeentes Amsterdam en Zaanstad een nota over het Hemspoortunnelproject uit. De minister van Verkeer en Waterstaat gaf in 1975 de opdracht om tot uitvoering van het project over te gaan. Naast de tunnelwerken en de twee nieuwe stations, moest er ook in totaal 8,5 kilometer aan spoor nieuw aangelegd of verlegd worden en een aantal ongelijkvloerse kruisingen met wegen gebouwd worden. Op deze foto de driesporige tunnelmoten in het bouwdok. De Hemspoortunnel is dus een voorbeeld van een afgezonken tunnel, waarbij – na het verslepen naar de juiste plek -, de afzinkmethode werd toegepast.
De NVBS Afdeling Amsterdam organiseerde op 6 mei 1978 een excursie naar de spoorwerken Hemspoortunnel. Op deze foto de driesporige tunnelmoten in het bouwdok. De NVBS Afdeling Amsterdam organiseerde op 6 mei 1978 een excursie naar de spoorwerken Hemspoortunnel. Op deze foto de driesporige tunnelmoten in het bouwdok.
De NVBS Afdeling Amsterdam organiseerde op 6 mei 1978 een excursie naar de spoorwerken Hemspoortunnel. Met een speciale bus (een Kromhout Verheul, zogenaamde tikker, van het GVB Amsterdam uit 1957) werden de excursiegangers naar diverse bouwlocaties vervoerd. Het bouwdok waar omstreeks 1980 de caissons werden gebouwd voor de Hemspoortunnel. Foto: Het Utrechts Archief (beeldbank 1980-1990 nummer 800027). De tunnelmoten werden later als drijvende betonnen bakken naar de juiste plek gevaren met sleepboten en afgezonken.
Gezicht op de in aanleg zijnde zuidelijke toegang van de Hemspoortunnel tussen Amsterdam Sloterdijk en Zaandam. Foto: Het Utrechts Archief (beeldbank 1980-1990 catalogusnummer 800019). Gezicht op de in aanleg zijnde Hemspoortunnel tussen Zaandam en Amsterdam Sloterdijk. Foto: Het Utrechts Archief (beeldbank 1980-1990 catalogusnummer 800026).
IJsselspoorbrug bij Zwolle

De eerste, nog enkelsporige brug, werd in gebruik genomen op 6 juni 1864. In de jaren dertig werd de brug dubbelsporig gemaakt. Daarbij werd eerst een nieuwe enkelsporige brug geplaatst op de reeds daarvoor geschikte pijlers. Op 21 januari 1935 reed de eerste officiële trein over de nieuwe brug, waarna de oude enkelsporige brug ook vervangen kon worden. Deze bruggen zijn in 1945 door het Duitse leger opgeblazen. Van de vervangende dubbelsporige brug, die nog maar 1 hoofdoverspanning kent, kwam het eerste spoor op 2 mei 1946 beschikbaar voor het treinverkeer. Enkele jaren later werd de lijn geëlektrificeerd en werd de brug voorzien van bovenleiding.
De oude spoorbrug bij Zwolle vormde een groot obstakel voor (vracht)schepen: de lage overbrugging en het beperkte vaargedeelte (onder de hefbrug) maakten dat dit een flessenhals was. Meerdere malen zijn er schepen tegen de brug aangevaren, wat vaak ook consequenties had voor het treinverkeer. De waterstanden bij de spoorbrug bij Zwolle zijn zodoende belangrijk voor de scheepvaart.
Op 10 juni 2011 reed er voor het laatste een trein over de brug. De oude spoorbrug zal gesloopt worden. ProRail gaat proberen om de nog steeds aanwezige 'eerste steen', op 7 oktober 1862 gelegd door de in Zwolle geboren minister J.R. Thorbecke, te sparen.
Vanwege de aanleg van de Hanzelijn was er een nieuwe brug nodig ter vervanging van de oude brug. De nieuwe spoorbrug ligt op Rijnvaarthoogte waardoor de scheepvaart gemakkelijker kan passeren en er geen beweegbaar gedeelte meer nodig is.
De brug is gebouwd naar een ontwerp van Quist Wintermans Architekten en in het weekend van 1 en 2 mei 2010 is de brug op zijn plaats gehesen. De nieuwe brug ligt enkele tientallen meters stroomopwaarts ten opzichte van de oude brug. De spoorbrug bestaat uit een dubbel spoor en een fietspad. De nieuwe spoorbrug heeft de naam Hanzeboog gekregen.
De nieuwe brug heeft een lengte van 1 kilometer en rust op 18 betonnen pijlers waardoor het water bij hoge waterstand meer ruimte heeft. De nieuwe brug werd tijdens het paasweekend van 2011 in de richting Amersfoort - Zwolle in gebruik genomen. Tijdens het daaropvolgende pinksterweekend is het spoor voor de richting Zwolle - Amersfoort aangesloten, waarmee vanaf 14 juni 2011 de nieuwe brug volledig in gebruik is genomen.
(bron: Wikipedia http://nl.wikipedia.org/wiki/Spoorbrug_Zwolle)

IJsselbrug Zwolle. De werkzaamheden aan de nieuwe IJsselbrug tussen Hattem en Zwolle en de aansluiting van de in aanbouw zijnde Hanzelijn vorderen goed. Op 26 april 2011 werd het spoor uit de richting Amersfoort naar Zwolle voor het eerst over de nieuw brug geleid. Op 31 mei 2011 zag de machinist van trein 736 Groningen - Schiphol vanuit ICM 4014 (cabine 2, sBK-zijde) zijn rijweg nog over de oude brug geleid. In het lange Pinksterweekeinde van zaterdag 11 tot en met maandag 13 juni werd in een grote buitendienststelling ook dit spoor omgebouwd, zodat vanaf 14 juni ook van Zwolle naar Amersfoort over de nieuwe brug gereden werd. De oude IJsselbrug zal gesloopt worden. Foto links: Bas van Heezik. Foto rechts: Wkipedia.

IJsselbrug Zwolle; 7 juli 2011. In deze 6 foto's (linker kolom van boven naar beneden, daarna rechter kolom van boven naar beneden) berijden we het spoor van (Amersfoort - ) Hattem naar Zwolle. Kort voor de nieuwe brug komen de Hanzelijnsporen (middelste twee sporen) samen met de sporen van de Veluwelijn (buitenste sporen) samen. De foto's zijn gemaakt uit trein 759 Schiphol - Groningen (ICM-treinstel 4037). Op de tweede foto is links nog juist de oude IJsselbrug te zien. Op de vijfde foto is rechts het oude rangeerterrein van Zwolle te zien, met links het inmiddels oude en verlaten tracé. Sinds 14 juni is de nieuwe IJsselbrug in beide richtingen volledig in gebruik. De treinen van de Hanzelijn zullen in december 2012 eveneens over de brug gaan rijden. Langs één zijde van de brug ligt een fietspad. Foto's: Edward Bary.
Zie voor luchtfoto's het speciale thema Extra/Fotografie, pagina [2] Luchtfotografie.

Bronnen en referenties:
  • ProRail, meer informatie, klik hier.
  • YouTube: video (Spoorbets): klik hier. Cabinerit over nieuwe IJsselbrug Zwolle op 4 mei 2011 van Wezep naar Zwolle.
  • YouTube: video (1972Bertus01): klik hier. Cabinerit over oude IJsselbrug Zwolle op 9 juni 2011 van Zwolle naar Wezep.
  • Website Stefan Verkerk: Hanzelijn-Hattem.nl, klik hier.
Waalbrug bij Zaltbommel

Een struinwandeling door de uiterwaarden van de Waal bij Neerijnen en Waardenburg levert veel verrassende beelden op. De flora en fauna is hier, in de Rijswaard, op zijn mooist, met een doorkijkje op oude en nieuwe technieken. De Dr. W. Hupkesbrug, de spoorbrug tussen Zaltbommel en Waardenburg (1869) in de spoorlijn Utrecht – ’s Hertogenbosch en de parallel daaraan gelegen Martinus Nijhoffbrug in de verkeersader A2 passeren hier de rivier de Waal. De Martinus Nijhoffbrug is een kabel- of tuibrug, de spoorbrug is een boogbrug. De verkeersbrug werd op 18 januari 1996 geopend door minister Jorritsma van Verkeer en Waterstaat. De brug is de vervanging van de oude en te smalle Bommelse Brug uit 1933, die in april 2007 werd gesloopt. De verkeersbrug is vernoemd naar de dichter Martinus Nijhoff. In het wellicht bekendste sonnet van Martinus Nijhoff, De moeder de vrouw, vertelt de dichter dat hij naar (Zalt)Bommel gaat om de (toen nieuwe) brug te zien, de voorganger van de huidige brug. In het gedicht wordt overigens niet zozeer de brug bezongen, als wel de psalmzingende vrouw die op een schip voorbijvaart. De spoorbrug ligt ten oosten van de verkeersbrug en is vernoemd naar de voormalig president-direkteur van de NS. Bron: Wikipedia. Lees ook hier alles over de levensloop van Dr. W. Hupkes. Foto's: Els Bary-Peters, 15 november 2012.