[00] [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]

Koningsdag 2018: NVBS-rondrit met treinstel 766

27 april 2018

Er moest een jaartje op gewacht worden, maar op Koningsdag 27 april 2018 kon de grote rondrit met Hondekoptreinstel 766 dan toch plaatsvinden. Vorig jaar moest de beoogde rit plotseling worden afgelast: het treinstel stond als gevolg van werkzaamheden in de regio in Onnen ‘opgesloten’ en het bleek niet mogelijk het in zuidelijke richting over te brengen naar de startplaats in Utrecht. Dit jaar was het stel in Amersfoort geparkeerd en was er van werkzaamheden geen sprake. De door de Stichting NVBS-Excursies (SNE) georganiseerde rondrit vond plaats in nauwe samenwerking met de Stichting Mat’54 Hondekop-vier.

Bron: NVBS-programmaboekje Stichting NVBS-Excursies t.b.v. rondrit Hondekop-treinstel 766. De deelnemers kregen het boekje met de volledige dienstregeling, plattegrond van het treinstel, informatie over de fotostops, de fotoinstructies met veiligheidsvoorschriften en achtergronden van materieel type 1954, de 766 in het bijzonder, kort na aanvang van de rit uitgereikt. Deze foto toont de cover.

Het reisdoel

Meestal hebben treinreizigers een reisdoel: je vertrekt uit A en je bestemming is B. Voor treinhobbyisten kan het ook anders: niet de bestemming is het reisdoel, maar het rondreizen zelf. Tegenwoordig zou dat ‘een beleving’ heten. Toch had de rondrit met de 766 wel degelijk een zekere bestemming, meerdere zelfs. Een uitgekiende dienstregeling voorzag in een route door Nederland met als startstation Utrecht Centraal (v: 09:49). Het thema was even vindingrijk als uniek: ‘langs zoveel mogelijk voetbalstadions in Nederland rijden, waarvan enkele zelfs heuse supportersperrons hebben’.

Er werd niet gevoetbald maar de spoorliefhebbers konden even proeven van wat voetbalsupporters doorgaans ook ervaren: per trein naar de thuis- of uitclub vervoerd worden. Nu zijn spoorliefhebbers doorgaans een vreedzaam volk, zodat inzet van begeleidingsteams of ME geen noodzaak was. En natuurlijk bleef het treinstel zonder vernielingen. Aldus werden de stadions van Ajax (Amsterdam Arena), Feijenoord (Rotterdam Stadion) en PSV (Eindhoven) bezocht, en konden andere stadions min of meer vanachter het treinraampje waargenomen worden (ADO Den Haag bij Ypenburg).

Met in totaal 228 beschikbare zitplaatsen - waarvan 48 als eerste klasse en 22 in de restauratie-afdeling - was het treinstel nagenoeg volgeboekt voor deze bijzondere rit. Met aan boord een uitstekend verzorgde catering, inclusief een rondje koffie met koek ‘van de zaak’ en de meeste reizigers waren ook voorzien van een vooraf besteld lunchpakket. Zodoende kwam niemand iets tekort. De frisdrank- en biertenders deden goede zaken, want kijken naar en fotograferen van treinen maakt dorstig. Dat de later gratis uitgereikte oranjebitter ook een welkom gebaar was, deed iedereen weer even herinneren aan wat voor een bijzondere dag het was.

Voor wie toch wilde lezen, was de ‘Hondeshop’ aan boord een gelegenheid om nieuwe en oude bulletins van de Stichting Hondekop aan te schaffen.

Op pad met een oude dame

Koningsdag is ons nationale volksfeestje en wordt op vele manieren gevierd. Op de vrijmarkten komt de vaderlandse handelsgeest tot uitdrukking en Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima bezochten – bij gelegenheid van hun vijfjarig ambtsjubileum – de stad Groningen. Voor veel anderen is het gewoon een leuke vrij dag om te doen waar men zin in heeft. En spoorweghobbyisten hebben zo hun eigen dagbesteding…

De 766 is na zijn jarenlange revisie weer in puike staat. De ‘oude dame’, zoals het stel ook wel liefkozend wordt genoemd had geen last van stramme benen. Met honderden spoorkilometers voor de bolle kop (we hebben het nagerekend: het treinstel heeft op deze dag 576 kilometers gereden van Amersfoort tot Amersfoort) werd stipt op tijd om 09:49 uur uit Utrecht vertrokken van spoor 8 zuidzijde. Met de frontseintjes aan in zuidelijke richting; dat verraadt een route naar Arnhem óf ’s Hertogenbosch. De bestemmingen waren goed geheim gehouden, maar direct na vertrek bood het uitgereikte programmaboekje - met veel historische informatie over deze Hondekop - uitsluitsel: richting Arnhem.

Nadat in Bunnik al snel de bekende blokpost werd gepasseerd en de dienstdoende blokwachter “den veilige loop van den trein” had zeker gesteld (….) en in Maarn even het zijspoor werd gebruikt om een achterop komende intercity te laten passeren, werd na een ruim half uur Arnhem (10:34/10:44) bereikt. Met een bijzonder en ongepland uitstapje naar Arnhem Goederen waar het deels elektrische emplacement via enkelsporige bogen te bereiken is en zelden of nooit reizigerstreinen ontvangt, werd naar Zevenaar gereden en daar op spoor 3 kopgemaakt (11:22/11:30). Het extra driehoekje naar Arnhem Goederen bleek te passen in de lange kering van Zevenaar (11:00/11:30) maar snoepte daarvan wel de ruim 20 minuten tijd af. Terug naar Arnhem en na kopmaken richting Zutphen en via Deventer (de IJsselroute) naar Apeldoorn voor een fotostop op spoor 1 (12:32/12:39).

Amsterdam ArenA

Met een doorgaande passage van station Amersfoort zonder stop werd Naarden-Bussum bereikt waar het stel 10 minuten in het zonnetje kon vertoeven (13:26/13:36). Na het voorbijrijden door een intercity kwam het uitrijsein veilig voor de vervolgrit richting Weesp. Via de Zuidtak en langs Diemen Zuid werd de goederenboog onder station Duivendrecht gebruikt om kort daarna op het smalle supportersperron van Amsterdam Arena (vlak vóór de aansluiting Bijlmer) een frisse neus te happen (13:57/14:12), maar vooral ook het gigantische stadioncomplex in ogenschouw te nemen, waarvan de naam zal worden veranderd in Johan Cruijff Arena, ter nagedachtenis aan wijlen de nummer 14.

Het viersporige baanvak richting Utrecht kon daarna op volle dienstregelingssnelheid tot Breukelen worden benut. Daar werd de afslag richting Woerden/Gouda genomen. Bij Ypenburg waren alle ogen aan de rechterzijde van de rijrichting gericht op het ADO-stadion. Via de Binckhorstboog werd Den Haag Hollands Spoor spoor 1 bereikt (15:00/15:09) waar een licht regenbuitje de groene 766 zelfs even deed glimmen toen even daarna de zon doorbrak.

Rotterdam Stadion

De rit werd vervolgd via de spoortunnels van Rijswijk en Delft om Rotterdam Centraal te bereiken (15:28/15:33). De hier geplande korte fotosessie kwam vanwege de krappe tijd te vervallen. Het einddoel Rotterdam Stadion, na de passage van de Willemsspoortunnel, bleek een betere plek met meer ruimte en tijd (15:39/16:07). De loopbrug over de sporen gaf mooie vergezichten, al dan niet in combinatie met andere passerende treinen. Ook was het hier mogelijk om de monumentale letters van de stadionnaam in één beeld te vangen met de Hondekop. Van lawaaierige voetbalfans was nu geen sprake: er werd in stilte genoten van een bijzonder beleefmoment en vele fotokansen.

Philipsstadion

Via Dordrecht, (bij Kijfhoek kloppen de spoorharten altijd wat sneller: wat staat er aan goederentreinen en vooral welke locomotieven zijn te zien), de Moerdijkbrug, Lage Zwaluwe (door om 16:30) werd Breda bereikt. Hierna werd snel doorgereden via Tilburg, Boxtel naar Eindhoven Stadion(korte fotostop van 17:17 – 17.22). Hier konden deelnemers desgewenst achter blijven om na de kering in Eindhoven het stel weer op te wachten voor de tweede fotostop ((17:34/17:44). Dat deden velen, omdat het ook een unieke en niet alledaagse plaats opleverde voor het spotten van andere treinen.

Einde van een dagvullende rondrit

Met stops in Boxtel (17:56/18:01), en Geldermalsen (18:27/18:33) werd de zuidelijk wonende deelnemers gelegenheid geboden eerder het evenement te verlaten. De rit eindigde om 18:51 uur in Utrecht Centraal, waarmee een dagvullende rondrit met een variatie aan landschappen, een gevarieerd deelnemerspubliek, onder prettige en afwisselende weersomstandigheden, en met vernieuwde persoonlijke contacten een einde kwam. Dat er de hele dag ook stipt volgens dienstregeling werd gereden was mede te danken aan machinist Michiel Dermois, het overige treinpersoneel, de gedisciplineerde reizigers en niet op de laatste plaats ook aan de medewerking van ProRail Verkeersleiding. En de in goede conditie verkerende oude dame droeg zeker bij aan een geslaagde rondrit. Het was een treinreis zoals die hoort te zijn: goed verzorgd, duidelijke reisleiding, heldere veiligheidsafspraken, leuke sfeer, zonder vertragingen of andere hindernissen of defecten, en………vooral: vrienden en ‘geloofsgenoten’ onder elkaar.

Hieronder een selectie van mijn foto’s en die van enkele andere fotografen.

Edward Bary, april 2018


Arnhem
Arnhem Goederen
Bovenstaande twee foto's: Rudi van Schaik.
Zevenaar
De verkeersleidingspost van ProRail in Arnhem zag de Hondekop op tijd voorbij rijden.
Apeldoorn
Loc 606 met steenslagtrein van RailPro; foto Rudi van Schaik.
Bovenstaande twee foto's: Rudi van Schaik.
Naarden- Bussum
Bovenstaande foto: Rudi van Schaik.
De voormalige post T van ProRail in Naarden-Bussum bij de spoorwegovergang in de Comeniuslaan/Zwarteweg, tegenwoordig nog in gebruik als relaishuis. Het treinverkeer en de spoorbomen worden verzorgd door de post in Amersfoort.
Amsterdam Arena
Bovenstaande twee foto's: Rudi van Schaik.
Den Haag Hollands Spoor
Foto: Rudi van Schaik.

Rotterdam Feijenoord Stadion
Bovenstaande foto: Rudi van Schaik.
Eindhoven Philips Stadion
Foto links: Rudi van Schaik.
Geldermalsen

Naschrift

Twee eerder gemaakte foto's horen weliswaar niet bij deze rondrit, maar geven een stukje voorgeschiedenis en zijn het vermelden zeker waard.

Op 2 juli 2016 vierde de Stichting Mat'54 Hondekop-vier een feestje. Na een cascorevisie van ruim 5 jaar maakte treinstel 766 een donateursrit door Nederland. Bestuur en vrijwilligers hebben na jaren van noeste arbeid en met veel doorzettingsvermogen een topprestatie geleverd: het treinstel ziet er weer prachtig uit. De route van de rit was niet bedoeld om op alle baanvakken te rijden waar dit materieel heeft gereden, zoals in de bekende “noord-oost”-verbinding (Den Haag/Rotterdam - ) Enschede/Groningen/Leeuwarden als ruggengraat in het lange afstand Intercity-verkeer sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw tot zijn uiteindelijke buitendienststelling en latere sloop. Zoals de naam van de rondrit al aangaf, “Tunnel Express”, met een knipoog naar het afronden van de revisie (“licht aan het eind van de tunnel”), werd een route gereden om door zoveel mogelijk spoortunnels te rijden. Dat is zeer goed gelukt: gestart in Zaandam en vervolgens via Hemtunnel, Schipholtunnel, Rijswijktunnel, Delfttunnel, Maastunnel, Barendrechttunnel, Besttunnel, Drontermeertunnel terug naar Amsterdam. De route via Schiphol, Den Haag, Rotterdam, Tilburg, Eindhoven, 's Hertogenbosch, Nijmegen, Arnhem, Deventer, Zwolle en Almere had dus ook een symbolisch tintje.
Het verdient overigens een groot compliment en felicitatie, dat het de Stichting Mat’54 Hondekop-vier gelukt is na 5 jaren revisiewerkzaamheden door vrijwilligers het treinstel weer door het landschap te zien rijden. Een topprestatie dankzij volhardend doorzettingsvermogen. Bij deze gefeliciteerd!
Meer over de laatste Hondekoppen op deze site, klik hier.

Den Haag Hollands Spoor, 2 juli 2016. Foto: Henny Thissen (Bron: Facebook Stichting Hondekop).

Al eerder passeerde Hondekop-treinstel 766 de Amsterdam Arena. Na de grote revisie werd het stel in bijzondere samenstelling enkele maanden voor zijn indienststelling naar de werkplaats in Leidschendam vervoerd. Op 18 februari 2016 werd het stel van Amersfoort via de Gooilijn en Zuidtak op sleep vervoerd waarbij het in twee delen was “geknipt” met de beide cabines aan elkaar. In Leidschendam werden de bakken weer in juiste volgorde geplaatst waarna alle mechanische en elektrische verbindingen werden beproefd. Daarna werd een succesvolle proefrit gehouden. Foto: Rudi van Schaik. Vergelijk deze foto met die hiervoor op dezelfde locatie. Op deze plek werd een korte rem- en aspotcontrole uitgevoerd door de technisch begeleiders.