Rondvlucht Lelystad Airport op 2 mei 2015
Inleiding Mijn spoorhobby gaat gepaard met mijn even grote belangstelling en hobby voor de topografie*. Misschien was aardrijkskunde daarom wel mijn lievelingsvak op school. Mijn verzameling en archief bevat niet toevallig een groot assortiment topografische kaarten en boeken, op verschillende schalen en uit verschillende tijdperken. Wie uren op kaarten kan turen, weet zo ongeveer hoe de inrichting van ons land er uit ziet: wegen, kanalen, open water, de Noordzee en het IJsselmeer, de polders en heuvels, bruggen, gebouwen, woonwijken, torens en kerken, windmolens, dijken en sluizen; een landinrichting die nog dagelijks aan het veranderen is. Natuur en verstedelijking. Waar we wonen en werken. Langs welke lijnen we ons verplaatsen, of gewoon: waar ligt het? Je ziet, méér dan op de grond, verbanden, de samenhang en logica van de landinrichting. Soms ook de ónlogica, maar dat komt meer vanwege de historie waarin het landschap zich op een bepaalde manier heeft ontwikkeld. De Maasvlakte, de Afsluitdijk en de Waddeneilanden zijn daar fraaie voorbeelden van. Als een vogel in de lucht is ons blikveld ruimer en overzichtelijker. De infrastructuur is dan ook een boeiend element in de spoorhobby en de beleving van de ruimte om ons heen komt het beste tot zijn recht vanuit de lucht gezien. Google Maps, Google Earth en Streetviews zijn de moderne middelen waarmee “ground zero” tot leven komt. De Tom Tom-navigatie staat meestal op “off”’, wie de kaart goed bestudeert, komt er ook…(met enig oriëntatievermogen). Nederland van boven Luchtfotografie bestaat al sinds het begin van de luchtvaart aan het begin van de vorige eeuw en nam een grote vlucht tijdens de Eerste Wereldoorlog van 1914 1918. Aanvankelijk had het een militair strategisch doel. Militaire verkenners observeerden vanuit de lucht vijandelijke troepen. Dit gebeurde vanuit luchtballons, zeppelins en vliegtuigen. Het maken van een foto had als groot voordeel dat niet alleen de piloot, maar ook de militaire staf de informatie kon interpreteren. Zo ontstonden de militaire stafkaarten die dienden voor oorlogsvoering en derhalve strikt geheim waren. Na deze oorlog ontwikkelde de luchtfotografie zich ook voor o.a. cartografische doeleinden. Meer informatie hierover op pagina 2 en 2A van dit thema Extra op mijn website. De spoorhobby wordt meestal beleefd vanaf de begane grond, soms vanaf hoge gebouwen. Of soms, bij gelegenheid, vanuit het reuzenrad op de kermis. Als we de spoorhobby vanuit vliegtuigen kunnen beleven met luchtfotografie ontstaat een unieke dimensie van wat zich op de grond afspeelt. Ook het tijdperk van drones met camera breekt aan, maar dat vergt wel enige oefening in de bediening ervan (en wat geld in de portemonnee). Rondvlucht op 2 mei 2015 Ik had wel eens vaker rondvluchtjes gemaakt, per helikopter of in kleine vliegtuigjes. Vliegangst of hoogtevrees is mij vreemd. Het vertrouwen in mens en machine is groot. Ik voel me op mijn gemak op 400 meter hoogte vanwaar details nog goed waarneembaar zijn, je de koeien of schapen nog kunt tellen en de vele verkeersrotondes nog herkenbaar zijn. Het is dan ook mijn favoriete hoogte geworden. Maar een spoorhobbyist met infra-liefhebberij gaat het natuurlijk om de spoorinfrastructuur. Op zaterdag 2 mei 2015 maakte ik een rondvlucht tijdens de Open Dag van Nimbus Air Vliegschool, gevestigd op Lelystad Airport. Captain: "Waar wilt u naar toe?". Eh... doe mij maar even de spoorbrug in aanbouw bij Muiderberg die volgend jaar over de autosnelweg A1 komt te liggen. "Yes sir". Pilot in command: mijn eigen zoon Merijn....die inmiddels zijn vliegopleiding (PPL Private Pilot License) succesvol heeft afgerond met een brevet. Ready for take off from EHLE. Zie ook de foto's ground zero op pagina 18 van het thema OV SAAL (Nederland/NS/Infrastructuur) op deze site. Maar eerst de geschiedenis van de luchthaven Lelystad Airport. Luchthaven Lelystad Airport Lelystad Airport (in de vliegwereld IATA: LEY, ICAO: EHLE), tot 1993 Luchthaven Lelystad genoemd, is een vliegveld, gelegen nabij de stad Lelystad. De luchthaven is onderdeel van de Schiphol Group. Lelystad Airport beschikt over de volgende startbanen:
Geschiedenis Bij het ontstaan van Flevoland in de jaren zestig waren in de provincie meerdere grasbanen aangelegd voor de vliegtuigen die nodig waren voor het droogleggen van de polder. De verschillende grasbanen waren niet efficiënt, er moest een locatie gekozen worden voor een vliegveld, dat in de toekomst zou moeten kunnen uitbreiden voor groter luchtverkeer. In 1973 werd Lelystad Airport officieel een vliegveld, maar had alleen een grasbaan. Door het relatief vele verkeer moest er een verharde baan komen. Die kwam in 1981 gereed, twee jaar na het verharden van de taxibaan. Lelystad Airport groeide in het begin goed, maar bereikte niet de zakelijke functie waarvoor het bestemd was. In 1991 werd de landingsbaan verlengd naar de huidige lengte van 1250 meter, uitgebreid met de benodigde verlichting. In 1993 werd Lelystad Airport eigendom van de Schiphol Group, waarmee het de huidige naam kreeg. Nog steeds heeft Lelystad Airport niet de zakelijke functie die het zou moeten hebben, mede door het ontbreken van luchtverkeersleiding. De toekomst moet meer mogelijkheden bieden. Eerdere invoering van luchtverkeersleiding is eind 2008 afgewezen door de Minister van Verkeer en Waterstaat, momenteel wordt gekeken naar tijdelijke alternatieven. Trainingsdoeleinden Het vliegveld staat bekend als één van de grotere trainingsvliegvelden waar verschillende vliegscholen, bijvoorbeeld de Martinair Flight Academy en AIS Flight Academy, veelvuldig gebruik van maken om toekomstige piloten op te leiden voor de grote luchtvaart. Daarnaast worden er door verschillende kleinere vliegscholen, bijvoorbeeld Zelf Vliegen, Wings over Holland en Nimbus Air Vliegschool, ook privévliegers opgeleid. Er zitten ook enkele bedrijven op het vliegveld, bijvoorbeeld Heli Holland, dat vanaf Lelystad Airport helikopterpiloten opleidt. Bedrijven
Toekomst Er zijn grote plannen om van Lelystad Airport een belangrijke regionale luchthaven te maken. De start- en landingsbanen worden verlengd naar 2400 meter, zodat ook grotere vliegtuigen kunnen landen en opstijgen. Tegelijkertijd wordt luchtverkeersleiding ingevoerd met een CAT 1 ILS (Instrument Landing System), zodat een precieze instrumentennadering en -landing met een decision height (beslissingshoogte boven de grond) niet lager dan 200 voet en met een zichtafstand van niet minder dan 800 meter of een zichtafstand op de landingsbaan niet minder dan 550 meter als de landingsbaan voorzien is van Centerline verlichting, uitgevoerd kan worden. De benodigde materialen voor deze ILS zijn al aanwezig, maar (nog) niet operationeel. Tevens wordt er aan de noordzijde een terminal met platform en parkeerterrein gebouwd. Een openbaarvervoerverbinding wordt gemaakt naar het (toekomstige) NS-Station Lelystad Zuid. Met deze uitbreiding worden lijndiensten naar Europese plaatsen mogelijk. Lelystad Airport mocht doorgroeien naar circa 2 miljoen passagiers. Op 7 december 2011 vernietigde de Raad van State dit kabinetsbesluit tot uitbreiding echter. Volgens de RvS was er tijdens het toekennen te weinig informatie ter beschikking om een afgewogen besluit te maken. Op 13 juni 2014 werd door het kabinet een concept-luchthavenbesluit voor de uitbreiding genomen en naar de Raad van State gezonden voor advies. Aviodrome Sinds 2003 is het Themapark Aviodrome op Lelystad gevestigd. Oorspronkelijk bevond dit museum zich op Schiphol, onder de naam Aviodrome. Nimbus Air Vliegschool Door het succes van de formule voor de Stichting Diamond Flyers, Stichting Katana Flyers en de Stichting DA40 Flyers is er behoefte ontstaan om binnen de eigen gelederen ook een professionele vliegopleiding te kunnen verzorgen. Nimbus Air geeft hier invulling aan. Diamond Flyers Diamond Flyers is een niet commerciële organisatie met het doel het vliegen op vliegtuigen, gemaakt door Diamond Aircraft, zo betaalbaar mogelijk te maken. Ze hebben een moderne vloot die voor een brede groep vliegers interessant is. Momenteel beschikken de Stichtingen over:
De DA40-toestellen zijn allen voorzien van een dieselmotor en vliegen op het goedkope Jet-A1. De Super Dimona is ondergebracht in de Stichting Dimona Flyers, de twee Katana's in de Stichting Katana Flyers, drie DA40 in de Stichting DA40 Flyers en één DA40 met Glass Cockpit in de Stichting DA40G Flyers. De betreffende stichtingen hebben deze vliegtuigen in beheer. Als participant in een stichting mag je vliegen op de bij die stichting ingeschreven vliegtuigen en kun je er prachtige vluchten mee maken. Er wordt gevlogen vanaf vliegveld Lelystad. Door de verharde baan hebben ze geen last van een ‘te natte’ of ‘te zachte’ baan en kunnen ze het gehele jaar lekker door blijven vliegen. Ready for take off from EHLE Rond de klok van 15:00 uur werd ik uitgenodigd een vluchtje te maken. Ik moet altijd een kwartiertje wennen aan het idee, maar dan is het ook: “go !!” Na grondige inspectie van het toestel door de piloot (een veiligheids standaardprocedure voor elke vlucht) werd ingestapt, in de gordels gegespt en eerst naar de tankplaats getaxied voor de nodige brandstof. Daarna werd om 15:10 opnieuw de motor gestart en werd het vluchtplan ingediend per radio bij de verkeerstoren en werd langzaam opgereden naar het begin van de startbaan. Na een laatste (runup) check van de motor, de instrumenten en de flaps, was het even wachten op een toestel “op short final”. Bij vliegen op zicht is het altijd goed uit- en om je heen kijken. Daarna werd de startbaan opgedraaid en mocht vertrokken worden. In korte tijd wordt de afgesproken hoogte, koers en snelheid bereikt. Ongeveer boven de A6 ging het zuidwest waarts richting Muiderberg. Ter rechterzijde van de vliegrichting liggen de Oostvaardersplassen en de bebouwing van Almere Buiten, ter linker zijde Almere Hout en Almere Haven. Na de passage van Het Weerwater (met daarachter, noordelijk Almere Stad) en vervolgens de Hollandse Brug is het verkeersknooppunt Muiderberg (A1/A6) in een kwartiertje bereikt en werd boven en rond de spoorbrug gevlogen. Het snelwegenstelsel van de A1 en A6 bij Diemen en Muiderberg ligt volledig op de schop vanwege de capaciteitsuitbreiding. De Hollandse Brug wordt verdubbeld. Ik kon fotograferen via een open schuifraampje want ik wilde perse niet door glas of plexiglas fotograferen. Alleen de lens van mijn fototoestel kon ik hierdoor naar buiten steken en deze kreeg meteen de volle windkracht te verduren, maar alles zat goed vast, dus knippen maar. Dat is nog best lastig. Inmiddels ben ik er achter, dat je de instellingen van het fototoestel maar beter niet op “automatisch” (autofocus, tijd, diafragma en ISO-waarde) moet zetten, maar alles handmatig en de kortste sluitertijd en lage ISO-waarde. Alles gaat zo snel daarboven, in de kortste keren is het onderwerp of je doelshoot al weer uit je zoeker verdwenen. Via de Gooimeerdijk, Stichtse Brug en Zeewolde werd weer teruggevlogen via Bravo (een leuk bruggetje in het landschap en tevens verplicht meldpunt voor de piloten), waar de landingsprocedure begint. Om 15:50 uur werd met een perfecte landing de grond weer bereikt en konden we elkaar feliciteren met deze luchtfotografie-doop. Hieronder de geslaagde foto-opnamen vanuit de lucht. De 27 foto's staan in tijdsvolgorde en zijn gemaakt tussen 15:19 (eerste) en 15:50 uur (laatste). Een woord van dank op deze plaats voor “mijn” piloot: Merijn Bary. Zijn vaardigheid en kennis hebben bijgedragen tot een nieuw element in de spoorhobby: “Nederland van boven” met wat spoorse ingrediënten. Voor dit artikel heb ik gebruik gemaakt van enkele bronnen. Ik vermeld ze graag:
* Topografie (uit het Grieks, letterlijk "plaatsbeschrijving") is de studie van de beschrijving van kenmerken van plaatsen en gebieden. Tot de topografie behoort ook de studie van de ligging en de namen van plaatsen, wateren, bergen, streken, landen, en andere geografische vormen). Het woord topografie komt uit het Grieks (τοπος topos, plaats, plek; γραφειν grafein = schrijven, beschrijving).
Op de begane grond Een week eerder dan deze rondvlucht, op vrijdag 24 april nam ik deel aan een rondleiding, verzorgd door Rijkswaterstaat langs de diverse bouwwerkzaamheden van het project SAA, A1/A6. Vanaf het verzamelpunt P&R Muiden werd per touringcar een kijktocht georganiseerd langs de diverse bouwlocaties. Voor deze kijktochten bestaat grote publieke belangstelling. Bezocht werden onder meer de nieuwe verkeersbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal, het aquaduct in Muiden, de Hollandse Brug, de wegverbreding van de A6 tussen knooppunt Muiderberg tot Almere Havendreef en tenslotte de in aanbouw zijnde spoorbrug die over de A1 komt te liggen. Een aantal foto’s van die dag past goed bij de luchtfoto’s. De rondleidingen zijn gratis, op vastgestelde data, wel inschrijving vooraf via de website. |