Inleiding

Hemelvaartsdag staat al jaren bekend als de Nationale Stoomtreindag, dit jaar op 14 mei. Tal van railmusea met rijdend erfgoed zetten hun beste materieel in om de reiziger een plezierig en nostalgisch dagje te geven. De keus waar naar toe te gaan is dan ook niet eenvoudig en misschien zelfs wel een luxeprobleem. Zoveel aanbod was er vroeger helemaal niet. Maar wel een teken, dat veel railmusea de geschiedenis levend proberen te houden. Vaak is een speciaal thema of entourage al reden genoeg, al dan niet samen met andere partners, een boeiende presentatie te geven.

Dit jaar viel mijn keus op de Stoomtram Hoorn – Medemblik (SHM) waarvan ik al jaren donateur ben. Lekker dagje boemelen in een "rijtuigie",... helemaal naar ....Medemblik.
En passant nog wat nostalgie opsnuiven met klederdrachten, oldtimers of bijbehorende attributen.....èn de Oostenrijkse Keizerin Sissi de hand geven. Succes verzekerd.

Op weg naar een ontmoeting met Sissi

De SHM had op deze dag haar topstukken uit haar collectie in de rijdende dienst gezet:

• loc NS 7742 “Bello” (1914, Berliner Maschinenbau AG - Duitsland, L. Schwartzkopff. Berlin),
• loc LTM 26 “Ir. P.H. Bosboom” (1922, Hannoverische Machinenfabrik AG, Hannover),
• loc HTM 8 “Ooievaar” (1904, Backer & Rueb - Breda/Machinefabriek Breda, vierkante Stoomtramlocomotief 'Backertje') en
• loc GS 18 “Leeghwater” (1921, Henschel & Sohn, Kassel)

met bijpassend reizigersmaterieel.

Vanuit mijn woonplaats in de Betuwe is Hoorn per trein in 2 uur te bereiken, vroeg op pad dus, want je wilt zo’n dag optimaal benutten.
Na aankomst rond de klok van 11:00 uur in Hoorn, bleek de eerstvolgende reisgelegenheid naar Medemblik tram 3 te zijn met loc 7742. Geen verkeerde trekkracht dus. De tram vertrok om 11:40 uur en kwam om 12:05 uur in Wognum aan. De SHM had voor deze dag een speciale dienstregeling gemaakt, waarbij extra lange pauzes ingelast waren te Wognum-Nibbixwoud. En dat had een bijzondere reden: de verwachte aankomst van de Oostenrijkse keizerin Elisabeth Amalie Eugenie von Habsburg die met haar gevolg per tram arriveerde. De keizerin, beter bekend als Sissi, was hier al eens eerder. Zij arriveerde op 14 mei 1898 per stoomtram in Wognum-Nibbixwoud. Op 10 september van datzelfde jaar werd zij in Genève vermoord door de Italiaanse anarchist Luigi Lucheni. Maar een tweede leven bracht haar opnieuw in Wognum. De Keizerin reisde in het gloednieuwe door La Metallurgique (S.A. de Construction 'la Métallurgique', Nijvel) in 1898 opgeleverde rijtuig RTM AB 334 (met loc HTM 8), dat hiermee officieel na een langdurige restauratie in dienst werd gesteld en eveneens aan zijn tweede leven begon. De Keizerin met haar gevolg (waaronder haar particulier secretaris) en plaatselijke notabelen, zoals de circusdirecteur poseerden even voor de aanwezige paparazzi... Sissi heeft de Rover 10 HP natuurlijk niet in haar tijd meegemaakt want deze stamt uit 1938, maar een aardige combinatie is het wel.

Tram 3 hernam zijn rit om 12:30 uur naar Medemblik, nadat het stationnement ook benut was voor kruisen met de tegentram 52 uit Medemblik (Wognum-Nibbbixwoud: 12:20/12:35, loc GS 18 met o.a. salonrijtuig 21).

Frisse zeelucht in Medemblik

Om 13:10 uur werd Medemblik bereikt, waar tram 2 met loc LTM 26 klaar stond voor vertrek om 13:20 uur. Wie slim was kon zijn tramkaartje nog optimaal benutten voor een tussenslagje naar Wognum, ik besloot een frisse neus op de wandelpromenade bij de Zuiderdijkweg langs de Oude Haven te nemen, de veerboot Friesland nog weer eens op beeld vast te leggen en wat rond te hangen op en rond het Medemblikse station tot de eerstvolgende retourgelegenheid terug naar Hoorn, vertrek om 15:20 uur waarvoor ook loc 7742 weer zijn best mocht doen, na een verse waterinname.

De gezellige drukte en pauze bij aankomst om 16:00 uur in Wognum nodigde uit daar wat langer van het tramverkeer, de gasten, het versierde station, de handkarren en het rangeerwerk te genieten wat zich daar tussen 16:00 en 16:45 uur afspeelde met drie verschillende trams. De beelden hieronder spreken voor zich en zijn in tijdsvolgorde gepresenteerd.

Hieronder een impressie van deze dag. De foto’s, totaal 48, in 12 rijen van vier, zijn niet voorzien van extra bijschriften; de plaatsen waar ik heb gefotografeerd zullen genoegzaam bekend zijn. De foto's bieden de kijker een afwisseling van herinneringen aan een bijzondere dag in West-Friesland. Klik een kleine foto aan voor een vergroting ervan.

Na aankomst in Hoorn om 17:10 uur zat mijn bezoek erop en met de NS Sprinter van 17:36 reisde ik weer terug via Zaandam, Amsterdam en Utrecht naar Tiel. Met wat vertraging (….) arriveerde ik om plm. 20:30 uur weer op de thuisbasis met het aangename gevoel dat ik even in een andere wereld had vertoefd.

Voor de liefhebbers vermeld ik nog even de materieelinzet op deze dag:

• HTM 8 reed de trams 151 en 152 (Hoorn v: 09:10 – Wognum a: 09:35 / v: 17:45 – Hoorn a: 18:10).
• GS 18 reed de trams 51/52 en 5/6 (twee slagen Hoorn – Medemblik: v: 09:40 – a: 13:00 en v: 13:40 – a: 17:40).
• LTM 26 reed de trams 1 en 2 (Hoorn v: 10:40 - Medemblik a: 12:00 / v: 13:20 – Hoorn a: 14:40).
• NS 7742 reed de trams 3 en 4 (Hoorn v: 11:40 – Medemblik a: 13:10 / v: 15:20 – Hoorn a: 16:40).
• Later bleek LTM 26 nog de trams 153 en 154 te rijden (Hoorn v: 15:10 – Wognum a: 15:35 / v: 16:45 – Hoorn a: 17:10.

De dienstregeling, klik hier voor schema.

Bronnen:

• Nederlandse Museumaterieel Database
• Wikipedia, Elisabeth in Beieren (1837-1898)