Fyra, achtergronden van een mislukte ambitie

Terugblik op de aanschaf van hogesnelheidstreinstellen

Tijdlijn

Fyra is de merknaam voor de hogesnelheidstreindienst, gelanceerd in 2009, die gebruikmaakt van de HSL-Zuid in Nederland voor de treindienst tussen Amsterdam en Breda. De trein bestaat uit intercityrijtuigen en een TRAXX-locomotief. Van 9 december 2012 tot en met 17 januari 2013 reed daarnaast een internationale hogesnelheidstreindienst met de V250-treinstellen tussen Amsterdam en Brussel via de HSL 4. De bouw en levering van het type V250 wordt in mei 2004 gegund aan het Italiaanse bedrijf AnsaldoBreda met een beoogde levering in de loop van 2007.

Deze treinen onder de naam Fyra zijn gezamenlijk geëxploiteerd door NS Hispeed/HSA en de NMBS. De Fyra deelt de hogesnelheidslijn met de Thalys.
De feitelijke levering van de treinstellen loopt vertraging op. De exploitatieve inzet start hierdoor pas op 9 december 2012.

Sinds 18 januari 2013 is het internationale Fyra-verkeer wegens technische problemen voor onbepaalde duur opgeschort. AnsaldoBreda krijgt 3 maanden de tijd om alle technische problemen opgelost te krijgen.

In de periode eind januari tot medio mei 2013 wordt aan de treinstellen gesleuteld en verbouwd en worden vele testritten gereden vanuit de Watergraafsmeer.

Op vrijdag 31 mei 2013 besluit NMBS definitief geen Fyra-treinstellen aan te schaffen en uit het project te stappen. NS Hispeed neemt eenzelfde besluit na raadpleging en overleg met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en Financiën. De Nederlandse Staat is enig aandeelhouder in de financiering van het project.

Een volledig artikel is te vinden op Wikipedia, klik hier.

In een persconferentie gehouden op vrijdag 31 mei besluit NMBS uit het Fyra V250-project te stappen wegens onvoldoende vertrouwen en de nog niet geleverde 3 treinstellen niet meer te willen afnemen. Voor deze 3 treinstellen waren voorlopige bankgaranties gedeponeerd ten bedrage van 37 miljoen euro. De verklaring wordt toegelicht met sheets uit het Rapport.

Uit het rapport van de NMBS:

• 20 / 05 / 2004: Bestelling 19 V250-stellen bij AnsaldoBreda (3 voor NMBS, 16 voor NS Hispeed/HSA)
• In de loop 2007: Voorziene levering V250-stellen
• 14 / 09 / 2012: Voorlopige homologatie V250 in België
• 09 / 12 / 2012: Start commerciële dienst Fyra
• 17 / 01 / 2013 : Stillegging verkeer na schade aan stellen
• 24 / 01 / 2013: NMBS geeft AnsaldoBreda 3 maanden om problemen op te lossen AB stuurt onmiddellijk tientallen technici naar Watergraafsmeer (werkplaats Amsterdam).
  

Rapport Beslissing NMBS over Fyra V250-treinstellen waaruit CEO
Marc Descheemaecker van NMBS in zijn Persconferentie citeerde. Klik hier.

Op maandag 3 juni 2013 maakt NS haar voornemen bekend aan de Staatssecretaris Infrastructuur en Milieu en de Minister van Financiën ook uit het Fyra-project te willen stappen voor wat betreft de aanschaf van de 19 Fyra-treinstellen V250. Klik hier voor de brief (pdf-bestand).
Diezelfde dag wordt Directeur Bert Meerstadt ontboden op het Ministerie voor verder overleg. Tegelijkertijd wordt het ontslag per 1 oktober 2013 bekend gemaakt van Directeur Meerstadt.

Staatssecretaris Mansfeld licht per brief de Voorzitter van de Tweede Kamer in, klik hier (pdf-bestand).

Op dinsdag 4 juni 2013 wordt bekend gemaakt, dat de Tweede Kamer een parlementaire enquête zal instellen voor onderzoek naar de problemen met de Fyra-hogesnelheidstrein. D66 en CDA wilden dit al langer, maar dinsdag schaarden ook PvdA en VVD zich achter dit voorstel. Deze Kamermeerderheid wil weten hoe het zover heeft kunnen komen dat treinen met zoveel technische problemen zijn aangeschaft bij de Italiaanse fabrikant AnsaldoBreda.

De binnenlandse Fyra-diensten Amsterdam -Breda met TRAXX-locomotieven blijven vooralsnog dagelijks rijden. De naam Fyra wordt door NS Hispeed echter niet meer gepromoot.

In de dagen hierna wordt koortsachtig gezocht en overlegd op welke wijze het internationale treinverkeer tussen beide landen geïntensiveerd kan worden boven de acht treindienstenritten die al vanaf/naar Brussel - Den Haag rijden sinds februari/maart.

AnsaldoBreda maakt medi juni als reactie op de afbestelling bekend, dat het bedrijf de afname eist. Er volgen rechtszaken en kortgedingprocedures.

Epiloog

Gepubliceerd op: vrijdag 7 juni 2013

Het is definitief gedaan met de hogesnelheidstreinen Fyra V250.
De Ministerraad van het Kabinet heeft op vrijdag 7 juni 2013 ook besloten het Fyra V250 project stop te zetten. Dat heeft staatssecretaris Wilma Mansveld (Infrastructuur) na afloop van het Kabinetberaad bekendgemaakt.
Het besluit hing al in de lucht nadat op 31 mei de Belgische spoorwegen had besloten geen treinstellen van bouwer AnsaldoBreda af te nemen en NS besloten de stekker op 3 juni uit het project te trekken. Mansveld noemde dat toen al 'een verstandig besluit', maar minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem wilde als enige aandeelhouder van de NS wachten met het definitieve besluit om een inschatting te kunnen maken van de gevolgen.

De Tweede Kamer heeft inmiddels een parlementaire enquête aangekondigd over het fiasco.

Einde oefening

Dijsselbloem concludeerde zelf ook dat het einde oefening is voor de Fyra. De minister zei kennis te hebben genomen van alle studies naar de trein en van het oordeel van de twee vervoerders. Het kabinet zag geen aanleiding om van hun oordeel af te wijken. "Daarmee is dit type trein afbesteld", aldus Dijsselbloem. Het ministerie van Financiën is de enige aandeelhouder van de NS.

Alternatief

Om het wegvallen van de Fyra op te vangen, gaan er als het aan de NS ligt binnenkort meer intercity's en Thalys-treinen rijden naar Brussel. Ook de Belgische evenknie, de NMBS, is voorstander van deze oplossing.

Op de langere termijn moeten er uiteindelijk 22 hogesnelheidstreinen per dag gaan rijden op het bestaande HSL-spoor, waar eigenlijk de Fyra op zou moeten gaan rijden. Op het spoor moeten volgens de NS zowel Thalys-, Eurostar- en andere hogesnelheidstreinen zoals TGV's gaan rijden, net als treinen met een gewone locomotief. De NS gaat zelf een aantal bestaande hogesnelheidstreinen aanschaffen.

Thalys

Twee extra Thalys-treinen tussen Amsterdam en Brussel kunnen vanaf december gaan rijden, maar daar blijft het bij. Volgens een woordvoerster van het bedrijf laat het treinenpark van Thalys het niet toe om nog vaker te rijden op het Nederlandse hogesnelheidsnet. Ze reageerde op het plan van de NS om twee extra Thalys-treinen te laten rijden om zo de geflopte Fyra te vervangen. Later moeten er op het HSL-spoor veel meer hogesnelheidstreinen gaan rijden, maar daar kan Thalys niet in voorzien. "In principe zijn we akkoord om vanaf december extra te gaan rijden, al moeten we de treinpaden en de tijden nog bekijken'', laat de woordvoerster weten. Omdat Thalys International 26 treinstellen heeft en die ook tussen Brussel, Parijs, Keulen en Essen moeten rijden, is een verdere uitbreiding van de dienstregeling met Nederland onmogelijk.

'Dienst bewezen'

Het gaat dan om treinen die ''zich reeds in commerciële dienst bewezen hebben''. De NS ziet een samenwerking met de NMBS dan wel als een 'cruciale randvoorwaarde'. Samen met de Belgische vervoerder bekijkt de NS ook een dienst naar Londen. De NS heeft een aantal buitenlandse aanbieders bevraagd om de alternatieven te kunnen realiseren. Andere HSL-exploitanten worden opgeroepen zich te melden. Het kabinet heeft het spoorbedrijf de ruimte gegeven om dit alternatief verder uit te werken en neemt 1 oktober een definitief besluit over het alternatief.

Andere partijen

Mansveld reageerde ook op geluiden uit de Tweede Kamer dat er in de zoektocht naar een alternatief ook naar andere partijen moet worden gekeken. "Ik geef de concessie aan de NS, die mogen een alternatief bedenken." De NS moet snel met een alternatief komen voor de Fyra. De treinreiziger moet niet te lang hoeven wachten op een goede treinverbinding met Brussel. Dat geluid klinkt bij een fors deel van de Tweede Kamer. "De NS moet bewijzen dat het bedrijf in staat is een frequente en betrouwbare treinverbinding naar Brussel te bieden", zegt PvdA-Kamerlid Duco Hoogland. Hij vindt ook dat de NS er alles aan moet doen om de kosten te verhalen.

"Het is in het belang van de reiziger dat er zo snel mogelijk 16 treinen per dag naar Brussel rijden", zegt Kamerlid Stientje van Veldhoven. "De reiziger heeft nog steeds geen duidelijkheid. Ik spreek ondernemers en forensen die in de knel komen met hun werk. Voor hen is het belangrijk dat er elk uur een trein gaat." GroenLinks wil dat de Algemene Rekenkamer en het Belgische Rekenhof de kosten van verschillende alternatieven onderzoeken.
Kamerlid Liesbeth van Tongeren: "De reiziger mag niet opdraaien voor de kosten van het Fyra-debacle." Haar collega van de ChristenUnie Carla Dik Faber noemt het "onverteerbaar" als de reiziger te lang moet wachten op duidelijkheid over de treinverbinding en over de kosten.

Voorwaarden

Vicepremier Lodewijk Asscher benadrukte wel dat de NS echt snel met een volwaardig alternatief moet komen. Doen de Spoorwegen dat niet, dan voldoen ze niet meer aan de 'concessie' voor het uitbaten van de hogesnelheidslijn.

Asscher zei dat vrijdag, nadat hij bij afwezigheid van premier Mark Rutte de wekelijkse ministerraad had voorgezeten. De voorstellen van de NS moeten volgens Asscher aan drie voorwaarden voldoen: ze moeten goed zijn voor de reiziger, juridisch houdbaar zijn en de kosten voor de belastingbetaler zo veel mogelijk beperken. Asscher: ''Ze hebben de concessie en krijgen de tijd en de kans voor een volwaardig alternatief. Maar dat moet snel en serieus gebeuren.'' De NS-directie moet er daarnaast alles aan doen om de 120 miljoen euro die al betaald zijn aan Fyra-bouwer AnsaldoBreda terug te krijgen, zei Asscher.

Bouwer AnsaldoBreda

De Italiaanse treinenbouwer AnsaldoBreda blaast intussen hoog van zijn wankele toren. "Het is allemaal een hetze en complot. De treinstellen zijn puik in orde en de problemen zijn niet van technische aard. De gebruikers gaan er niet goed mee om, ze rijden te hard in winterse omstandigheden en het dagelijks onderhoud wordt verkeerd uitgevoerd”, liet het bedrijf bij herhaling weten. “De trein is volkomen veilig" (….). Ook NMBS en NS werken niet goed samen beschuldigt de bouwer zijn opdrachtgevers.

Het bedrijf gaat nog niet in op eventuele juridische stappen tegen Nederland, omdat het eerst een officieel bericht afwacht over de beslissing. Nu hebben de Italianen het nieuws via de media vernomen. AnsaldoBreda zegt dat het zijn rechten en imago te allen tijde zal beschermen. Eerder in deze tubulente week veegde de leiding van het bedrijf de beschuldigingen vanuit Nederland en België dat de treinen niet goed zijn van tafel. Zo zou het dagelijks onderhoud bij vrieskou en sneeuwval niet goed zijn uitgevoerd en werden de treinen niet binnen gestald terwijl dat wel zou moeten.
Ook staat volgens de Italianen in het contract dat de treinen veel langzamer moeten rijden als er sneeuw ligt, zo'n 20 km per uur als er 15 cm sneeuw ligt. Volgens topman Maurizio Manfellotto is de schade aan de treinen veroorzaakt door ijs dat zich ophoopt en bij hoge snelheid afbreekt. Daardoor worden het projectielen, zei hij tijdens een persconferentie.

Overigens functioneren de hogesnelheidstreinen die AnsaldoBreda maakte voor thuisland Italië, zowel de oude als de nieuwe, volgens vriend en vijand wel naar tevredenheid, zo wordt gezegd.

Diplomatieke stappen

Het Italiaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft vrijdag gemeld diplomatieke stappen te zetten om de belangen van AnsaldoBreda te beschermen in het conflict met Nederland en België. Minister van Buitenlandse Zaken Emma Bonino heeft in een verklaring laten weten dat ze de Italiaanse ambasseurs in Brussel en Den Haag opdracht heeft gegeven om de belangen te bewaken en beschermen. Daarentegen liet het Italiaanse ministerie van Economische Zaken donderdag weten dat het zich niet zal bemoeien met de problemen die zijn ontstaan. "We volgen de zaak op de voet, maar dit is iets tussen het bedrijf AnsaldoBreda en de Spoorwegen van Nederland en België", zei een woordvoerder.

Donderdag veegde de leiding van het bedrijf de beschuldigingen vanuit Nederland en België dat de treinen niet goed zijn van tafel. Zo zou het dagelijks onderhoud bij vrieskou en sneeuwval niet goed zijn uitgevoerd en werden de treinen niet binnen gestald terwijl dat wel zou moeten.

Bronnen: diverse media schreven en besteedden in ongeveer gelijke bewoordingen aandacht aan het debacle, o.a. ANP, Nu.nl, TV-journaals, radio- en TV-nieuwsrubrieken en vrijwel alle dagbladen. Het bovenstaande is daar een samenvatting van.

---

Naschrift:

Wat deze website betreft, we bergen het op in ons archief. Misschien nog eens interessant voor later. Wij zijn er klaar mee, met deze hoogtijdagen van de spoorweggeschiedenis.
Om het leed wat te verzachten plaatsen we maar een fotootje uit de goede oude tijd toen je nog gewoon rechtstreeks van Amsterdam naar Brussel kon rijden, elk uur, 16 keer per dag, zonder overstappen, zonder HSL-lijn, zonder ambities om het sneller of luxer te willen doen, zonder politiek gekrakeel, zonder aanbestedingsregels, zonder miljoenenverliezen, zonder politici die vervoersbedrijven verzelfstandigden, óók onder winterse omstandigheden, kortom, toen vervoerders nog deden wat gewoon hoorde en waarvoor spoorbedrijven opgericht waren: internationale reizigers een goede en punctuele en frequente verbinding tussen twee wereldsteden bieden tegen een redelijke prijs en op een veilige wijze.

NMBS treinstellen 220 902 + 220 904 als een Benelux-intercity van Amsterdam naar Brussel te Rotterdam CS, 11 juli 1978. Foto: Bart van 't Grunewold. Meer foto's op de website van Nico Spilt, 'Langs de rails' klik hier. Info op Wikipedia, klik hier.

---

Hieronder een weergave van persberichten in de media, met de data van bekendmaking, te beginnen met het besluit van 31 mei 2013. Daaronder wat vooraf ging.

Voor een reconstructie, klik hier.

NMBS koopt geen Fyra - treinstellen

Persconferentie NMBS op 31 mei 2013

Gepubliceerd op: vrijdag 31 mei 2013

Het Belgische spoorbedrijf NMBS stopt met hogesnelheidstrein Fyra. Dat heeft Marc Descheemaecker van NMBS vrijdagmiddag tijdens een persconferentie bevestigd en toegelicht.

Eerder op de dag meldde de Belgische krant Gazet van Antwerpen al dat het bedrijf wilde stoppen met de Fyra V250. De hogesnelheidstrein van het Italiaanse AnsaldoBreda is na de introductie veel geplaagd door problemen en sinds januari uit de dienstregeling genomen.

De NMBS had drie treinstellen besteld bij AnsaldoBreda. Het Italiaanse bedrijf kreeg van de NMBS drie maanden de tijd om de technische problemen te verhelpen. Topman Descheemaecker ging uitvoerig in op de technische problemen van de Fyra-treinstellen.

Omdat een oplossing uitbleef hebben de Belgische spoorwegen nu besloten deze bestelling te annuleren.

De Nederlandse Spoorwegen hebben in totaal zestien treinen besteld, waarvan er negen al zijn geleverd. Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Wilma Mansveld (PvdA) zei eerder op de dag de Belgische persconferentie af te willen wachten alvorens te reageren.

Roest en andere ongemakken

Descheemaecker stelde tijdens de persconferentie dat tijdens ritten met de Fyra deuren en trappen zijn losgekomen van de treinstellen. Ook zouden monteurs hebben geconstateerd dat na enkele kilometers al roest ontstond op de assen. Ook zouden stroomkabels niet goed zijn bevestigd, waarvan sommige zelfs vastzaten met tape.
Verder bleken batterijen van de trein direct onder de passagiers te zijn geplaatst. Het zou meermalen zijn voorgekomen dat batterijen vlam hebben gevat. Verder zouden de remmen van de Fyra V250 eigenlijk gemaakt zijn op langzamere treinen (tot 160 km/u.) en niet op hogesnelheidstreinen zoals de V250. Ook de tyfoons bleken onvoldoende beschermd tegen weersinvloeden wat de veiligheid niet ten goede komt. Nog tal van andere defecten passeerden de revu, alsmede de 3 jaar late levering, zodat pas in december 2012 het HSL-bedrijf van start kon gaan en al direct misliep.

Descheemaecker meldde tijdens de persconferentie verder dat alle monteurs van AnsaldoBreda er een eigen manier van werken op nahielden. Dit maakte dat alle treinstellen anders waren, hetgeen eigen onderhoud bemoeilijkte en de toekomstig onderhoudssystematiek kwetsbaar maakt. Hij stelde voort vast, dat zowat elk treinstel zijn eigen technische problemen heeft, wat veiligheids- en onderhoudsproblemen geeft.

De NS en NMBS hebben allebei 'inschattingsfouten' gemaakt tijdens de aanschaffase van de Fyra in de periode 2001 - 2003, volgens Descheemaecker. Hij erkende, dat je de doelman van een voetbalwedstrijd pas na afloop ervan kunt beoordelen.

Vaker rijden

De Fyra had Amsterdam en Brussel met elkaar moeten verbinden. In december 2012 reed de trein even, maar er waren al snel problemen. Nadat tijdens winterweer een bodemplaat van een Fyra afviel, werd de trein uit de roulatie genomen.

NMBS en NS willen zo snel mogelijk extra treinen laten rijden tussen beide landen. Descheemaecker wil de klant nu voorop stellen.

Inmiddels rijdt acht keer per dag een vervangende intercity tussen Den Haag en Brussel. NMBS wil deze nu met ingang van het najaar vaker laten rijden, liefst in de zware ochtend- en avondspitsen. De Belgische spoorwegen doen aan Nederland en de NS het voorstel om de frequentie te verhogen van 8 naar 10 keer per dag, aldus Descheemaecker, ingaande september.

In december zou er 12 keer per dag een internationale trein moeten gaan rijden. Ook de duurdere maar ook snellere Thalys zou vaker kunnen rijden, denkt NMBS.

Er moet ook gekeken worden of de Eurostar, die nu tussen Brussel en Londen rijdt, misschien ook vanuit Nederland twee keer per dag kan rijden, resp. worden doorgetrokken. Topman Marc Descheemaecker had het bijvoorbeeld over Rotterdam.

De spoorbedrijven denken dat ze zo voldoende capaciteit hebben.

Plan NS

De NS liet vrijdagmiddag naar aanleiding van de persconferentie weten medio juni met conclusies naar de staatssecretaris te gaan "op basis van het onderzoek naar de technische gesteldheid van de Fyra V250-trein". Tevens presenteert NS dan, in overleg met het ministerie, een plan voor de treinverbindingen Nederland - België.

NS benadrukte dat dat conform de afspraken is met de staatssecretaris en de aandeelhouder.

Dit bericht is gebaseerd op wat in de media bekend is gemaakt.
Bronnen: ANP/Novum/Nu.nl/NOS-teletekst/Volkskrant/Gazet van Antwerpen.

NS stelt fabrikant Fyra aansprakelijk voor problemen

Persbericht NS, 19 januari 2013

Gepubliceerd op: maandag 21 januari 2013
Update: zaterdag 26 januari 2013

• Afnameprogramma van nieuwe Fyra-treinen per direct stopgezet
• Second opinion op de kwaliteit van V250-Fyra materieel
• Fyra’s pas weer in dienst als aan alle veiligheidseisen is voldaan en reizigers een stabiele dienstverlening kunnen verwachten
• NS werkt samen met NMBS aan alternatieve reisopties naar België via conventionele spoor

NS heeft besloten de fabrikant van Fyra AnsaldoBreda, aansprakelijk te stellen voor de problemen met de hogesnelheidstrein. De afgelopen dagen bleek dat Fyra onvoldoende bestand is tegen winterse omstandigheden op het spoor. Vanwege de schade aan de Fyra-treinen besloot NS daarom uit voorzorg geen Fyra treinen meer te rijden over de hogesnelheidslijn. Ook kent Fyra diverse problemen sinds de start van de nieuwe dienstregeling. NS heeft het afnameprogramma van nieuwe Fyra-treinen per direct stopgezet totdat de problemen met de Fyra-treinen door fabrikant AnsaldoBreda zijn opgelost. Op dit moment zijn 9 van de 16 bestelde Fyra-treinen afgeleverd.

De NS-directie heeft deze beslissingen genomen na een zorgvuldige beoordeling van de problemen met Fyra-V250 van NS Hispeed. Bert Meerstadt, president-directeur NS: “Wij willen dat onze reizigers kunnen rekenen op een betrouwbare en stabiele dienstverlening richting Brussel. De opstartproblemen in combinatie met het ontstane veiligheidsrisico door de veroorzaakte schade door ijsblokken tonen aan dat Fyra-V250 op het ogenblik niet voldoet aan wat wij met de fabrikant van Fyra hebben afgesproken.”

Uit voorzorg blijven de internationale Fyra-V250 treinen voorlopig aan de kant. “Alle technische storingen aan de trein en achterliggende oorzaken moeten eerst worden opgelost. Daarom hebben wij de directie van AnsaldoBreda formeel gewezen op de garantiebepalingen die in het contract zijn afgesproken.” Ook zal NS een onafhankelijke partij verzoeken een second opinion uit te voeren naar de betrouwbaarheid van het V250-Fyra materieel voordat de trein in de dienst terugkomt. De binnenlandse hogesnelheidstreinen blijven wel rijden; dit is een ander treintype.

Maandag vindt er opnieuw overleg plaats tussen NMBS en NS. “De reiziger heeft tot onze grote spijt teveel overlast ondervonden. Het belang van de klant staat centraal. Het vinden van alternatieve reisopties tussen Nederland en België heeft voor NS nu de hoogste prioriteit”. Zo werken NMBS en NS in goed overleg samen om zo spoedig mogelijk een directe Intercityverbinding Roosendaal-Antwerpen te realiseren. Voor de zekerheid heeft NS vrijdag ook een ‘rijpad’ aangevraagd om op termijn een directe trein te kunnen rijden tussen Nederland en België. De binnenlandse Fyra-verbinding tussen Amsterdam en Breda, de Thalys en de reeds verdubbelde stoptreinverbindingen van Roosendaal naar België blijven de komende dagen onverminderd van kracht. Alle additionele maatregelen om onze reizigers van dienst te zijn blijven van kracht, zoals de omboekservice en de ruime coulance. Op de perrons en bij de klantenservice zijn extra servicemedewerkers aanwezig die onze reizigers begeleiden".

---

Naschrift:

Intussen heeft de politiek zich bemoeid met deze affaire, heeft allerlei alternatieven "afgedwongen", legt "eisen" op tafel en krijgt het onderwerp zeer veel aandacht in de media. Volg de ontwikkelingen op TV-journaals, in kranten, op internet , in tal van commentaren en op website-fora en in nieuwsrubrieken. De regels voor (verplichte) Europese aanbestedingen leiden niet altijd tot succesvolle producten.
Lees een analyse in de Volkskrant hoe de Fyra een debacle is kunnen worden, klik hier.

De binnenlandse Fyra met getrokken ICRm PRIO-rijtuigen en e-loc uit de serie 186 rijdt nog wel. De kering vanuit Amsterdam vindt in Breda plaats met loc-wisseling. Het spoorgebruik is als volgt: de trein uit Amsterdam komt aan op spoor 3 en na uitstappen reizigers rijdt het leeg materieel daarna door naar spoor 52. De loc van de vorige trein staat op spoor 5 en gaat ook naar spoor 52, wordt aan de achterzijde van de binnen gekomen trein geplaatst. Dan gaat de trein naar spoor 5 en de aanbrengende loc blijft achter. De reizigers stappen in op spoor 5, waarna op vertrektijd de trein vertrekt naar Amsterdam (van spoor 5). Als spoor 5 vrij is komt losse loc van spoor 52 en dan herhaalt de cyclus zich. Links op deze foto e-loc 186 118 met zijn trein uit Amsterdam op spoor 3, rechts de wisselloc 186 114 voor de volgende Fyra op spoor 5. Rechts is de in aanbouw zijnde voetgangersbrug te zien. Zie ook het thema over de verbouwing van station Breda, klik hier. Foto: Raymond Kiès, 26 januari 2013.