Pagina: [1] [Terug]
Materieel Plan U (DE3)
Plan U was een type driedelig dieselelektrisch treinstel (officiële aanduiding: DE3) van de Nederlandse Spoorwegen. Indienststelling Deze treinstellen werden tussen 1960 en 1963 gebouwd door Werkspoor te Utrecht en kwamen in dienst onder de nummers 111-152. Ten opzichte van het voorgaande elektrisch materieel '54 (Hondekop) had de neus een modernere vormgeving. Oorspronkelijk was het plan om de stellen dezelfde neus te geven als de eveneens door Werkspoor gebouwde DE4 TEE-treinstellen. Door de hoekige neusvorm van de TEE-stellen bleef bij hevige regenval echter de regen terugslaan op de ramen, wat veel overlast voor de machinist veroorzaakte. Daarom kregen de nieuwe dieseltreinstellen een rondere neus, die later ook werd toegepast bij het elektrische Mat '64. Andere vernieuwingen ten opzichte van het oudere materieel waren de lichte constructie, centrale deursluiting door de conducteur en een omroepinstallatie. De treinen werden rood geschilderd, de omstreeks 1960 ingevoerde nieuwe kleur voor dieseltreinen. Door de oorspronkelijke kleurstelling kregen de treinen eveneens de bijnaam Rode Duivel, geïnspireerd door de bijnaam Blauwe Engel van de in 1965 gereviseerde en Rood omgeschilderde oudere DE1 en DE2 dieseltreinstellen Plan X. Eigenschappen De treinstellen bestaan uit drie rijtuigbakken; in een koprijtuigbak is de Werkspoor-dieselmotor van het type RUHB (later vervangen door een SACM-motor) opgesteld met een vermogen van 1000 pk/~ 736 kW, waardoor deze dieseltreinstellen in combinatie met het lagere gewicht sneller konden optrekken dan hun voorgangers. Een dieseltreinstel Plan U heeft de indeling mBDk + B + ABk. De mBDk is slechts voor de helft voor reizigers toegankelijk, de rest bestaat uit de motorruimte. De treinstellen kunnen met twee of meer tegelijk in treinschakeling rijden, maar niet met andere materieeltypen. Vanaf 1968 werden zij in de nieuwe huisstijlkleur geel geschilderd, opmerkelijk is dat de motorbak geen drie maar slechts twee diagonale blauwe banden kreeg op de zijkant. Vanaf 1972 werden de schuifdeuren vervangen door de inmiddels bij Mat '64 geïntroduceerde en met succes beproefde zwenk-zwaaideuren. Museumstellen
Stichting Haarlem IJmuidense Spoorweg Maatschappij Serie:
De treinstellen zijn gebouwd door Werkspoor. Indienststelling 1960 - 1963 Bronnen:
|
Treinstel DE3-111 op een proefrit bij Utrecht; 14 september 1960. Foto: Nederlandse Spoorwegen/Collectie foto-verzameling: Bas van Heezik. | Treinstel DE3-123 op het werkplaatsterrein in Zwolle; 21 september 1962. Foto: Nederlandse Spoorwegen/Collectie foto-verzameling: Bas van Heezik. | |||
|
|
|||
Aankomst van trein 6215, bestaande uit de treinstellen DE3-147 en DE3-137 in Venlo (10.19/10.21 uur), op weg van Nijmegen naar Roermond. Op de achtergrond een loc serie 1200. Venlo; 13 augustus 1966. | Treinstel DE3-117 als trein 6158 Nijmegen Utrecht hier gefotografeerd tussen Tiel (v: 17.05) en Geldermalsen (a: 17.15 uur) in de boog vóór Geldermalsen Aansluiting; 25 juni 1977. Het baanvak Tiel Geldermalsen werd per zomerdienstregeling 1978 elektrisch. | |||
|
|
|||
Treinstel DE3-144 als trein 6159 Utrecht - Nijmegen hier gefotografeerd tussen Geldermalsen (v: 17.15) en Tiel (a: 17.25 uur) in de boog na Geldermalsen Aansluiting; 25 juni 1977. Het baanvak Tiel Geldermalsen werd per zomerdienstregeling 1978 elektrisch. | Treinstel DE3-138 als trein 6147 Utrecht - Arnhem hier gefotografeerd tussen Wadenoijen en Tiel (a: 14.25 uur) op de allerlaatste dag, dat deze dienst met dieseltractie wordt uitgevoerd tussen Utrecht en Tiel ; 27 mei 1978.Het baanvak Tiel Geldermalsen werd per zomerdienstregeling 1978, ingaande 28 mei, elektrisch en werd de treindienst in de serie 6100 ingekort en tussen Utrecht en Tiel elektrisch gereden. Doorgaande reizigers stappen sindsdien in Tiel over. | |||
|
|
|||
Op 13 april 2001 wordt te Arnhem Plan U stel 147 weer in dienst genomen. Het frontsein staat alleen nog in de rangeerstand. Foto: Robert Huls | Op 08 oktober 2001 staat Syntus Plan U stel 115 te Zevenaar klaar als spitstrein richting Arnhem. Foto: Robert Huls | |||
|
|
|||
Op 30 november 2001 passeren Syntus Plan U stellen 115 (voor) en 112 (a) Duiven als spitstrein richting Arnhem. Foto: Robert Huls | Op 30 november 2001 Syntus Plan U stel 114 met nog oude ramen Duiven, richting Zevenaar als spitstrein. Foto: Robert Huls | |||
|
|
|||
Op 16 juli 2002 rijden NS Plan U stellen 193 (voor) + 126 (achter) door Haren. Foto: Robert Huls | Op 16 juli 2002 rijden Plan U stellen 195 (voor) + 116 (achter) te Onnen. Foto: Robert Huls | |||
|
|
|||
31 augustus 2002 - Plan U stellen 117 (voor) + 150 (achter) passeren Wijster als stoptrein richting Zwolle. Foto: Robert Huls | Op 13 december 2003 reden de Plan U stellen hun laatste ritten op het Nederlandse spoor. Op de foto staat treinstel 116 te Eys tijdens een donateursrit van Stichting Mat'54 Hondekop vier naar Zuid Limburg op 30 december 2003. Foto: Robert Huls. Station Eijs-Wittem is het voormalige station van Eys (vroeger gespeld als Eijs), tegenwoordig een station van de ZLSM. Het station is gelegen aan de spoorlijn van Maastricht naar Simpelveld. | |||
|
||||
Materieel wat langdurig geparkeerd staat voor museum- of instructiedoeleinden blijkt soms een bijzondere aantrekkingskracht te hebben op de natuur. Het rode plan U treinstel 115 van de Stichting Diesel III (website klik hier) en SGM-treinstel 2992 voor de UPH-instructie (UPH = Universele Praktische Herinstructie) van NS Reizigers stonden op 4 juli 2011 gebroederlijk naast elkaar geparkeerd in Amersfoort. De SGM 2992 werd dagelijks van binnen en buiten geïnspecteerd omdat het tiptop in orde moest blijven. UPH-instructeur Bas van Heezik ontdekte bij zijn "rondje buitenom" een bijzondere gast. Zijn aandacht werd getrokken door een merelmoeder die haar nest wel op een hele rare doch zeer comfortabele plek had gebouwd, namelijk in één van de instaptreden van het ABk-rijtuig van de rode Plan U 115. Niet alle vogels leggen een ei in mei. Maar misschien was deze merel wel aan haar "2e leg" want de foto werd gemaakt begin juli. Hopelijk geeft de vakantietijd wat rust rond het nest. Maar eens zullen beide treinstellen weer uitvliegen .....en moeder merel met jong(en) ook. Foto's: Bas van Heezik, Instructiemachinist/UPH-instructeur NS Reizigers. Geïnteresseerd in vogels? Klik hier. | ||||
|
||||
DE-3 treinstel 122 op spoor 6 te Geldermalsen. Het stel staat onder de oude voetbrug, die in juli 2010 is vervangen door een nieuwe. Het treinstel stond in de daluren (overdag) geparkeerd om in de spitsuren de dienst op Dordrecht te versterken. Foto: Frans van den Hurk Sr., mei 1964. |
||||
|
||||
Treinstel DE3-123 van de dienst Geldermalsen - Dordrecht staat als ledig materieel geparkeerd op spoor 8 in Geldermalsen, in afwachting van inzet als spitsversterking. Tot en met 9 december 2006 reed de NS tussen Dordrecht en Gorinchem tweemaal per uur, en tussen Gorinchem en Geldermalsen alleen tijdens de spits tweemaal per uur, daarbuiten eenmaal. Als standaardmaterieelinzet waren treinstellen van het type DE3 (en daarvoor de vertrouwde DE5-en) jarenlang een vertrouwde verschijning. Met de nieuwe dienstregeling vanaf december 2006 heeft Arriva deze lijn overgenomen, en is er een vaste halfuurs-dienstregeling ingegaan. Tot aan de leveren van het nieuwe materieel Spurt maakte Arriva gebruik van 7 gehuurde elektrische treinstellen van het type Plan V. Het nieuwe Spurt-materieel is inmiddels ingestroomd en rijdt de treindiensten. Het treinstel staat hier onder de oude voetgangersloopbrug over het westelijk emplacement die in 2010 is vervangen door een nieuwe. De perronkap van Geldermalsen zal eind 2012 gerenoveerd worden. Foto: Peter van der Vlist, 8 augustus 1983. |
||||