Pagina: [1] [Terug]


Materieel 1940

Mat '40 (voluit: Materieel '40) is de naam van elektrisch stroomlijnmaterieel voor personenvervoer, zoals door de Nederlandse Spoorwegen in dienst gesteld tussen 1940 en 1942. De naam is, zoals bij vele andere series, afgeleid van het jaar waarin het materieel ontworpen en besteld werd. De bestelling vond plaats met het oog op de geplande elektrificatie van de Gooilijn (Amsterdam CS – Hilversum – Amersfoort), die echter als gevolg van de Tweede Wereldoorlog pas in 1946 werd voltooid. Bij de ontwikkeling van het Mat '40 werd voortgebouwd op de treinstellen van het type Mat '36. Door de elektrische en pneumatische verbindingen in de Scharfenbergkoppelingen konden de stellen in treinschakeling rijden met de treinstellen Mat '35, Mat '36 en het latere Mat '46 en Mat '54. Ten opzichte van de vorige serie had dit materieel een wat gewijzigde kopvorm – gelijk aan de omBC en de Dieselvijf - waarbij de ruiten van de machinistencabine groter waren. De serie werd vanaf 1940 gebouwd en bestond uit een reeks tweewagenstellen en vijfwagenstellen.
Als gevolg van de oorlogsomstandigheden kon een deel van het materieel na de bouw niet meteen in dienst gesteld worden. Door oorlogshandelingen en afvoer naar het oosten ging een deel van de nog nieuwe treinstellen al binnen enkele jaren verloren. De treinstelserie die na de oorlog uit de overgebleven rijtuigen werd geformeerd deed nog zo'n 25 jaar dienst. Een aantal rijtuigbakken verdween uit de elektrische dienst en werd gebruikt bij de samenstelling van twee extra DE5-en. De laatste vijfwagentreinstellen gingen buiten dienst in 1972. Van het Mat '40 is niets voor museumdoeleinden bewaard gebleven.

Deelseries:

 15 tweerijtuigtreinstellen:
25 vijfrijtuigtreinstellen:
301 – 315, indienststelling 1944 - 1946
801 – 825, indienststelling 1942 – 1944

Door verlies als gevolg van oorlogsschade werden de series uiteindelijk teruggebracht tot:


 10 tweerijtuigstellen:
19 vijfrijtuigstellen:		 301 – 310
801 – 817; 831 en 832


Vermeldenswaard zijn de 831 en 832 welke treinstellen werden gevormd door overblijvende CDk-bakken uit de serie 301 – 315 om te bouwen tot Ak-rijtuigen en te combineren met overgebleven C-rijtuigen van de serie 800. Deze treinstellen werden eind 1953 pas in dienst gesteld.

Bronnen:



 Wikipedia
NVBS maandblad “Op de rails”,diverse uitgaven
Archief Peter van der Vlist - Huizen



Vijfwagenstel 801 vertrekt naar Utrecht. Hilversum, 7 mei 1969. Foto Nico Spilt. Het rolluik voor de bagage-afdeling achter de machinistencabine valt op.