Pagina: [1] [Terug]


Locserie 1100

Loc 1160 met sneltrein 839 naar Maastricht te Utrecht CS, gereed voor vertrek (om 20.59 uur), 2e perron; 20 april 1966. Loc serie 1100 met een D-trein richting Duitsland, ter hoogte van Zevenaar-grens; 14 september 1969.
Op 30 juni 1972 vond een zijdelingse flankaanrijding plaats tussen e-loc 1107 (met mP 3022 in opzending) van trein 381111 (Venlo – via Utrecht CS - Amsterdam Watergraafsmeer) in de richting Hilversum en de laatste wagons van ertstrein 512722 van Amsterdam naar Dortmund ter hoogte van de Voordorpsedijk op de aansluiting Blauwkapel Noord. Deze laatste trein reed, komende uit Hilversum, in de richting Maliebaan en verder naar Arnhem. De machinist van de importtrein met e-loc 1107 had een rood sein genegeerd. De motorpost was op 19 mei 1972 juist afgeleverd door de werkplaats Haarlem na herstel van een eerder opgelopen schade op 17 april 1972 in Den Haag (Bron: HOV nr. 170 – juli 1972). Ik werkte in deze zomer bij Articon in Utrecht Overvecht en kon zodoende al snel na de botsing ter plaatse zijn om deze foto te maken. Op 30 juni 1972 vond een zijdelingse flankaanrijding plaats tussen e-loc 1107 (met mP 3022 in opzending) van trein 381111 (Venlo – via Utrecht CS - Amsterdam Watergraafsmeer) in de richting Hilversum en de laatste wagons van ertstrein 512722 van Amsterdam naar Dortmund ter hoogte van de Voordorpsedijk op de aansluiting Blauwkapel Noord. Deze laatste trein reed, komende uit Hilversum, in de richting Maliebaan en verder naar Arnhem. De machinist van de importtrein met e-loc 1107 had een rood sein genegeerd. De ontspoorde voertuigen werden herspoord met de ongevallenkranen.
Op 30 juni 1972 vond een zijdelingse flankaanrijding plaats tussen e-loc 1107 (met mP 3022 in opzending) van trein 381111 (Venlo – via Utrecht CS - Amsterdam Watergraafsmeer) in de richting Hilversum en de laatste wagons van ertstrein 512722 van Amsterdam naar Dortmund ter hoogte van de Voordorpsedijk op de aansluiting Blauwkapel Noord. Deze laatste trein reed, komende uit Hilversum, in de richting Maliebaan en verder naar Arnhem. De foto is gemaakt in zuidelijke richting vanaf het viaduct in de verkeersweg over de spoorlijn naar Hilversum, nabij het Robert Kochplein in Utrecht Overvecht en Fort Blauwkapel. Hersporing met twee ongevallenkranen (uit Utrecht en Eindhoven) van e-loc 1107 en mp 3022 van trein 381111 (Venlo – Amsterdam Watergraafsmeer) na de botsing met ertstrein 512722 in Blauwkapel Noord; 30 juni 1972.
Het ongeval met eloc 1107 te Blauwkapel Noord in detail

Op 30 juni 1972 vond een zijdelingse flankaanrijding plaats tussen e-loc 1107 (met mP 3022 in opzending) van trein 381111 (Venlo - via Utrecht CS - Amsterdam Watergraafsmeer) in de richting Hilversum en de laatste wagons van ertstrein 512722 van Amsterdam naar Dortmund ter hoogte van de Voordorpsedijk op de aansluiting Blauwkapel Noord. Deze laatste trein, getrokken door vier diesellocomotieven van de serie 2200 reed, komende uit Hilversum, in de richting Maliebaan en verder naar Arnhem. De machinist van de importtrein met e-loc 1107 had een rood sein genegeerd. De motorpost was op 19 mei 1972 juist afgeleverd door de werkplaats Haarlem na herstel van een eerder opgelopen schade op 17 april 1972 in Den Haag (Bron: HOV nr. 170 – juli 1972). De 1107 raakte beschadigd aan de draaistellen en zijwand. De locomotief werd hersteld in de Tilburgse werkplaats en werd daarna weer in dienst gesteld. Bij de herstelwerkzaamheden werden de Utrechtse en Eindhovense ongevallenkranen met de diesellocomotieven 2414 en 2437 ingezet.

Loc 1107 is in bezit van het Nederlands Spoorwegmuseum (niet dienstvaardig).

Het weer op vrijdag 30 juni 1972. Er stond een zwakke wind uit het noord-oosten. De hardste windstoot had een snelheid van 7,7 m/s. De gemiddelde temperatuur was 12 °C en een gevoelstemperatuur van 11,4 °C. De minimum temperatuur was 9,6 °C en de maximum temperatuur 15 °C. De zon liet zich in het geheel niet zien. Er viel 2,5 mm neerslag verspreid over 4,2 uur. Het was een geheel bewolkte dag. Deze weersomstandigheden zijn niet van invloed geweest op het ongeval. De zichtomstandigheden waren ruim voldoende. Bron: het weerverleden.

De foto's hieronder zijn van Paul Krooshof. De laatste foto uit deze serie is van Peter van der Vlist (mP 3022).
De BVS-tekeningen zijn beschikbaar gesteld uit het archief van Kees van de Meene/Roef Ankersmit.
↑ Schematisch overzicht van het spoorknooppunt Utrecht Blauwkapel (Bkp) volgens Bedieningsvoorschrift (BVS) uitgave 1962 (bijgewerkt 7 januari 1971) ten tijde van de CVL/NX-beveiliging. De bedieningspost T stond bij de overweg in de Eykmanlaan bij KM 3.840. Beeldindeling: naar het noorden richting Hilversum, naar het zuiden richting Maliebaan/Lunetten. Links richting Utrecht CS, rechts richting Bilthoven/Amersfoort. Bron: Archief Kees van de Meene/Roef Ankersmit.
↓ Hieronder de positie van beide treinen. Beeldbewerking Nico Spilt.

↑ Foto: Peter van der Vlist.
Utrecht CS: de sporen 3a, 4a en 5a (van links naar rechts) bezet met respectievelijk ELD4-730 (mat’54), e-loc 1115 en e-loc 1151; 13 juli 1961. Foto: A.E.C. Pothuizen (nr. 4803.064/Eb-11). Spoorwegongeval met e-loc 1116 te Venlo op zondagavond 18 augustus 1963.
Op deze avond, kort na 19.00 uur, rijdt e-loc 1116 onbemand op het emplacement richting hoofdspoor naar Blerick over de enkelsporige Maasbrug. De seinhuiswachter keert het gevaar van een mogelijke botsing met een tegentrein en gooit een wissel om. Daardoor komt de loc op een spoor, dat reeds was aangelegd voor de nieuwe in aanbouw zijnde spoorbrug. Op het gloednieuwe landhoofd eindigde de rails zonder stootjuk. De rijdende loc stort 8 meter omlaag en blijft in de steigers en met de neus in de straatkasseien hangen op enkele meters van de Maas. De foto’s zijn de volgende dag gemaakt.
Spoorwegongeval met e-loc 1116 te Venlo op zondagavond 18 augustus 1963. Links het landhoofd zijde station, gebouwd voor de nieuwe dubbelsporige brug over de Maas. De neergestorte e-loc 1116 (gewicht: 80 ton, onderhoud Mt 3.63; revisie H 9.61 Tb) hangt hulpeloos in de steigers. Op de achtergrond passeert een DE3 over de enkelsporige Maasbrug als trein van Nijmegen via Venlo naar Roermond. Venlo; 19 augustus. Spoorwegongeval met e-loc 1116 te Venlo op zondagavond 18 augustus 1963. De omlaag gestorte e-loc blijft steken met de neus in de straatkasseien, de achterkant hangt in de steigers. Er raakt niemand gewond. Een juist onder de brug passerende fietsster met anderhalf jarig kind wordt net niet geraakt. De loc werd dag en nacht bewaakt door de Spoorwegrecherche. Venlo, 19 augustus 1963.
Spoorwegongeval met e-loc 1116 te Venlo op zondagavond 18 augustus 1963. Detail beschadigde e-loc en landhoofd. Aangezien dit landhoofd één van de draagconstructies is voor de nog te bouwen spoorbrug, was men bevreesd het landhoofd in zijn geheel te moeten vernieuwen; bij latere inspectie blijkt dit niet nodig te zijn en de nieuwe spoorbrug wordt volgens plan afgebouwd.
Venlo, 19 augustus 1963.		 Spoorwegongeval met e-loc 1116 te Venlo op zondagavond 18 augustus 1963. De omlaag gestorte e-loc blijft steken met de neus in de straatkasseien, de achterkant hangt in de steigers. Op de achtergrond de Maas. Venlo, 19 augustus 1963.
Spoorwegongeval met e-loc 1116 te Venlo op zondagavond 18 augustus 1963. De omlaag gestorte e-loc blijft steken met de neus in de straatkasseien, de achterkant hangt in de steigers. Hoewel de loc een val van 8 meter maakte, valt de schade nogal mee. De voorzijde en de cabine worden weliswaar ingedeukt en ontzet, maar de machinekamer blijft nagenoeg volledig intact. De loc is volledig hersteld en uiteraard ook het landhoofd. Venlo, 19 augustus 1963. Spoorwegongeval met e-loc 1116 te Venlo op zondagavond 18 augustus 1963. Detail beschadigde e-loc. Bij de opruimingswerkzaamheden, uitgevoerd door technici van de werkplaats Tilburg, werd geen gebruik gemaakt van een op rails rijdende kraan; men achtte het risico te groot om een zware kraan met zware hijslast op het beschadigde landhoofd te gebruiken. De loc is gedemonteerd en in delen op een dieplader afgevoerd. De loc is volledig hersteld en uiteraard ook het landhoofd. Venlo, 19 augustus 1963.
Spoorwegongeval met e-loc 1116 te Venlo op zondagavond 18 augustus 1963. De loc werd ter plaatse zoveel mogelijk gedemonteerd en in onderdelen naar het emplacement vervoerd. Eerst werden alle onderdelen uit de bak gedemonteerd die maar demontabel waren (totaal gewicht van plm. 20.000 kg). De lege bak met eenzelfde gewicht kwam daarna aan de beurt en als laatste de draaisteltrucks. De opruimingswerkzaamheden namen ongeveer 8 dagen in beslag en trokken veel bekijks. De loc is in Tilburg volledig hersteld. Venlo, 22 augustus 1963 (vanuit rijdende trein op oude Maasbrug). E-loc 1118 met trein D 549 (autoslaaptrein Milano PV – Amsterdam) bij vertrek (v: 11.12 uur) uit Venlo; 24 mei 1964.
E-loc met de zaterdagse facultatieve trein 11969 EL van Amsterdam naar Hilversum, bij aankomst (a: 16.06 uur) in Hilversum op spoor 5b; 9 maart 1963. Deze trein was samengesteld uit de rijtuigen A 6517 + RD 6952 + B 6634 + B 6617 + B 6656 + B 6706 + B 6713. Het materieel overnachtte in het weekend in Hilversum wegens ruimtegebrek in Amsterdam. In augustus 1962 maakte ik mijn allereerste treinenfoto met een eenvoudig Agfa Clack-fototoestel (6 x 6-negatief). E-loc 1122 komt met een trein aan te Amsterdam CS, 2e perron spoor 4 oostzijde. De exacte datum is niet meer te achterhalen. De kwaliteit van de foto is onder de maat, maar heeft voor mij sterk symbolische waarde.
Het is juni 1961: de speciale groentetreinen rijden weer. E-loc 1136 met de zaterdagse exporttrein 4953 (50 wagens groente van Delft) bij Kethel; 17 juni 1961. Foto: R. Ankersmit (nr. 132-2, NVBS nr.: 688.859 AL). E-loc 1136 met trein 226 EL (Enschede – Amsterdam) in een winters landschap tussen Baarn en Hilversum (a: 14.43 – v: 14.45 uur) ter hoogte van Anna’s Hoeve; 14 februari 1966. De treinaanduiding EL werd destijds gehanteerd bij een reizigerstrein getrokken door een E(lektrische) L(ocomotief).
E-loc 1141 met trein 225 EL bij aankomst (a: 13.48 uur) te Hilversum, spoor 2; 7 februari 1965. E-loc 1143 met trein 226 EL (Enschede – Amsterdam) te Enschede, 1e perron; 14 maart 1965. Foto: P.W. van der Vlist.
E-loc 1144 met een sneltrein te Amsterdam CS; 11 september 1971. E-loc 1147 met een militaire trein te Nijmegen; 3 augustus 1962. Foto: J.H. Verweij.
E-loc 1153 te Emmerich, kort na aankomst met een trein uit Amsterdam CS (v: 09.14 uur); 19 februari 1972. E-loc 1157 met sneltrein 828 (Maastricht – Amsterdam – Zandvoort) bij de doorkomst in Geldermalsen; 4 november 1964.
E-loc serie 1100 met een trein richting Emmerich passeert Zevenaar-grens; 14 september 1969. Op 30 juni 2001 stonden te Maastricht enkele locs serie 1100 terzijde gesteld in afwachting van sloop. De 1145 was het mooist te fotograferen. Foto: Robert Huls.
In de jaren tachtig was de loc-serie 1100 nog ruimschoots aan te treffen in Amsterdam. Loc 1147 staat klaar voor vertrek vanaf spoor 11B voor een rit naar Enschede met een trein in de serie 1600. Foto: Bertus Kers, Amsterdam oostzijde, 1981 (exacte datum niet bekend). De loc kwam op 18 februari 1981 met zijn voorzetneus in dienst en de foto is waarschijnlijk kort hierna gemaakt. De sporen 8, 9 en 10 zijn nog niet van een overkapping voorzien. Ook de bagagebrug was er nog. In 1996 werd er over deze sporen een derde "middenkap" gebouwd, ontworpen door Jan Garvelink, architect bij Holland Railconsult. E-loc 1136 met een meettrein op spoor 4 in Baarn; 22 december 1971. Tussen Barneveld en Baarn werd enkele dagen gereden om de druk op de aspotten van goederenwagens te meten. In de trein rijdt ook een meetrijtuig mee. Foto: Peter van der Vlist.
E-loc 1115 met trein 2344 (serie 2300: Hannover Hbf/Berlin Ostbahnhof <-> Schiphol/Hoofddorp), op weg van Bentheim naar Hengelo en verder, hier gefotografeerd (plm. 12:55 uur) in de ingraving bij De Koppelboer (km 27), Landgoed de Wilmersberg, voorheen 't Nije Huss, even ten oosten van Oldenzaal op het grensbaanvak Bentheim - De Lutte - Oldenzaal. Locwissel te Bentheim. Foto: Bertus Kers, 20 februari 1998. Deze Interregioverbinding werd t/m de dienstregeling 2002 als serie 2300 gereden, vervangen door de serie 140. Zie ook: http://www.kasteleninoverijssel.nl/pages/wilmersberg.htm E-loc 1115 is met trein 2344 onderweg van Hannover Hbf/Berlin Ostbahnhof naar Schiphol/Hoofddorp) als zij ter hoogte van km 32 De Lutte passeert (plm. 12:50 uur), gelegen op het grensbaanvak Bentheim - Oldenzaal. Foto: Bertus Kers, 23 maart 1998. De loc had eerder op de ochtend trein 2343 naar Duitsland gebracht. De infrastructuur is vlak bij dit punt ingrijpend veranderd. De spoorbaan kruist hier de autoweg met een langgerekt viaduct in een schuine hoek. Om de bouw van dat viaduct mogelijk te maken werd de spoorbaan tijdelijk verlegd in een boog om de bouwplaats heen. Op de foto zijn voor het tegenspoor duidelijk het ATB-naderingsbord (SR 328a) en het ATB-inschakelbord (SR 328) te zien.
Het grensstation Bad Bentheim geldt als overgave-station tussen de spoorwegmaatschappijen NS en DB. Met de invoering van de Europese Unie en het verdwijnen van de grenscontroles (in de Schengenlanden) vindt geen douane- en paspoortcontrole van reizigers meer plaats op het station. Doorgaande reizigerstreinen wisselen van trekkracht tijdens korte stops en voor goederentreinen vindt vooral een technische controle plaats en overgave van de vrachtbrieven. Zowel voor doorgaande reizigers- als goederentreinen wordt hier van type elektrische locomotief en dus van tractievoorziening gewisseld. NS rijdt onder 1500 Volt gelijkspanning op de bovenleiding tot in dit grensstation. DB neemt de elektrische tractie over met 15.000 Volt 162/3 Hz wisselspanning, resp. rijdt tot hier. De emplacementen van Bentheim, Emmerich en Venlo zijn deels voorzien van een omschakelbare bovenleiding. Hier kan zowel volgens het Duitse systeem als het Nederlandse systeem worden gereden. De wisseling tussen NS- en DB-locs vond vroeger plaats in Oldenzaal of Hengelo. De spoorlijn werd van Nederlandse kant in 1951 geëlektrificeerd tot Oldenzaal en in 1976 kwam ook het grensbaanvak onder de draad. Toen de spoorlijn ook vanaf Rheine was geëlektrificeerd, werd Bentheim het station waar de locwisseling plaatsvindt. Bentheim is ook de thuisbasis van de Bentheimer Eisenbahn, een nog steeds bestaande particuliere spoorwegmaatschappij, met onder andere een lijn naar Coevorden. Bij Salzbergen takt de lijn naar Bentheim af van de spoorlijn Rheine-Emden (Emslandstrecke). Zie ook: ‘Langs de Rails’ (website Nico Spilt), http://www.langsderails.nl/Oldenzaal.htm. Bad Bentheim is een belangrijke cultuur-historische stad en spoorwegknooppunt, maar ook een kuuroord. Rond 1711 werden geneeskrachtige zwavelbronnen ontdekt, waardoor de plaats nu een erkend heilbad is. Dit is te herkennen aan het woord "Bad" in de naam. In 1865 verkreeg de stad stadsrechten. Zie ook: http://nl.wikipedia.org/wiki/Bad_Bentheim . Op het grensbaanvak en het station zijn alle elektrische locomotieven van NS toegestaan en de meeste stroomlijnstellen, zoals ICM, plan T/V ingeval van bijsturingsprocessen. Foto: Bertus Kers, 23 maart 1998.
Locwisseling in Bad Bentheim. E-loc 1113 heeft trein 2345 van Hoofddorp/Schiphol naar Bad Bentheim gebracht (a: 15:14 uur). DB-loc 103 205 neemt de trein (die langs het perron is blijven staan) over en zal deze verder vervoeren naar Hannover Hbf/Berlin Ostbahnhof. De 1113 is naar een zijspoortje weggerangeerd, de omschakelbare bovenleiding naar de Duitse spanning veranderd en de Duitse loc wordt voorgereden. Dit proces verloopt simpel, veilig en voorspoedig. Na een korte pauze kan de trein verder. Normaal gesproken zal de NS-loc ruim een uurtje later overgaan op trein 2346 (toenmalige locomloop) en weer terugrijden naar Schiphol/Hoofddorp, maar op deze zaterdag beslist de bijsturing van de Verkeersleiding anders; de loc keert vrijwel direct terug naar Hengelo als losse loc, een ritje van een kwartier. Foto: Bertus Kers, 9 mei 1998.
Locwisseling in Bad Bentheim. E-loc 1113 heeft trein 2345 van Hoofddorp/Schiphol naar Bad Bentheim gebracht (a: 15:14 uur). DB-loc 103 205 heeft de trein overgenomen en vertrekt naar Hannover Hbf/Berlin Ostbahnhof. De 1113 staat op een zijspoortje en zal op deze zaterdag weer terugrijden als losse loc naar Hengelo. Foto: Bertus Kers, 9 mei 1998.
E-loc 1113 heeft trein 2345 van Hoofddorp/Schiphol naar Bad Bentheim gebracht (a: 15:14 uur) en zal op deze zaterdag, in afwijking van het plan (rijden trein 2346), weer terugrijden als losse loc naar Hengelo. De machinist krijgt op het seinhuis zijn gewijzigde dienstopdracht en dienstregeling waarna hij spoedig een veilige rijweg krijgt richting Nederland; om 16.15 uur eindigt zijn dienst in Hengelo wat eerder dan gepland. De loc krijgt een andere vervolgdienst en trein 2346 wordt later in Bad Bentheim opgehaald met een andere loc en machinist. Vermoedelijk was deze vorm van bijsturing nodig doordat trein 2346 (naar Nederland) met veel vertraging zou aankomen in Bad Bentheim. Het heeft dan geen zin de machinist met zijn loc daar langdurig op te laten wachten, omdat vervolgdiensten dan nog meer verstoord worden. Foto: Bertus Kers, 9 mei 1998. E-loc 1113 heeft trein 2345 van Hoofddorp/Schiphol naar Bad Bentheim gebracht (a: 15:14 uur) en zal op deze zaterdag, in afwijking van het plan (rijden trein 2346), weer terugrijden als losse loc naar Hengelo. Foto: Bertus Kers, 9 mei 1998.
E-loc 1113 heeft trein 2345 van Hoofddorp/Schiphol naar Bad Bentheim gebracht en keert als losse loc terug naar Hengelo. De loc is hier gefotografeerd in de ingraving bij De Koppelboer (km 27), Landgoed de Wilmersberg, voorheen 't Nije Huss, even ten oosten van Oldenzaal op het grensbaanvak Bentheim - De Lutte - Oldenzaal. Foto: Bertus Kers, 9 mei 1998. Zie ook: http://www.kasteleninoverijssel.nl/pages/wilmersberg.htm E-loc 1113 heeft trein 2345 van Hoofddorp/Schiphol naar Bad Bentheim gebracht en keert als losse loc terug naar Hengelo. De loc is hier gefotografeerd in de ingraving bij De Koppelboer (km 27), Landgoed de Wilmersberg, voorheen 't Nije Huss, even ten oosten van Oldenzaal op het grensbaanvak Bentheim - De Lutte - Oldenzaal. Foto: Edward Bary, 9 mei 1998.
E-loc 1113 heeft trein 2345 van Hoofddorp/Schiphol naar Bad Bentheim gebracht (a: 15:14 uur) en zal op deze zaterdag, in afwijking van het plan (rijden trein 2346), weer terugrijden als losse loc naar Hengelo. Het seinhuis van Bad Bentheim (Bf) heeft een uitkragende uitbouw wat een veel voorkomende bouwstijl voor seinhuizen in die jaren was en met schuine raampartijen, waardoor het uitzicht over het emplacement verbeterd wordt. Foto: Edward Bary, 9 mei 1998. Hengelo: e-loc 1113 kort na aankomst uit Bad Bentheim. Foto: Edward Bary, 9 mei 1998.
Een sneltrein uit Amsterdam is op weg naar Enschede, ook wel bekend als de zogenaamde noord-oostverbinding naar en van de hoofdstad. De trein bestaat uit een e-loc van de serie 1100 met plan E-rijtuigen en achterop een stalen bagagerijtuig, plan D. Hans Verweij fotografeerde de trein in nog geheel blauwe kleurstelling tussen Hilversum en Baarn. Een datum ontbreekt helaas, maar het was wel winter. Foto uit de collectie van E. Bary en A. Pothuizen. Een trein naar Amsterdam uit de zogenaamde noord-oostverbinding heeft Hilversum verlaten. De trein bestaat uit e-loc 1155 met plan E-rijtuigen (direct achter de loc een RD-rijtuig) en zal uit Enschede afkomstig zijn. De loc is in 1979 gehuisstijld (geel/grijs) en van botsneuzen voorzien, zodat deze foto daarna is gemaakt; een exacte datum ontbreekt helaas. De foto is gemaakt vanaf het viaduct Johannes Geradtsweg/Insulindelaan over de spoorlijn. Meer over deze locatie op de website van Nico Spilt, Langs de rails, in het thema Hilversum in vroeger tijden. Foto: Hans Verweij, collectie E. Bary en A. Pothuizen.
E-loc 1111 met een intercity naar Vlissingen, gereed voor vertrek op spoor 4b te Roosendaal. Deze intercitydienst bereed de Oude Lijn: Amsterdam – Haarlem – Den Haag Hollands Spoor – Rotterdam – Dordrecht - Roosendaal – Vlissingen (treinserie 2100) v.v. De trein is samengesteld uit ICR-materieel. Foto: Frans van den Hurk, januari 1985.
 E-loc 1117 met een buurlandtrein bestaande uit Duitse rijtuigen op spoor 11a te Amsterdam CS, kort na aankomst uit Duitsland. Foto: Frans van den Hurk, april 1985.
E-loc 1105 te Roermond; 13 mei 1978. Foto: Bart van 't Grunewold.
De 1100 stond in Roermond over in verband met de buurtgoederentrein naar Susteren, die – tegen de avond – vaak elektrisch werd gereden.
 Loc 1101 met een Intercity uit Limburg, na aankomst in Zandvoort aan Zee, 13 augustus 1978.
Foto: Bart van 't Grunewold.
E-loc 1125 met trein 241 uit Amsterdam heeft onder winterse omstandigheden zijn eindbestemming Enschede op tijd bereikt. Foto: Peter van der Vlist, 5 januari 1971.
Enschede, 12 december 1971. Op deze beide foto's staat E-loc 1133 met het materieel voor trein 456 naar Amsterdam (Es vertrek 15:26 uur) klaar om straks te worden omgerangeerd naar het perronspoor. Op de linker foto vertrekt eerst ElD4 769 als trein 650 naar Rotterdam. Beide treinen hebben als sneltrein naar het westen een lange rit voor de buffers. De markante klokkentoren van het station doet uitgeleide. Foto's: Peter van der Vlist.
Toen Utrecht Centraal nog gewoon Utrecht CS was, de ambities voor een grote OV-terminal nog in de verre toekomstig lagen, de ideeën van een doorstroomstation nog bedacht moesten worden, toen blauw nog gewoon ‘berlijnsblauw’ was en de Fyra nog geen groot landelijk schandaal was, fotografeerde Bart van ’t Grunewold op 14 juli 1978 een wel heel korte internationale trein, de Trans Europe Expres TEE 10 “Rembrandt”, op weg van München naar Amsterdam. Getrokken door loc 1108 vertrekken de 2 rijtuigen naar hun eindbestemming vanaf spoor 7 (vroeger spoor 1). De buurtsporen zijn dan al omgenummerd van 11, 12, 13 en 14 in 1, 2, 3 en 4. Op de voorgrond de kopspoor (4, oud 14) van het buurtstation en het opstelspoortje 5 vanaf spoor 7 voor de wissellocomotieven van de internationale treinen die in Utrecht kopmaakten (Scandinavië/Moskou – - Hoek van Holland). Deze trein kwam via Emmerich/Arnhem en hoefde geen loswisseling. De eerste hoogbouw was de Katreinetoren, die in augustus 1974 in gebruik kwam. Zie voor "nu" ook het thema “Utrecht Randstadspoor”, klik hier en “Utrecht, sporen in het verleden (noordzijde)”, klik hier op deze site. De Rembrandt reed op 14 december 2002 voor het laatst. Meer info op Wikipedia, klik hier.
E-loc 1132 is op 10 mei 1979 met het treindeel uit Amsterdam van TEE 7 'Rheingold' zojuist aangekomen op Utrecht CS, op spoor 11B. Het wacht in de vroege ochtendzon rond 08:15 uur op de aankomst van het treindeel uit Hoek van Holland (met aansluiting van de nachtboot uit Engeland), dat zal binnenkomen op spoor 11A. De loc hiervan zal worden afgekoppeld en via wissels naar het middenspoor 10 weggerangeerd worden. Daarna worden de beiden treindelen aan elkaar gekoppeld. De rangeerder staat aan de achterzijde van de trein al te wachten om het Amsterdamse treindeel begeleid achteruit te laten rijden naar spoor 11A. Na remproef en controle zal 'de Rheingold' zijn reis langs de Rijn/der Rhein voortzetten, met als eindbestemming Genève. Het koerswagenoverzicht van de rijtuigbestemmingen uit het spoorboekje 1978-1979 geeft als samenstelling van de Rheingold bij vertrek uit Utrecht het volgende aan:
  • A met zijgang Amsterdam - Chur
  • A met zijgang Amsterdam – Genève
  • A met middengang Hoek van Holland – Genève
  • Zitrijtuig met zijgang, bar en bagageafdeling Hoek van Holland – Genève
  • Restauratierijtuig Hoek van Holland – Genève
  • A met zijgang Hoek van Holland – Milano.

De bestemming van de Amsterdamse rijtuigen op deze foto te zien is dus Chur (als eerste achter de loc) en Genève (als tweede). In de loop van zijn bestaan werd diverse keren aan de routes en de bestemmingen van de doorgaande (koers)rijtuigen gesleuteld. Toen in 1987 het Eurocity-net van start ging is de exploitatie van de Rheingold gestaakt. Foto: Bart van ’t Grunewold. Meer informatie is te vinden op Wikipedia, klik hier.
In 1978 was nog geen sprake van hogesnelheidstreinen. Productnamen als Thalys, Eurostar en Fyra bestonden nog niet. D-treinen (met doorgaande rijtuigen naar verschillende bestemmingen) in Europa gaven betrouwbare, comfortabele en redelijk snelle verbindingen.
Loc 1121 met D-trein 286 naar Paris Nord en Ventimiglia te Amsterdam CS (v: 15:55) staat klaar voor vertrek op 15 juli 1978, spoor 7A Westzijde. De eerste zes rijtuigen gingen maar tot Paris Nord. De laatste rijtuigen waren ligrijtuigen voor Ventimiglia. In Brussel Zuid en Paris Nord kwamen er steeds een ligrijtuig en een slaaprijtuig bij en zo ging dat van Paris Nord (v: 22:57) onder dit treinnummer naar Ventimiglia (a: 11:22). De rijtuigen waren zogenaamde Eurofima-rijtuigen. Eurofima is een bedrijf voor het financieren van spoorwegmateriaal. Het is eigendom van de Europese spoorwegmaatschappijen, waarbij de Duitse en Franse spoorwegen met ieder 25% de grootste aandeelhouders zijn. Ook de Nederlandse Spoorwegen zijn aandeelhouders. Het bedrijf is gevestigd in het Zwitserse Basel. Bekend is Eurofima vooral door de Eurofima rijtuigen, die een grote sprong vooruit waren in het comfort op internationale verbindingen. Gedachte was dat door samen te werken grote orders met grote kortingen bij fabrikanten van spoorwegmaterieel geplaatst konden worden. Dat was nog eens andere koek, dan Europese aanbestedingsregels waar overheden en railbedrijven tot de goedkoopste gunningen dwingen om eigen materieel in bezit te krijgen, waarbij het resultaat (vaak) te wensen overlaat en tot desastreuze investeringen leiden. De regels voor (verplichte) Europese aanbestedingen leiden niet altijd tot succesvolle producten.
De Eurofima-rijtuigen waren aanvankelijk oranje met een witte band onder de ramen. Bij de Belgische spoorwegen vormen deze rijtuigen de serie I6. Er reed ook nog een trein van Amsterdam naar Ventimiglia: D 305/205 Italia-Riviera-Express: Amsterdam (v. 15:52) via Köln en Basel naar Ventimiglia (a. 13:22). Maar over Parijs was de reis ruim een uur sneller. Foto: Bart van ’t Grunewold.
Hilversum, 13 juni 1972. Loc 1122 met spitstrein 9863 in Hilversum, op weg naar Amersfoort. Het materieel bestond uit drie rijtuigen mat’24 rijtuignummers vanaf de loc: B 5827 + B 5231 + B 5352) en een A9 (op deze foto de A6004, achterop) en kwam ’s ochtends leeg van Amersfoort naar Naarden-Bussum, bestemd voor spitstoevoeger 9818 (v. 7.34 u.) naar Amsterdam. De rijtuigen kwamen vervolgens in een goederentrein naar de Dijksgracht en van daar ’s middags leeg naar Muiderpoort. Trein 9863 begon dan ook in Muiderpoort. De rijtuigen mat’24 waren in de zomerdienst van 1972 voor het laatst nog in redelijk aantal in dienst. Foto: Peter van der Vlist.
Hilversum, 13 juni 1972. Loc 1158 met ledig materieeltrein 3.9818 in Hilversum (ter hoogte van de Noorderweg), op weg van Amersfoort naar Naarden-Bussum. Het materieel bestond uit een A9 (op deze foto de A6004, voorop) en drie rijtuigen mat.'24 (B 5352 + B 5231 + B 5827), bestemd voor spitstoevoeger trein 9818 (v. 7.34 u.) naar Amsterdam. De rijtuigen kwamen vervolgens in een goederentrein naar de Dijksgracht en reden van daar ’s middags leeg naar Muiderpoort om daar te starten als avondspitstrein 9863 naar Amersfoort. De rijtuigen mat’24 waren in de zomerdienst van 1972 voor het laatst nog in redelijk aantal in dienst. Een andere spitstoevoeger op de Gooilijn was trein 9859 Amsterdam naar Naarden-Bussum in de avondspits (reed door in Muiderpoort). Die trein kwam in Naarden-Bussum binnen op spoor 1 en het materieel ging daarna leeg terug naar Amsterdam. Deze constructie is nog een aantal jaren toegepast. Zie voor trein 9859 de materieelpagina Materieel 1946 (foto op 28 juni 1976). Foto: Peter van der Vlist.
Peter van der Vlist geeft met enige regelmaat lezingen in de NVBS-afdelingen met zijn zwartwit foto’s uit de periode 1965-1985. Raadpleeg de NVBS-agenda voor de data.